Tips bij rouwverwerking

Rouwverwerking - tips
Zoek je tips bij rouwverwerking?
Je kunt hier:
- allerlei tips verkennen.
- en heb je zelf een goede tip, dan kun je die toevoegen.
Wat is jouw tip voor omgaan met rouwverwerking?
Overzicht tips
Alle tips
Tip 1 - Probeer een balans te vinden
Dé manier om te rouwen, bestaat niet. Rouwen is een persoonlijk proces. Er staat ook geen tijdsbestek voor.
Misschien zou je het liefste in je bed willen blijven liggen. Of misschien wil je juist vluchten in je werk of bezigheden om het verlies niet onder ogen te hoeven zien.
Probeer een balans te vinden tussen enerzijds toch een beetje te blijven doen in de buitenwereld, en anderzijds door ook tijd te nemen om stil te staan bij je gemis, je verdriet te uiten en te rouwen.
Tip 2 - Deel je verhaal
Voor veel mensen lucht het op als ze hun verhaal opschrijven en delen. Je kunt jouw verhaal delen op het rouwverwerking-lotgenotenforum op deze website.
Tip 3 - Maak ruimte voor je rouw én om weer door te gaan
Rouwen hoort bij het leven; iedereen maakt het wel eens mee.
Een belangrijk iemand uit je leven verloren, geen kinderen kunnen krijgen, moeten veranderen van job, ... het zijn allemaal momenten in ons leven die we een plaats dienen te geven.
Maak ruimte voor dat moment van plaats geven, maar maak ook ruimte om weer door te gaan.
Nog een kleine tip: draag het niet alleen.
Tip 4 - Zoek een relatietherapeut
Heb je last van de gevolgen van je verlies en rouw en kom je er zelf niet meer uit? Een relatietherapeut kan je dan verder helpen.
Tip 5 - Maak een bijzonder plekje in je huis
Elke dag sta ik zo even voor deze plek en praat ik zachtjes met de persoon die niet meer met mij is. Het geeft me de ruimte om dat wat nog gezegd mag worden uit te spreken.
Ik heb daarna zelf de gewoonte om op mijn eigen manier een kort gebed uit te spreken en mijzelf en de ander al het goede te wensen, waar men ook is en wat er ook gebeurd is. Soms is dit moeilijk.
In dat geval vraag ik in mijn gebed om steun om te kunnen dragen wat er is.

Tip 6 - Verliesverwerking doet ieder op zijn eigen manier
Verlies en rouw is voor niemand geheel hetzelfde. Waar de 1 graag alleen is, wil de ander praten. Hier is niets mis mee maar het kan wel voor problemen zorgen als dit niet wordt geaccepteerd. Vergeet elkaar niet. Deel wat jij nodig hebt. Wees er voor elkaar. Durf je kwetsbaar op te stellen.
Een verlies hoeft niet te worden geparkeerd. Is niet perse na een jaar klaar. Een verlies draag je met je mee. Altijd. De heftigheid veranderd. Het plek geven is niet wegstoppen. Verwacht niet van iemand dat het na zoveel tijd wel klaar is en er niet meer over gesproken dient te worden.
Verlies mag er zijn en is een wezenlijk onderdeel van het leven!
Tip 7 - Rouwen over verloren Vertrouwen en dan weer Bouwen
Dat begint vaak bij boosheid toelaten om vervolgens het verdriet te voelen en te rouwen over het verlies. Verlies van het vertrouwen dat jullie zo mooi hadden opgebouwd. Het is belangrijk om niet in je eentje boos te zijn en te rouwen, maar om dit juist met je partner (die het verlies teweeg heeft gebracht) te delen. Vaak blijkt dan dat ook je partner lijdt en rouwt om het geschonden vertrouwen wat hij/zij teweeg heeft gebracht. Dit kan de start zijn van het herstel van vertrouwen.
Tip 8 - Zoek steun en herkenning bij een lotgenotengroep
Het verliezen van een partner is zeer pijnlijk en verandert je leven ingrijpend. Je ervaart pijn, verdriet, eenzaamheid. Maar ook je relaties met de mensen om je heen veranderen, moet je alles opeens helemaal alleen doen en alleen beslissen.
Vaak begrijpen de mensen om je heen je niet (helemaal). Wat vaak heel prettig is, is meedoen aan een lotgenotengroep. Hier vind je mensen die hetzelfde hebben meegemaakt als jij, die met een half woord je wél begrijpen. Je kunt elkaars verhaal horen, gevoelens delen en ook tips uitwisselen.
Tip 9 - Boekentip: Als de liefde voorbij is
Liefdesfilosoof Jan Drost heeft pas een nieuw boek geschreven: als de liefde voorbij is.
Het is een persoonlijk en universeel verhaal over liefde. afscheid nemen en opnieuw beginnen.
Een echte aanrader voor mensen in de rouw na een verbroken relatie.
Tip 10 - Mensen rouwen verschillend
Heb je van dichtbij een overlijden meegemaakt en merk je dat dit invloed heeft op je relatie? Dat is niet raar, het gebeurt heel vaak.
Mensen verschillen in de manier waarop ze omgaan met moeilijke situaties in hun leven. Een overlijden van een naaste is een zeer ingrijpende gebeurtenis.
Het kan goed zijn dat je partner en jij daarop anders reageren. Je kan dan het gevoel hebben geen steun te hebben aan elkaar en je kunt kritisch zijn over de reactie van de ander.
Probeer te accepteren dat mensen verschillend rouwen en geef elkaar hier de ruimte voor.

Tip 11 - Mantra: Ook dit gaat voorbij
Helaas kan ik het verhaal niet meer terug vinden, maar in mijn hoofd blijft het me bij. In een spiritueel verhaal las ik het advies om het grootste geluk te beleven en de grootste pijn te overleven eenzelfde mantra nodig is: "Ook dit gaat voorbij."
Ik vind dit een mooie zin. Deze zin heeft mij veel gebracht. Daarom deel ik deze zin.
Tip 12 - Luister naar de ander zijn emoties.
Luister naar de ander zijn emoties.
Tip 13 - Praat erover en vraag indien nodig hulp
Als je je relatie verliest dan kan dit een enorm diep rouwproces op gang brengen. Of dit nu door een scheiding komt of door een overlijden, in beide gevallen heb je te maken met een rouwproces wat bestaat uit verschillende stadia en verwerkingsfasen.
Het is goed om te beseffen dat gevoelens van verdriet, angst, boosheid, lamgeslagen zijn, ontkenning, woede daar allemaal bij kunnen horen.
Praat er over zodat je niet in een depressie belandt. Vraag hulp als je er niet meer zelf uit kan komen.
Tip 14 - Laat dat je wat je voelt er zijn en deel het
Tip 15 - Boekentip: Verslaafd aan liefde
Hij legt daarin uit dat we vaak signalen van de ander verkeerd uitleggen en ten nadele van onszelf of de relatie uitleggen
De moeite waard om te lezen.

Tip 16 - Probeer elkaar te begrijpen
Probeer elkaar te begrijpen. Durf je kwetsbaar op te stellen naar elkaar. Vertel hoe het voor jou is en sta open voor hoe het voor de ander is. Probeer elkaar te vinden zonder over grenzen te gaan.
Een hulpmiddel om elkaar beter te begrijpen kan zijn het tekenen van een verlieslijn. Neem een vel papier en teken hierop ieder een lijn met pieken en dalen over hoe voor jou het proces verloopt. Soms voel je je beter, soms slechter, soms zit je in de doe modus en soms in de passieve modus.
Sterkte!
Tip 17 - Boekentip: Tranen van liefde
Tim Overdiek beschrijft in zijn boek 'Tranen van liefde' het rouwproces na het plotselinge overlijden van zijn vrouw, moeder van hun twee jonge kinderen.
Hij beschrijft de doffe pijn van de eerste momenten, het continue vallen en opstaan, de wanhoop die hem en zijn zoons vaak onverwacht overvalt.
Maar het boek kent ook vrolijke momenten, bijvoorbeeld als ze herinneringen ophalen aan hun vrouw en moeder. Een aanrader!
Tip 18 - Rouwen is een werkwoord
Denk niet dat 'het' overgaat. Dit zou misschien niet eens moeten... rouwen is een werkwoord waar je in het begin veel van ervaart, het knagen, het verdriet, het verlangen. Dan langzaam zachter wordt in de wetenschap dat het leven doorgaat en opgepakt moet worden.
Het wordt nog zachter met de tijd om opeens weer op te vlammen. Het is een vorm van gedenken.
Tip 19 - Blijf met elkaar praten hoe moeilijk dat soms ook is
Praat met elkaar wat je zo raakt van de ander en waar je je kwetsbaar voelt.
Probeer echt te luisteren naar elkaar zonder dat je gelijk gaat oordelen. Mijn tip is blijf met elkaar praten hoe moeilijk het soms ook is.
Tip 20 - Oordeel niet over rouw van je partner
Oordeel daarom nooit over hoe je partner reageert op verandering, maar reageer met begrip en geduld. Geef geen advies, maar vraag naar emoties, erken eenvoudig wat de ander voelt, ervaart.

Tip 21 - Rouwverwerking bij het verlies van een directe collega
Rouwverwerking door het verlies van een collega in werk
Bij rouwverwerking denken we vrij snel aan verlies van een partner door een echtscheiding of verlies van een partner of ouder of kind door de dood. Mijn tip gaat over rouwverwerking door het verlies van een directe collega.
1. Maak als team of als organisatie een 'boek' op een centrale plek waarin je allemaal jouw persoonlijk verhaal schrijft aan jouw collega die overleden is en aan de nabestaanden.
2. Betrek de directe familie van jouw collega er bij. Vertel wat je van plan bent en overhandig dat boek op enig moment aan de partner of aan de kinderen van jouw collega. Goud waard!
3. Bespreek met de directe familie of iemand van de collega's iets mag zeggen tijdens de uitvaart.
4. Werkgever; gun en geef collega's de ruimte en de tijd om de uitvaart mee te mogen maken en hun verdriet te delen met elkaar. Mooi voorbeeld van goed werkgeverschap!
Tip 22 - Tips bij rouw door verlies van werk
Rouw door verlies van werk
Hij had een uitdagende en mooie baan, zette zich 200% in en boekte goede resultaten. En zoals in veel organisaties verloor hij, na zich vele jaren te hebben ingezet, zijn baan door een reorganisatie. Hij voelde zich zo thuis in zijn werk en daarom was het verdriet en de rouw des te groter.
Tips:
1. Geef ruimte voor en tijd aan je verdriet. Verdriet mag er zijn.
2. Gedwongen afscheid van werk is een rouwproces. Laat dit rouwproces ook toe.
3. Maak je plan. Kijk niet met wrok om maar breng je ervaring en talenten in kaart voor de toekomst.
4. Maak een concreet plan. Wat wil ik? Welke organisatie past bij mij? Wat is mijn volgende stap en hoe geef ik dat vorm?
5. Het verleden kan je niet veranderen maar je kan je verleden op een positieve manier wel verweven in je toekomst.
Tip 23 - De fasen van rouw
Je geliefde verliezen, een toekomstdroom die vervliegt gaat vaak gepaard in meerdere fasen. Het is behulpzaam om je hiervan bewust te zijn.
De fasen, die voor het eerst beschreven zijn door Elizabeth Kübler-Ross, verlopen niet lineair. Sommige mensen slaan fasen over. Anderen blijven lang in één fase hangen of hernemen een eerdere fase. Ook verlieservaringen uit het verleden bepalen mee hoe iemand vandaag omgaat met rouw.
De fasen zijn:
Ontkenning: “Dit gebeurt niet bij mij.”
Ontkenning is een bewuste of onbewuste weigering om de realiteit onder ogen te zien. Het is een natuurlijke vorm van zelfbescherming. Het helpt om zelf te bepalen in welk tempo het verdriet wordt toegelaten. We laten niet meer binnen dan we aankunnen. Sommige mensen blijven echter opgesloten in deze fase.
Woede: “Waarom met mij?”
Als de waarheid tot iemand is doorgedrongen ontstaat er vaak boosheid. In deze periode is de rouwende meestal moeilijk te benaderen. Onder de woede ligt de pijn.
Marchanderen: ”Ik beloof een betere persoon te worden als...”
In deze fase probeert men te onderhandelen. Men belooft het één te doen als er iets anders tegenover staat. Men denkt bijvoorbeeld "Als ik vanaf nu heel aardig ben voor iedereen, dan kan ik vast mijn kinderen nog wel zien opgroeien". Veelal is de hoop (op herstel) een grote drijfveer.
Verdriet en depressie: ”Ik geef het op.”
Wanneer men de realiteit begint te accepteren komen gevoelens van verdriet, spijt, angst en onzekerheid naar boven. Vaak dienen ook verliezen uit het verleden zich weer aan. De rouwende is bijna niet meer te bereiken. Men kan behoefte hebben aan het steeds weer uiten van het verdriet. Op de bodem van het verdriet ligt vaak woede. Onderdrukte woede is vaak de oorzaak van een depressie.
Aanvaarding: “Ik ga verder met mijn leven.”
Als iemand voldoende tijd en vaak ook enige hulp heeft gehad om door de genoemde fasen te gaan begint men de realiteit te accepteren. Er komt berusting en men kan onthechten, loslaten. Loslaten is niet hetzelfde als vergeten. Het is het verlies een plaats geven in het leven en verder gaan.
Tip 24 - Rouwen kent verschillende fases
1- Shock
2- Marchanderen
3- Boos
4-Diep verdriet
5- Acceptatie
Ze verlopen niet altijd mooi in deze volgorde, maar vaak door elkaar heen.
Meer weten? Neem gerust contact op.
Tip 25 - Tijdens een rouwperiode een dagboek bijhouden
Tijdens een rouwperiode kan het waardevol zijn om een dagboek bij te houden. Natuurlijk hoef je er niet iedere dag in te schrijven, maar op de momenten waarop je het voor jezelf belangrijk vindt om erbij stil te staan.
Later kun je het terug lezen en dan kan het je verbazen hoever je al uit het dal (op)geklommen bent en dat kan perspektief bieden op de momenten waarop je denkt; ''ik kom echt niet verder momenteel"
Dan lees je hoe sterk je bent dat je dat bereikt hebt.

Tip 26 - Rouwen om een geliefde die nog leeft
Volgens de methode van psychiater psychiater Elisabeth Kübler-Ross doorloop je daarbij 5 fasen, die allen van belang zijn voor een goede verwerking.
Ontkenning
Wanneer iemand het bericht krijgt dat de partner de relatie wil beëindigen, dan is ontkenning een natuurlijke zelfbescherming. We kunnen de werkelijkheid niet aan en denken dat het wel los zal lopen of dat de ander in de war is. Moeilijke gesprekken kunnen worden vermeden om zo gedoseerd de realiteit en het verdriet te laten binnenkomen. Dan gaan we op zoek naar de oorzaak, waarheid en eventuele schuldigen.
Boosheid
Na de ontkenning ontstaan er gevoelens van woede, jaloezie, ergernis en wraak. Dit kan samen gaan met schreeuwen, huilen en ruzies. De boosheid kan zich richten op de omgeving of op de "schuldige." Wraakgedachtes liggen hier op de loer...
Onderhandelen en vechten
Als ontkenning en boosheid niet helpen, dan kan vechten voor de ander ontstaan om zo de relatie te behouden. Er worden uitspraken gedaan die in de kern raken, zoals: "Ik ga nu echt veranderen" of "dat kunnen we de kinderen niet aan doen." Alles is gericht op hoop om de relatie te herstellen. In deze fase zitten stellen vaak in de dynamiek van loslaten en vasthouden. Stalken kan in deze fase ook voorkomen.
Depressie
Als ontkenning, boosheid en onderhandelen niets hebben opgeleverd om de relatie te herstellen, dan komt vaak de harde werkelijkheid binnen. Gevoelens van spijt, verdriet en onzekerheid spelen nu een grote rol. De persoon kan zich terug gaan trekken en blijft in het verdriet en voelt zich machteloos. In deze fase is het innemen van drank, drugs of medicatie een groot risico. Alles om het gevoel te verdoven. Dit werkt echter averechts voor de volgende fase, acceptatie en aanvaarding.
Acceptatie
De relatiebreuk of scheiding is een feit en het vasthouden hiervan ligt in het verleden. De hoop is vervlogen en het verdriet van het verlies van de geliefde is de nieuwe realiteit. Een fase van loslaten en richten op de toekomst ontstaat. Stap voor stap krijg je weer energie en het einde van het rouwproces nadert. Er is eventueel ruimte voor nieuwe contacten.
Tip 27 - Je wilt niet alleen blijven, hoe creëer je binnen jezelf
Het zegt iets over de liefde die je nog steeds voelt voor hem of haar. Druk die gevoelens niet weg. Over de liefde, die van vroeger en die van nu. Gun jezelf deze nieuwe gevoelens en wees mild voor jezelf.
Erken dat de relatie met je overleden partner altijd een onderdeel van jou zal zijn. Geef het een plek in je hart. Praat erover, hang een mooie foto op, hij of zij mag er elke dag zijn. Sluit de relatie niet af, veel gezonder is het, de overleden persoon op een positieve manier ‘mee te nemen’ in het verdere leven. Hij of zij kan nog aanwezig zijn in gezamenlijke doelen die je voortaan alleen nastreeft.
Op deze manier zorg je ervoor dat je niet alle potentiële partners vergelijkt met je overleden partner. Je gaat niet op zoek naar een vervanging, maar maakt ruimte voor een hele nieuwe partner. Iemand die op een andere manier goed bij je past. En praat over deze nieuwe liefde met je familie en vrienden. Schaam je niet voor je verliefdheid, maar geniet er van en laat anderen weten dat het voor jou een positieve wending is. Hopelijk en waarschijnlijk gunt je omgeving je dit nieuwe geluk ten volle.
Tip 28 - Schrijf een brief aan je overleden dierbare
Tip 29 - Voor je rouwende partner
Niets lijkt diegene te interesseren: activiteiten, vrienden, uit gaan, seks, hobby's of vakantie... het wordt allemaal met hetzelfde gebrek aan enthousiasme ter kennisgeving aangenomen. Als partner vraag je je misschien wel eens af of jullie relatie nog wel belangrijk is voor de ander.
Die relatie zou wel eens juist nú extra belangrijk kunnen zijn voor je partner, ook al merk je daar weinig van.
Gelukkig ben je niet helemaal machteloos. Er zijn dingen die je kunt doen voor je rouwende partner. Je kunt de pijn van het verlies niet minder maken, maar wel sneller voorbij laten gaan. Moedig je partner maar aan actief met het verlies bezig te zijn. Ga er maar van uit dat alles bijdraagt aan de verwerking: praten (alsmaar weer opnieuw), spullen uitzoeken, huilen, lachen, rituelen, plaatsen bezoeken en vooral herinneringen ophalen.
Tip 30 - "Psychologie van een gebroken hart"
'Psychologie van een gebroken hart' van Akke-Jeanne Klerk.
Akke-Jeanne Klerk laat zien dat je dit pijnlijke proces kunt omzetten in persoonlijke groei.
Door de pijn ten volle te ervaren en te voelen, zet je de deur open naar een nieuwe vrijere manier van leven.
Een echte aanrader!

Tip 31 - Goed voor jezelf blijven zorgen
Neem de rust, die je nodig hebt en vraag om hulp als je merkt, dat je het even niet alleen aankan.
Tip 32 - Boekentip: "En altijd maar verlangen"
Het boek heet: "En altijd maar verlangen".
De liefdeoorlog van mijn ouders.
Tip 33 - Ongewenste kinderloosheid binnen de relatie
Dit is een uitnodiging aan beide partners om vooral met elkaar in gesprek te gaan of te blijven om verschillende onderwerpen die wellicht onder de oppervlakte aanwezig zijn met elkaar bespreekbaar te maken of te houden.
Tip 34 - Onzichtbaar verlies en niet-erkende rouw
• Onzichtbaar verlies. Men verliest iets wat men nooit heeft gehad en
niemand heeft gekend. Het verlies is niet zichtbaar voor anderen;
• Niet-erkende rouw met als gevolg weinig tot geen sociale
ondersteuning, weinig tot geen afscheidsrituelen en beperkte
mogelijkheden om verdriet te uiten.
Tip 35 - Vorm geven aan rouw

Tip 36 - Hard werken
Tip 37 - Liefde voor jezelf
Tip 38 - Deel je verdriet en boosheid
Sindsdien gaat het niet goed met hem. Hij kan er niet over praten met zijn vrouw, hij wil haar niet tot last zijn zegt hij.
Daarmee doet hij zichzelf te kort maar ook zijn vrouw. Daarmee wordt hun relatie uitgehold. Door zijn verdriet en boosheid met haar te delen kan hij zich gehoord voelen en kunnen ze hun relatie verdiepen.
Tip 39 - Relatieproblemen door rouw
Weet dat er mensen zijn die jullie hierbij kunnen helpen. Die met jullie in gesprek kunnen gaan over wat je ieder nodig hebt in je eigen rouwproces en hoe je elkaar ruimte kunt geven en toch in verbinding kunt blijven.
Tip 40 - Boek van Manu Keirse
"Helpen bij verlies en verdriet, een gids voor het gezin en de hulpverlener" geschreven door Manu Keirse.

Tip 41 - Kunnen dragen van verdriet
En je partner mist dan juist jouw aandacht en troost. Maak dit bespreekbaar, leg uit dat je merkt dat je blokkeert, dat het je niet lukt om er voor de ander te zijn. Dit is niet raar, maar vraagt om aandacht voor jullie allebei. Wat je kunt doen voor je partner is de uitdaging aangaan om die blokkade op te lossen, zodat je er voor je partner kunt gaan zijn. Daarmee geef je al heel veel aan je partner.
Tip 42 - Van "wij" naar "ik"
Wat wel nieuw is, is dat je het nu zelf moet doen. Je toekomst opnieuw vormgeven. Niet meer "wij gaan later..." Dat moet veranderen in een zin die begint met "ik". Soms weet je na zoveel tijd samen niet meer precies wat jij wilt, wat jij nu wilt voor deze toekomst die er zo anders uitziet dan je had verwacht. En dat is dan het werk: Je mag jezelf opnieuw uitvinden. Opnieuw bedenken wat je wilt, in een tijd dat je fundamenten staan te schudden. Daar kun je best wat hulp bij gebruiken...
Tip 43 - Soms is je partner niet meer degene op wie je viel
Nu ben je aardig zelfstandig of noem je het autonoom en zie je eerder hoe hij op jou is gaan leunen.
Je bent je rots kwijt en dat doet pijn. Dat is een verlies. Ook al heb je hem niet meer zo hard nodig. Maak ruimte voor dit verlies en besef dat jij gegroeid bent en voor een nieuwe uitdaging staat!
Tip 44 - Rouw en verlies horen bij het leven, het is er!
Tip 45 - Hulpbronnen

Tip 46 - Rouw na beschadigd vertrouwen
Tip 47 - Traumatische ervaring kent geen woorden
Tip 48 - Heling
Tip 49 - Verlies in beeld
Ook volwassenen kunnen bij ingrijpende en betekenisvolle verliezen tegen reacties bij zich zelf aanlopen die ze niet kunnen duiden. Ze lopen vast in hun werk, relatie of studie, en er ontstaan onverklaarbare lichamelijke, of psychische of gedragsproblemen. De link met het verlies wordt vaak niet gelegd, zeker niet als dit verlies langer geleden plaatsvond.
Tip 50 - Rouwtaken
1: de werkelijkheid van het verlies onder ogen zien
2: De pijn van het verlies ervaren, en soms pauzes nemen om bij te tanken)
3. Aanpassen aan de wereld na verlies:
- Hoe het verlies je dagelijks leven verandert
- Hoe het verlies jouw zelfgevoel bepaalt.
- Hoe je geloof, je waarden, je toekomst en leven in vraag worden gesteld.
4. Herinner en weer leren genieten.
Deze taken zijn niet in tijd gekaderd. Het is jouw tijd en jouw proces.
Praat er over met mensen die je kunnen steunen zonder dat hun eigen verhaal meeloopt.

Tip 51 - Vertel maar...
Tip 52 - Via verwerking van pijn naar meer verbondenheid..
Tip 53 - Coping
Je zogezegde copingmechanisme (ook wel overlevingsmechanisme) wordt in je jeugd al gevormd. En als je ouder bent gebruik je vaak nog steeds onbewust hetzelfde mechanisme. Dat kan echter in je relatie problemen geven.
Als je bijvoorbeeld een verlies hebt meegemaakt dan kan je coping zijn dan je stil wordt, je terugtrekt en afstand neemt. Dit gebeurt automatisch. Daar reageert je partner op. Misschien ook wel door afstand te nemen of niet meer te vragen hoe het met je gaat. En dat geeft jouw mogelijk het gevoel dat je partner geen interesse hebt. Dat je er alleen voor staat.
Belangrijk is dus dat je alert bent op je eigen mechanismen. Dat je bij jezelf nagaat wat je doet en wat mogelijk de reactie van je partner is. En als je dat weet heb je een keuze. Een keuze om het anders te doen en daarmee de steun en de zorg te krijgen die je eigenlijk graag van je partner wenst.
Tip 54 - Fases van rouw
Vaak ligt dat toch anders. De een kan al een heel eind verder in het rouwproces zijn. Dat kan doordat diegene al veel langer aan scheiden denkt en al door de eerste stadia heen is.
Ben jij nog in het eerste stadium van verwarring en begrijp je niet dat je (ex)partner al over een toekomst (laatste stadium van rouw) zonder jou nadenkt? Besef dan dat jullie in twee verschillende fases van de rouw verkeren en elkaar daarin wellicht niet kunnen (h)erkennen.
Tip 55 - Jong geleerd...
Vaak is het zo dat we dat helemaal niet leren. Niet op school in ieder geval. Hooguit krijgen we thuis een voorbeeld van hoe onze ouders dat doen. En dat is niet altijd het juiste voorbeeld.
Gelukkig kun je altijd nog leren, als je daar voor open staat. Als jij merkt dat je relatie niet lekker loopt, wees dan bereid om naar jullie relatie en naar jezelf te kijken om te ontdekken wat je anders zou kunnen doen.

Tip 56 - Rouwen bij afscheid van een relatie
Deze fases lopen door elkaar heen, en kunnen met gemak 1 tot 2 jaar duren. Logisch, als iemand zo in je hart heeft gezeten, dan kost dat veel tijd.
Neem daar voor alle tijd; en ga het rouwproces ook 'actief' aan door er over te praten, schrijven, iets creatiefs mee te doen. Een ritueel, zoals bijvoorbeeld een dankbaarheidsbrief schrijven, kan helpend zijn om de relatie ook echt los te laten. Sterkte!
Tip 57 - Accepteer dat je partner anders rouwt
Tip 58 - Rouw is geen individueel probleem
Tip 59 - Ruimte geven en nemen in de relatie
Vinden jullie het lastig om hierover in gesprek te gaan en wil je hierbij ondersteuning? Neem dan eens contact op met een relatietherapeut.
Tip 60 - Relatieproblemen door rouw

Tip 61 - De invloed van rouw op je relatie
Het heeft hoe dan ook invloed op je relatie. Merk je dat het je relatie in de weg staat, neem dan contact op met een relatietherapeut. Het zou zonde zijn als je naast je verlies / verliezen ook nog je (nieuwe) partner dreigt te verliezen.
Tip 62 - Nieuwe partner zorgt voor opleving van oude rouw
Juist bij het aangaan van een nieuwe relatie wordt je ook weer geconfronteerd met herinneringen aan hoe fijn het is met iemand samen te zijn, hoe fijn het was met je overleden partner. Dat zegt helemaal niks over je nieuwe relatie. Deze nieuwe relatie kan natuurlijk nooit de plek van je overleden partner innemen, dan kan nooit de bedoeling zijn.
Het is zo mooi als het naast elkaar kan bestaan. Dat je tegelijkertijd kunt rouwen om wat er niet meer is en kunt genieten van deze nieuwe relatie. Door dat samen aan te gaan en samen te bespreken, kan deze nieuwe relatie er alleen maar sterker door worden.
Geef elkaar de ruimte en zoek op tijd hulp als je er samen even niet uit komt.
Tip 63 - Hoe heb je geleerd te rouwen?
Er is geen goed of fout al kan de ene manier wat meer ruimte geven dan de andere. Het is goed om oog te hebben voor de manier waarop jij geleerd hebt om te gaan met verdriet of verlies en om te ervaren of deze manier helpend is of niet voor het vormgeven van jouw rouwproces.
Binnen een relatie vraagt dit om extra afstemming en aandacht voor elkaar. Onderzoeken hoe jullie elkaar tot steun kunnen zijn met ruimte voor ieders eigenheid.
Tip 64 - Beter omgaan met pijnlijke emoties - in 6 stappen
Omgaan met pijnlijke emoties in 6 stappen
Stap 1: Jezelf rekenschap geven
Emotionele reacties herkennen is vaak het belangrijkste wat mensen onder de knie moeten krijgen als ze willen leren omgaan met pijnlijke emoties. Neem daarom nu eerst een recente lastige situatie in gedachten en haal je die weer even scherp voor de geest.
Wanneer besefte je dat je onderuit was gegaan? Dat je iets voelde – boosheid, gekwetstheid, angst, verdriet, ook al wist je misschien nog niet precies welke emotie opspeelde?
Stap 2: Herkende je een van deze reacties:
Je lichaam reageerde. Met een knoop in de maag, een verhoogde hartslag, blozende wangen of het gevoel te verstijven.
Gedachten begonnen als een dolle over elkaar heen te buitelen.
Je herhaalde het gebeurde keer op keer in slow-motion.
Je verloor je zelfbeheersing: je stond ineens te schreeuwen tegen de kinderen of begon druk een beschuldigende e-mail naar een collega te typen.
Of een andere reactie, namelijk:
Ik voelde me… (bijvoorbeeld: teleurgesteld, berouwvol, pissig, gekwetst, kwaad, gebroken, verward, bang, bezorgd)
Ik ervoer… (bijvoorbeeld: veel pijn, kwetsbaarheid, schaamte, gêne, het gevoel overspoeld te zijn
Misschien heb je al een idee van wat je voelde; zo niet, ga dan gewoon verder naar de volgende stap.
Stap 3: Maak een ‘shitterige eerste versie’
De volgende stap van beter omgaan met emoties is het schrijven van een een kort, ongecensureerd verslag (‘shitty first draft’) van wat er in je omging op dat moment.
Brené Brown zegt daar over ‘Probeer niet netjes of samenhangend te zijn. Laat even niet die rationele volwassene aan het woord, maar gewoon dat stampvoetende, zelfgenoegzame, verwarde of lamgeslagen kind.’
Zorg dat er binnen het kwartier iets korts staat achter deze punten:
Mijn gevoelens:…
Mijn lichaam:…
Mijn gedachten: …
Mijn overtuigingen: …
Mijn gedrag: …
Het verhaal dat ik mezelf vertel is …
Belangrijk bij stap 3:
Niet filteren, polijsten, piekeren. Geef jezelf toestemming om op te schrijven wat er in je opkomt.
Tolereer onzekerheid. Zie je jezelf dingen opschrijven die je zelf niet begrijpt? Zet er voor nu dan gewoon even een vraagteken bij, of noteer in de kantlijn ‘Wat gebeurde hier nou?’, maar schrijf vooral verder.
Hou je niet in. Als je je zorgen begint te maken over wat mensen zullen denken als ze dit lezen, zit je op het goede pad.
Stap 4: Analyseer: wat gebeurt er en waarom?
Waarom ben ik vandaag zo hard voor iedereen om me heen? Wat maakt me zo kwaad? Hoe kwam ik tot het punt dat ik zin kreeg om tegen die muur te rammen? Waarom voel ik me zo overweldigd door dat gesprek op mijn werk? Wat gebeurt er daar in die knoop in mijn maag?
Bijvoorbeeld: je gezicht wordt rood en de hitte jaagt door je borst bij het nieuws dat een collega de leiding krijgt over een nieuw project. De bedoeling van het rising strong-proces is dan ook herkennen dat je een emotionele reactie vertoont en nieuwsgierig wordt: waarom gebeurt dat?
Stap 5: Een reality-check
Uit de voorgaande stappen is naar voren gekomen wat het verhaal is dat je jezelf vertelt. Om te onderzoeken wat waar is van dat verhaal en wat niet, beantwoord je de volgende vragen:
Wat moet ik nog meer weten over de situatie om te onderzoeken hoe het er werkelijk voor staat?
Wat moet ik nog meer weten over de personen die hier een rol in spelen?
Wat moet ik leren over mezelf?
In stap 5 is het zaak om dat te gaan checken: wat is een vaststaand feit en wat maak ik ervan?’
Stap 6: Welke belangrijke les kan ik hieruit trekken?
En wat ga ik daar mee doen?... om mijn beleving te sturen naar iets waar ik wel iets mee kan
Tip 65 - Teleurgesteld in je omgeving
In mijn praktijk zie ik dat rouw veel invloed heeft op de relaties om ons heen. Vaak zijn we ons daar in eerste instantie niet van bewust maar op een gegeven moment valt het op. Soms in de vorm van teleurstelling als je meer contact of steun had verwacht gezien de goede relatie die je eerst samen had. Andere relaties verdiepen zich juist en ontvang je steun uit onverwachte hoek.
Rouw of verlies staat niet op zichzelf maar verandert ook relaties en verbindingen. Bijvoorbeeld doordat jouw behoeftes zijn veranderd. De een zal hier gemakkelijker in mee kunnen bewegen, de ander minder. Probeer of het lukt om de ander te vertellen wat je nodig hebt of wat je behoefte is. Soms lukt het dan om de verbinding te behouden. Helaas is het ook zo dat je soms moet accepteren dat relaties verloren gaan. Hoe verdrietig dat ook is.
Tip 66 - Rouw verwerken?
Voeg zelf een tip toe

- ✓ 200+ relatietherapeuten
- ✓ Snel een afspraak
- ✓ Ook online relatietherapie
Bij de meeste therapeuten op deze site kun je ook terecht voor online relatietherapie.
In het profiel van de therapeut staat dit dan aangegeven.
coping bij verlies
Goede relatie:
Vergeet je partner niet
Goede relatie:
Tegelijk naar bed gaan
Voor ons als christenen is het een meerwaarde dat Miriam christen is
Dario | Eindhoven | 24 mei 2023:
We highly recommend Renée to any couples seeking support
Anoniem | Anoniem | 19 mei 2023:
Lieve vrouw, luistert je verhaal aan en springt daarop in
Relatietherapie Tilburg Reeshof
25 mei 2023:
Relationship Therapy Nijmegen
22 mei 2023:
Relatietherapie Vaassen
| Disclaimer | Privacy verklaring | Reviews | Login |