Tips bij samengestelde gezinnen

Het had zo mooi moeten zijn: even aan elkaar wennen en dan: heerlijk samenzijn! We houden toch van elkaar? Onze kinderen zullen zien hoe leuk het is om samen te wonen als ze zien hoe gelukkig wij zijn. Maar dan, misschien pas na een poos, verschijnen de barstjes: een kind negeert de stiefouder. Of een ander kind sluit zich steeds op in de eigen kamer. Er is wrijving. Jij had van die leuke dingen bedacht om samen te doen, maar de kinderen van jouw partner hebben daar niks mee. Jij en jouw partner hebben steeds ruzie. Over de kinderen, over hoe dingen "horen", wie wat verwacht van de ander. En jij denkt: "Hoe zit dat? Dit had ik niet verwacht, zo had het niet moeten worden!" Verwachtingen, ze kunnen voor veel onrust zorgen. Als je vast blijft houden aan de manier waarop je denkt dat het “hoort”, hou je stress en het gevoel van falen. Wat werkt wel? Accepteer dat de structuur van een samengesteld gezin anders is. Pas je verwachtingen aan. Dat is een belangrijke eerste stap.

Het oorspronkelijke gezin groeit met de tijd. Dat gaat organisch en ongemerkt. Met een nieuw of al bestaand samengesteld gezin, is de groei niet organisch verlopen.

Aanvaard dat ieder zijn eigen tempo heeft in het omgaan met de situatie. Het feit dat jullie ervoor hebben gekozen jullie leven te delen met een ander, betekent niet dat dit voor de kinderen vanzelfsprekend is. Een samengesteld gezin heeft tijd nodig om te groeien.

Aanvaardt het tempo van de kinderen hierin. Doe dingen apart van elkaar. Natuurlijk geldt dit ook voor jouw partner en zijn/haar kinderen. Vraag, luister en benoem in openheid. Op deze manier help je jullie kind(eren) zich gerust te voelen over de band met jou. Het helpt jullie kinderen zich veilig te voelen. En dát gaat jullie samengestelde gezin ondersteunen. Geef het nieuwe gezin tijd om te groeien.

Wat een geluk, deze nieuwe relatie, je had niet gedacht ooit nog zo gelukkig te worden. En toch…met z’n tweeën is het fijn, maar als de kinderen thuis zijn…Je ziet heus wel dat jouw kind jouw nieuwe partner negeert. Maar ja, je kind heeft al zoveel verloren…Je wilt zo graag dat hij/zij zich thuis voelt bij jullie, je ziet hem maar zo weinig…. Maar je ziet ook het verdriet en de eenzaamheid, de wanhoop misschien wel, van jouw nieuwe partner.

Je probeert te schipperen en te sussen, je vraagt begrip aan je partner en hoopt op een paar rustige dagen, als we deze dagen maar weer doorkomen…..
Je voelt je tussen twee vuren zitten en voelt je voortdurend tekort schieten.

Wat je ervaart is normaal, er is niets mis, het is onderdeel van specifieke structuur van een samengesteld gezin. Schrale troost? Als jullie beiden leren over de structuur van een samengesteld gezin, kunnen jullie elkaar en jezelf beter helpen om te gaan met deze specifieke positie(s). Om rust en verbinding te ervaren, ook als jullie onder druk staan. Hulp hierbij nodig? Mail me gerust.

Hou er rekening mee dat jullie kinderen niet even wild enthousiast zullen zijn over het nieuwe (of al bestaande) samenwonen als jullie. Een kind kan zich heel onzeker gaan voelen over de nieuwe situatie: ze hebben al verlieservaringen achter de rug. Zouden ze jou nu ook verliezen aan jouw nieuwe lief? Of misschien wel aan de andere kinderen die ook in huis komen wonen? Hou er rekening mee dat jouw/jullie kinderen niet (direct) heel betrokken zullen zijn bij het nieuwe samenwonende systeem. Voor hen kan het voelen als een groepje vreemden dat bij elkaar woont. Als zij zich vervolgens territoriaal of afzijdig gedragen, kan dit kloppend gedrag zijn vanuit hun perspectief. Zij zoeken naar veiligheid en een eigen, juiste plek. Stel de kinderen gerust, zorg dat je er bent voor vragen, stel zelf open vragen. Benoem wat er gebeurt, wees open en duidelijk over jullie plannen. Laat merken dat je er bent voor ze.

Hebben jullie een samengesteld gezin? En loopt het niet soepel? Misschien voelt iemand zich buitengesloten en de ander voelt zich juist klem zitten tussen twee vuren. Is er wrijving en zijn er mensen (jij?) die zich in huis niet thuis voelen? Zoek hulp. Je hoeft het niet alleen te doen. Een stel of samengesteld gezin dat op tijd hulp vindt, heeft statistisch een grotere kans dat hun relatie en het nieuwe gezin stand houdt. Lees een boek of lees veel boeken, zoek een therapeut om jullie te helpen het geheel te ontrafelen en weer rust en plezier terug te brengen in huis. Wees welkom. Neem contact met me op voor een afspraak. Ik help met stellen wiens liefde een nieuw gezin heeft gevormd, om meer inzicht te krijgen in de nieuwe situatie en rust terug te brengen in huis.

Jullie zijn gelukkig samen, je nieuwe lief is het helemaal! En toch….als jullie samen thuis zijn met de kinderen, dan schuurt het. Je voelt je buitengesloten als jouw stiefkind thuis jou negeert en alleen maar praat met jouw partner. Als afspraken worden uitgesteld of afgezegd, omdat het kind van jouw partner aandacht nodig heeft. Jullie hadden afspraken gemaakt over hoe de zaken nu eens zouden gaan verlopen en alwéér worden die afspraken verbroken. Het wordt nu eindelijk eens tijd dat jouw partner strakker op gaat treden! Anders maken we maar weer nieuwe afspraken waar we ons dan wél aan gaan houden.

Je ervaart alleen-zijn, boosheid en vooral verdriet. Waar is die leuke partner? Waarom is het net alsof jij er niet bent? Je voelt je buitengesloten.

Wat je ervaart is normaal, er is niets mis, het is onderdeel van specifieke structuur van een samengesteld gezin. Schrale troost? Als jullie beiden leren over de structuur van een samengesteld gezin, kunnen jullie elkaar en jezelf beter helpen om te gaan met deze specifieke positie(s). Om rust en verbinding te ervaren, ook als jullie onder druk staan. Hulp hierbij nodig? Mail me gerust.

Vaak komt voor dat stellen vanaf de bloei van hun relatie “alles” samen willen doen, als nieuw gezin. Dat kan krampachtig en benauwend voelen, zeker als het niet altijd zo gezellig is. Dus: doe af en toe dingen alléén met jouw biologische kinderen. En/of geef de ruimte aan jouw partner om dingen te ondernemen alleen met zijn/haar kinderen. Dat is niet “anderen buiten sluiten”, dat is eren en de ruimte geven aan wat er al was voordat de nieuwe relatie erbij kwam. En het stelt de kinderen gerust ten aanzien van de band die zij met hun biologische ouder hebben en mogen hebben. Dat wat er al was, er nog altijd is. Verwijder de kramp en haal ruimte en lucht in jullie gezin. Behoefte aan een gesprek over jullie (voorgenomen) samengestelde gezin? Wees welkom voor een gesprek.

Jullie hebben jaren jullie eigen gewoontes opgebouwd. Die zijn langzaam gegroeid. Zet twee gezinnen naast elkaar en verschillen in gewoontes, waarden, gedrag, rituelen zullen er altijd zijn. Aanvaard dat er verschillen zijn. Niet alles zal om te vormen zijn zoals jij of jullie kinderen dat altijd gewend zijn. Vindt hier een weg in. Bijvoorbeeld: mogen jouw kinderen bij het avondeten cola drinken? En is dat bij jouw partner uit den boze? Of eten jouw partner en kinderen altijd voor de TV en vind jij aan tafel eten een belangrijke waarde? Praat erover, zonder verwijten. Bekijk het van verschillende kanten, wat zijn essentiële regels, wat niet. Wees creatief in jullie oplossingen. De verschillen zijn er, die zijn geen reden voor verwijt. Aanvaard dat de verschillen er zijn. Parkeer wat je ”ervan vindt”. Zie het als iets waar jullie een manier in gaan vinden om samen weer een stap verder te komen.

Communicatie is belangrijk in iedere relatie en binnen elk gezin. In een samengesteld gezin is het zeker zo belangrijk! Communicatie waarbij ruimte blijft voor iedere beleving binnen het gezin. Durf kwetsbaar te zijn en te zeggen hoe jij je voelt bij een situatie of gedrag. Praat vanuit jezelf, zonder verwijten, zonder lelijk te doen. En geef de ander ook de ruimte om zich op die manier uit te spreken. Besef dat jullie in een proces zitten, je hebt niet binnen een jaar een solide samengesteld gezin gebouwd. Op een verbindende manier met elkaar praten, zijn de belangrijkste bouwstenen voor de bouw van jullie nieuwe relatie en jullie nieuwe thuis. Zou je hierbij wel wat hulp kunnen gebruiken? Neem contact met me op voor een gesprek en een afspraak.

In het enthousiasme, de blijheid van jullie verliefdheid en het vertrouwen in deze liefde, zijn er heel wat samengestelde gezinnen die in zwaar weer komen door snel te gaan samenwonen. Doordat het tempo van de nieuwe partners hoog ligt in hun verlangen om weer een nieuwe eenheid te vormen. Hou er rekening mee dat kinderen hun eigen verlieservaringen hebben: van het wonen met de twee ouders in een kerngezin, naar om en om wonen bij 1 van beide ouders, en dan nu samenwonen met een - voor hen – ‘vreemde’ stiefouder en eventuele stiefbroers of -zussen. Sta bewust stil bij de verlieservaringen van ieder kind, dat elk kind ook anders ervaart. Wees je bewust dat er door het samenwonen veel grote veranderingen voor de kinderen komen: bijvoorbeeld een ander huis, andere slaapkamer, misschien slaapkamer delen, de rol en positie die het kind heeft in huis (ben je ineens -niet meer of juist wel- de oudste of de jongste). Betrek de kinderen bij jullie ideeën, geef ruimte aan hun ideeën en vragen hierover. Temper het tempo. Geef jezelf, de kinderen, jullie nieuwe relatie en het samengestelde gezin een zo goed mogelijke start. Hebben jullie vragen hierover? Wil je je voorbereiden op een nieuw gezin? Of woon je al samen en ervaren jullie strijd, stiltes of spanning? Neem contact met mij op om hier samen stappen in te zetten.

Besef jezelf dat de nieuwe partner waar je verliefd op bent niet dezelfde gevoelens oproepen bij de kinderen. De kinderen zijn niet verliefd en zien ook de eigenschappen van de nieuwe partner zonder de roze bril. Wanneer je je tempo vertraagt, krijgen de kinderen ruimte om langzaam te wennen. Zeker wanneer de nieuwe partner de rol krijgt van leuke kennis of vriend/vriendin en niet als nieuwe ouder. Een kind heeft twee eigen ouders en nieuwe partners kunnen deze rol nooit krijgen. Wanneer je dit serieus neemt, voorkom je teleurstelling bij jezelf, bij je nieuwe partner en de kinderen.

De ex-partner. Je kunt ervan scheiden, maar hij of zij blijft de ouder van jullie kind(eren). Hetzelfde met de ex van jouw nieuwe lief. Door de relatie van de ex-partner met de kinderen in jouw nieuwe gezin, heeft de ex-partner altijd een zekere invloed op jouw gezin (hij of zij is ziek, heeft een drukke baan en weinig tijd, kan afspraken niet nakomen, het kind maakt zich zorgen over de ouder, oma is ziek, etc). Op die manier is de structuur van jullie gezin open, niet gesloten, zoals die van een kerngezin. Dat is een realiteit van een samengesteld gezin. En je storen aan de ex-partner van jouzelf of van jouw nieuwe partner, kan enorm veel energie slurpen. Voor jou, maar ook voor de rest van het gezin. Voor het kind geeft dit extra stress. Wees je dus bewust van wat je ventileert in jouw ergernis. Het is een open deur, maar toch: de ander kun je niet veranderen. Wat je wel kunt doen, is je bewust zijn van jouw beleving van de ander. En voelen wat jij hierin nodig hebt om de rust te bewaren, voor jezelf en voor het gezin. En wat heb jij nodig om in het beste belang van het kind te handelen. Ook al erger je je, wat kun jij doen om de relatie met de ex-partner(s) zo goed mogelijk te houden? Zoek hierin ondersteuning voor jezelf, bijvoorbeeld bij vrienden. Hulp nodig? Ik kan je helpen om jouw beleving van de ander te verbeteren, zodat jij minder last ervaart van het gedrag van die ander. Dat geeft rust en veel meer energie.

Informeer je zelf. Samengesteld leven is een andere stap dan het kerngezin waar we meestal mee beginnen. Het is een stap die complexer is en meer tijd vraagt dan het starten van het eerste kerngezin, waar de ouders er éérst zijn, voor de kinderen. Informeer jezelf over het verschil in de structuur van dit nieuwe systeem dat jullie samenvoegen. Dit kan met een boek, op internet, of met een relatietherapeut die kennis heeft van de opbouw en structuur van een samengesteld gezin en welke specifieke uitdagingen er zijn. Juist vanwege het eerdere verlies wil je zo graag dat het dit keer wel werkt, voor iedereen! En dat kan! Informeer jezelf en als jij of jullie meer ondersteuning willen, neem gerust contact op voor een gesprek.

Eenmaal zover om te verhuizen? Laat de kinderen meedenken en meehelpen. Betrek ze bij het indelen van de kamers, het inrichten van de ruimtes. Luister naar de verschillende wensen, schrijf ze op of schrijf de wensen van iedereen op een grote flap-over. Maak er een tekening van. Ook van de (on)mogelijkheden van de ruimte. Wees creatief en positief en bevestigend. Wat niet kan, qua ruimte, kan niet, maar denk in mogelijkheden. Dit gaat over meer dan de praktische zaken, dit gaat over het horen van iedereen die bij het opzetten van jullie samengestelde gezin betrokken is. Zo zorg je er mede voor dat iedereen zich thuis voelt in de nieuwe woonsituatie. Om dat te bereiken, zul je eerst goed moeten luisteren en zien wat iedereen daarvoor nodig heeft. Geef jezelf en al je (nieuwe) huisgenoten die tijd. Zie het als voorbereiding en maak het leuk. Het zal jullie helpen in het bouwen aan een goed werkend samengesteld gezin.

De feestdagen staan weer voor de deur. Zeker nu we samen veel thuis zitten, is het voor veel gezinnen van belang om samen een ritueel te hebben waar jullie plezier aan beleven, wat betekenis geeft en mooie herinneringen brengt. Waar dit bij een kerngezin groeit en de beslissing is van twee partners die elkaar in de loop der jaren steeds meer naderen, zal een samengesteld gezin daar meer samen over hebben af te spreken. Wat zijn rituelen? De manier waarop jullie verjaardagen vieren: ’s ochtends samen cadeautjes op bed of juist ’s avonds. Gaan jullie uit of blijven jullie juist thuis? Hoe zien de vakanties eruit? Gaan jullie ieder jaar kamperen of wildwater raften? Skiën of stedentrip? Strandvakantie of actieve fietstochten? Hoe wordt Kerst gevierd en Oudjaarsavond, worden de oliebollen zelf gemaakt of bij de beste bakker gekocht? Maar ook: hoe de weekenden worden ingedeeld: ontbijten jullie samen? Of komen jullie juist ’s avonds bij elkaar met een kop thee met iets lekkers erbij? Als samengesteld gezin creëer je samen jullie nieuwe gezinsrituelen. Dit kan helpen om ieder in het gezin te betrekken bij jullie nieuwe samenleef structuur. Geef hier aandacht aan, het vergroot de betrokkenheid van ieder en staat symbool voor jullie nieuwe systeem. En: het mag klein.

Kinderen hebben tijd nodig om zich aan te passen aan een nieuwe gezinssituatie. Het opdringen van een hechte relatie tussen je partner en je kind kan averechts werken. IBCT benadrukt het belang van acceptatie en het volgen van natuurlijke groei.

Oefening:

Vraag je kind eens: "Wat vind je fijn aan hoe we dingen doen in ons gezin? Wat zou je graag anders zien?"

Gebruik hun antwoorden om subtiele veranderingen door te voeren. Laat hen voelen dat hun mening waardevol is zonder hen te overweldigen.

Als biologische ouder kun je soms de neiging hebben om je kind te beschermen, wat de groei van de relatie tussen je kind en de stiefouder belemmert. IBCT moedigt aan om verschillen te erkennen en compassie voor elkaars perspectieven te ontwikkelen.

Oefening:

Organiseer een gezamenlijk moment met je partner en je kind, bijvoorbeeld tijdens een spel of activiteit. Laat je partner een actieve rol nemen, zoals een spel uitleggen of een verhaal voorlezen.

Reflecteer daarna met je partner: wat voelde goed, en waar kunnen jullie als team groeien?

Deze aanpak helpt vertrouwen op te bouwen en versterkt de samenwerking tussen jullie als ouders.

Co-ouderschap met een ex kan uitdagend zijn, vooral als er spanningen zijn. Toch is samenwerking cruciaal voor het welzijn van de kinderen. Vanuit IBCT wordt benadrukt dat acceptatie soms betekent dat je de verschillen met je ex erkent, maar dat je je blijft richten op gedeelde doelen, zoals het geluk van je kinderen.

Praktische oefening:

Maak een gedeelde “ouderagenda” met je ex-partner. Zet hierin belangrijke data, zoals vakanties, schoolactiviteiten en afspraken. Gebruik deze agenda om praktisch te communiceren zonder emotionele discussies aan te gaan. Dit helpt om de focus te houden op de kinderen en vermindert conflicten.

Het boek van Magda Hengst en Karin den Hollander "De Mijne Zijn de Liefste" is zeker een aanrader wanneer je overweegt een samengesteld gezin te vormen of wanneer je dat al hebt.
Wat gebeurt er toch? Is iets wat je je vaak af kunt vragen in een stiefsysteem. De auteurs van dit boek belichten de zaken die meespelen in een samengesteld gezin, die onzichtbaar lijken en toch zo duidelijk voelbaar zijn in het dagelijks leven. Aanrader.

Heb je vragen over hoe het gaat in jullie samengestelde gezin? Neem contact met me op, je hoeft het niet alleen te doen.

Dit boek met de titel ( die ik nooit kan onthouden) "Jij, ik, hij, zij en al de kinderen" Van Tine Maenhout is een heerlijk makkelijk te lezen boek over soms pijnlijke en complexe materie. Je vind er ook handvatten in hoe om te gaan met deze complexe situaties.

Ga er, in een samengesteld gezin van uit dat je nu en dan een tekort zult voelen, en accepteer dat dat onderdeel is van jullie gezamenlijke situatie.
In een samengesteld gezin zal je partner in bepaalde situaties prioriteit geven aan zijn of haar kinderen, en niet aan jou. Dat kan zeer doen als het niet jouw kinderen zijn.
En als jij prioriteit wilt geven aan jouw kinderen zul je voelen dat je in een spagaat zit, en/of je voelt dat je niet (altijd) je partner ondersteunend naast je hebt staan.
Systemisch zal het anders zijn als je partner niet de vader of moeder van jouw kinderen is, en je zult het gemis voelen dat ze niet de steun hebt die je hierin verwacht of nodig hebt.
Dit op voorhand accepteren maakt dat je niet het onmogelijke van de ander verwacht. Tegelijk wil het ook niet zeggen dat je samen achterover gaat zitten en niet meer hoeft te kijken naar verbeteringen. Elke situatie geeft informatie in hoe het eventueel anders of beter kan binnen jullie wensen, grenzen en mogelijkheden.
En voelen jullie samen geen tekort? Dat is niet vanzelfsprekend, zie het als cadeautje en geniet er van!

Een samengesteld gezin is ánders. Veelal gaan stellen die door hun liefde een samengesteld gezin vormen uit van een aanname: het nieuwe gezin is gewoon weer een gezin. En op termijn zal het net zo werken als het oorspronkelijke gezin. Maar dit is niet zo. Vaak voelt het dan in de praktijk alsof het samengestelde gezin “niet werkt”, niet functioneert of dat er iets mis is. Soms wordt er dan zelfs 1 persoon aangewezen waardoor het “niet werkt”. Belangrijk is het daarom om je te realiseren dat het samengestelde gezin niet hetzelfde is als een kerngezin, het oorspronkelijke gezin. Het is nieuwe gezin is samengesteld uit verschillende delen. En dat blijft zo. En dat is oké. Een samengesteld gezin is geen slecht functionerend gezin, het is gewoon anders qua structuur en samenstelling. Een nieuwe vorm waarin jullie je eigen, unieke weg hebben te vinden.

Je bent verliefd! Na jullie scheiding of het verlies van je partner dacht je wellicht nooit meer een liefde te vinden. En nu is het zover! Samenwonen, alles delen, jullie liefde zal alles overwinnen! Ook de problemen die andere mensen lijken te hebben. Jullie kinderen konden het toch goed vinden samen? Wat hebben we een lol gehad tijdens dat uitje naar de Efteling! En toch…de praktijk blijkt weerbarstiger. Het is minder gezellig dan je had verwacht. Er is veel ruzie, er is onbegrip. Sommige mensen worden genegeerd, er zijn stiltes en er is vooral veel ongemakkelijk voelen. Misschien denk je: “dit werkt niet”’ of “het gaat weer mis”. Dat roept angst op en onrust. Jullie hebben al veel verlieservaringen gehad. Er staat voor je gevoel veel op het spel. Dat maakt het nog dringender en de sfeer krampachtiger. Vraag hulp, er is zoveel mogelijk om jouw relatie te ondersteunen en het thuis weer plezieriger te hebben.

De mijne zijn de liefste, geschreven door Magda Hengst en Karin den Hollander, is een leerzaam boek over samengestelde gezinnen.

Het gaat o.a. over de verborgen dynamieken die doorwerken in je dagelijks leven als samengesteld gezin. Over afscheid nemen, rouwen en het gevoel een plek laten krijgen. Niet zo snel dingen waar we aan denken als we -met een hart gevuld met liefde - aan onze nieuwe relatie beginnen.

Dit is een heel zinvol boek om te lezen wanneer je aan een samengestelde relatie begint of wanneer je al samenwoont en je afvraagt wat er nou toch gebeurt, van die zaken waar je niet goed de vinger op kunt leggen: “het was toch eerst zo gezellig en iedereen vond elkaar aardig?”

Kun je hulp gebruiken om duidelijk te krijgen wat er speelt en hoe jullie weer rust in de tent kunnen krijgen? Neem vooral contact met mij op, dan kijken we samen wat er speelt en welke stappen jullie kunnen zetten.

Als een zeer jonge moeder een nieuwe vriend leert kennen en men hals-over-kop gaat samen wonen. Vaak denken ze dan ineens het grote geluk te hebben gevonden. Soms raken ze dan ook nog snel opnieuw zwanger. De nieuwe vriend is vast van plan om goed voor het niet-eigen kindje te zorgen en “geen verschil te maken” met de nieuwe baby die op komst is.
Men bedoelt het goed, maar ze beseffen onvoldoende dat de stiefouderrol echt anders is dan die van de ouder.

En als ze dan binnenkomen hoor ik vaak dat het allemaal wat overhaast is gegaan: een van beiden had geen of slechte woonruimte. Ze lopen hard van stapel, en dat hoort bij verliefdheid en is leuk. Maar als er kinderen in het geding zijn, moet je je verstand erbij houden. Soms wonen ze binnen een jaar al samen. Hij trekt bij haar in, of zij bij hem. Daarmee lijken de woonproblemen te zijn opgelost. Men gaat vast en zeker gelukkig worden……

De eerste problemen worden binnen enkele maanden vaak zichtbaar: hij kan niet met haar kindje overweg, reageert ongeduldig en boos. In het begin weet moeder het nog te sussen, maar na 4 maanden lukt dat echt niet meer. Grote ruzies, vaak met het kindje erbij.
Natuurlijk weet ik heel goed dat ruzies menselijk zijn, en zéker in een samengesteld gezin. Ik kan helpen bij het voorkomen van ruzies en omgaan met verschillen in opvatting. En ook kan ik mensen leren hoe je over meningsverschillen praat zonder elkaar nodeloos te kwetsen.

Ik kan ook helpen met keuzes die men wil maken (wel/niet samen gaan wonen en onder welke voorwaarden), maar als de keuze al gemaakt is kun je alleen maar de schade beperken.

Haar eigen kinderen opvoeden was ook niet altijd eenvoudig geweest, maar echt grote problemen hadden ze niet gekend. Mevrouw had het erg onderschat. De kinderen van haar vriend hadden een andere opvoeding gehad, maar waren ook uit een ander hout gesneden.

Zijn dochter was altijd bezig haar vader in te palmen dat het irritant werd voor deze bonus/stiefmoeder. Altijd moest dochter “naast papa” zitten, en liefst moest bonusmoeder maar opdonderen.
De twee jongens waren slordig, veel slordiger dan die van haar en reageerden op alles met lompheid. Ze had het opgegeven dit bij te sturen en leed in stilte onder de rommel. Vaak ruimde ze het huis wel 3x per dag helemaal op, en dan nóg voelde zij zich er niet goed bij.

Met vader over dit soort dingen praten hielp niet. Hij begreep niet waar ze zich druk over maakte. En waar het de dochter betrof zag vader evenmin wat plusmoeder dwars zat. Hij liet zich door dochter sturen in alles, en deed alles wat ze vroeg, vond alles goed. Mevrouw ergerde zich dood.

Deze mevrouw kwam bij mij voor een persoonlijk gesprek. Ze wist niet of ze nog lang bij deze man wilde blijven, ofschoon ze wel van hem hield. De afstand tussen het stel werd steeds groter, omdat hij niet zag hoe enorm ze haar best deed, en hoe weinig waardering ze daarvoor kreeg. Als ze wat meer waardering zou ondervinden zou het misschien beter te doen zijn…… Ik adviseerde haar dringend om haar vriend meee te nemen voor een volgende gesprek.

Met behulp van een tekening van de situatie kon ik hem duidelijk maken wat er van hem verlangd werd en kon hij inzien hoeveel inzet zij getoond had. Het duurde slechts enkele gesprekken. Sindsdien veranderde er veel: vader ging meer opvoeden, waardeerde zijn vriendin meer, en zelfs de houding van de kinderen veranderde.

Haar eigen kinderen opvoeden was ook niet altijd eenvoudig geweest, maar echt grote problemen hadden ze niet gekend. Mevrouw had het erg onderschat. De kinderen van haar vriend hadden een andere opvoeding gehad, maar waren ook uit een ander hout gesneden.

Zijn dochter was altijd bezig haar vader in te palmen dat het irritant werd voor deze bonus/stiefmoeder. Altijd moest dochter “naast papa” zitten, en liefst moest bonusmoeder maar opdonderen.
De twee jongens waren slordig, veel slordiger dan die van haar en reageerden op alles met lompheid. Ze had het opgegeven dit bij te sturen en leed in stilte onder de rommel. Vaak ruimde ze het huis wel 3x per dag helemaal op, en dan nóg voelde zij zich er niet goed bij.

Met vader over dit soort dingen praten hielp niet. Hij begreep niet waar ze zich druk over maakte. En waar het de dochter betrof zag vader evenmin wat plusmoeder dwars zat. Hij liet zich door dochter sturen in alles, en deed alles wat ze vroeg, vond alles goed. Mevrouw ergerde zich dood.

Deze mevrouw kwam bij mij voor een persoonlijk gesprek. Ze wist niet of ze nog lang bij deze man wilde blijven, ofschoon ze wel van hem hield. De afstand tussen het stel werd steeds groter, omdat hij niet zag hoe enorm ze haar best deed, en hoe weinig waardering ze daarvoor kreeg. Als ze wat meer waardering zou ondervinden zou het misschien beter te doen zijn…… Ik adviseerde haar dringend om haar vriend mee te nemen voor een volgende gesprek.

Met behulp van een tekening van de situatie kon ik hem duidelijk maken wat er van hem verlangd werd en kon hij inzien hoeveel inzet zij getoond had. Het duurde slechts enkele gesprekken. Sindsdien veranderde er veel: vader ging meer opvoeden, waardeerde zijn vriendin meer, en zelfs de houding van de kinderen veranderde.

Als een vader (of moeder) is overleden dan heeft dat een grote invloed op je (bonus)kind. Een overledene wordt sowieso al vaker op een voetstuk gezet, maar zeker als je je van een ouder niet veel herinnert, wil je juist weten hoe hij/zij was.

Hoe was de jeugd van de overledene? Wat voor humor had hij/zij? Waar was mama of papa goed in? Kinderen willen weten of ze op hun ouders lijken. Van de levende ouder kun je dat dagelijks controleren, maar bij een overleden ouder is lastiger, zeker als je de ouder niet zo lang (of misschien helemaal niet) gekend hebt.

Voor kinderen is het dus belangrijk om contact te onderhouden met de familie van de overleden ouder. Ook als de andere ouder hier niet op zit te wachten en de relaties misschien voorbij zijn. Een opa of oma kan soms door een opmerking (dat je hetzelfde doet als jouw ouder toen die klein was) heel veel betekenen. Gesprekken over de overledene, niet zozeer dat je hem of haar mist, maar hoe hij deed, hoe hij was, houden hem levend. Dat doet een kind goed. Daarom is oude foto’s kijken ook zo weldadig.

En als iemand wordt doodgezwegen (letterlijk) is hij pas echt dood. Er zijn soms pubers die dan extra gaan puberen: ze moeten meer moeite doen om te weten wie ze echt zijn. En de vervelende eigenschappen van de overledene misschien wel uitvergroten, als een soort loyaliteit aan degene die er niet meer is. Kinderen doen veel om hun overleden ouder levend te houden.

In samengestelde gezinnen is de nieuwe “vervanger” (de stief/bonusouder) dan vaak de pineut. Hij/zij kan niets goed doen. Omdat niets of niemand de overleden ouder ooit zou kunnen en mogen vervangen. Gelukkig is het vaak alleen maar een fase en kan het daarna weer goed komen, behalve als de bonusouder/stiefouder zich laat verleiden tot een machtsstrijd. Dan wordt het alleen maar erger.

Stief/bonusouders vinden vaak dat de kinderen door de partner verwend worden. Stiefvader vond het zoontje van mevrouw regelmatig ondankbaar overkomen, ook al zei hij het niet zo onvriendelijk. Voorzichtig als hij was om zijn vriendin te kwetsen. Want: ouderschap maakt kwetsbaar.
Het was niet zozeer mevrouw die haar zoontje verwende, maar haar familie en haar ex-schoonfamilie. Het jongetje was het enige kleinkind, 8 jaar, en kreeg alle aandacht, werd naar alle pretparken gesleept in zijn korte leventje. Mevrouw en haar ex-man hadden ook best een goede band en vierden Sinterklaas, Kerst en Nieuwjaar samen, om hun kind huiselijkheid te bieden. Stiefvader kon goed met vader overweg maar hij vond dit toch wel wat ver gaan. Wanneer hadden ze eens tijd voor elkaar?
Ik bemerkte dat bonusvader toch wel veel terechte vragen stelde. Moeder moest haar zoontje helpen om een surpriselijstje voor Sinterklaas te maken. Hij had alles wat hij wilde al.

Een tante die van vakantie terugkwam had maar liefst zeven (!) souvenirs voor het kind meegebracht. Het joch werd aan alle kanten in de watten gelegd.
Het kind werd regelmatig meegenomen (soms meerdere keren per jaar) naar de Efteling, of naar de dierentuin. Toen ik opperde dat een keertje spelen in een zandbak of picknicken ook wel voldoende was, zeiden ze dat dit er nog bovenop kwam. De grootouders deden dit ook regelmatig.

Bonusvader voelde zich gesterkt en toen ik zei dat zijn vragen niet moesten worden opgevat als een vorm van kritiek, maar als liefde. Hij had zich steeds als een negatieve bemoeial gevoeld. Je kunt een kind ook teveel geven. Dankbaar hoeft een kind niet te zijn, maar het mag wel waardering voelen voor alles wat het krijgt. Oók dat moet geleerd worden.

wat voegt de stiefouder toe?
-welk extra geef jij aan de kinderen van je partner?
-wie is hoofd- en wie is mee-opvoeder in jullie nieuwe gezin?
-wat voor stiefouder wil jij graag zijn?
-heb je het gevoel dat je als stiefouder gewaardeerd wordt?
-hoe kan jouw partner jou steunen om een fijne stiefouder te zijn?

probeer vooral voorbij het gedrag van het kind te kijken en je te verplaatsen in wat hij/zij meemaakt.
de vragen die je hierbij zou kunnen stellen zijn:
hoe is het om in twee gezinnen te wonen?
-wat is het verschil in de tussen jullie gezin en het gezin van de andere ouder?
-welke regels of sfeer van het andere gezin zijn welkom bij jullie en welke neit?
-ben je geinteresseerd in wat het (stief)kind meemaakt in het andere gezin?
-is er in jullie huis een plekje voor iedereen? ook voor het weekend stiefkind?

IBCT leert ons dat acceptatie van het huidige moment cruciaal is. Het kan tijd kosten om een band met een stiefkind op te bouwen. Verwacht niet direct intimiteit, maar investeer in kleine, betekenisvolle interacties.

Oefening:

Kies een activiteit die het kind leuk vindt, zoals een spelletje of samen koken. Doe mee zonder druk te leggen op het kind om open te zijn. Bijvoorbeeld: als jullie koekjes bakken, kun je luchtig praten over je eigen ervaringen met bakken in plaats van diepgaande vragen te stellen.

Noteer na elke interactie één positief moment dat je opviel, zoals een glimlach of een kort gesprek. Gebruik dit als motivatie om door te gaan.

Stiefouders kunnen zich soms verloren voelen in hun rol. IBCT moedigt open communicatie aan om wederzijdse verwachtingen te verkennen en een gezamenlijke aanpak te ontwikkelen.

Oefening:

Plan een wekelijkse check-in met je partner. Bespreek vragen zoals: "Wat werkt goed in onze aanpak?" en "Waar kunnen we nog beter afstemmen?"

Gebruik een empathische benadering: luister naar de gevoelens en behoeften van je partner zonder direct oplossingen te bieden. Bijvoorbeeld: "Ik begrijp dat het moeilijk is om een balans te vinden. Wat zou jou hierbij helpen?"

Deze gesprekken scheppen duidelijkheid en voorkomen misverstanden in jullie samenwerking als gezin.

Als nieuwe partner wil je vaak snel een band opbouwen met de kinderen, maar dat kan tijd kosten. Vertrouwen groeit organisch en kan niet worden afgedwongen. IBCT moedigt geduld en empathie aan: probeer de behoeften van de kinderen te begrijpen en wees consistent in je gedrag.

Praktische oefening:

Kies een eenvoudige wekelijkse activiteit waarbij je zonder druk tijd met de kinderen doorbrengt. Dit kan samen koken zijn, een spel spelen of wandelen. Laat de kinderen zelf het tempo bepalen in hoe ze zich openen naar jou toe.

Kinderen in samengestelde gezinnen kunnen worstelen met loyaliteitsconflicten. Ze willen loyaal blijven aan hun biologische ouders, maar voelen misschien ook druk om de nieuwe partner van hun ouder te accepteren. IBCT benadrukt hier het belang van acceptatie: geef je kind ruimte om hun gevoelens te uiten, zonder dat ze zich schuldig hoeven te voelen.

Praktische oefening:

Plan een ‘luistermoment’. Vraag je kind hoe zij de nieuwe situatie ervaren. Stel open vragen zoals: “Hoe voel jij je als we samen zijn met mijn nieuwe partner?” Laat hen praten zonder te oordelen of oplossingen aan te dragen. Dit versterkt het gevoel dat hun emoties er mogen zijn.

In samengestelde gezinnen brengen alle betrokkenen hun eigen geschiedenis, pijnpunten en verwachtingen mee. Voor jou als nieuwe partner is het belangrijk om te begrijpen dat kinderen en de andere ouder vaak loyaal blijven aan de oorspronkelijke familie. Dit kan soms botsen met jouw behoefte aan een nieuwe start. IBCT benadrukt het belang van acceptatie: zie het niet als een probleem dat opgelost moet worden, maar als een realiteit om samen mee te leren leven.

Praktische oefening:

Schrijf samen met je partner een "familiekaart" op papier. Teken alle relaties, inclusief de kinderen, ex-partners en andere betrokkenen. Noteer per persoon één ding dat belangrijk is voor hen in deze nieuwe dynamiek. Dit helpt je te zien waar emoties vandaan komen en geeft inzicht in de complexiteit van jullie gezin.

Stiefmoeders ergeren zich vaak aan vaders die het zelden opvalt als hun kinderen zich aan tafel zich niet erg netjes gedragen. Op de eerste plaats omdat mannen zich daar over het algemeen al wat minder mee bezig houden (uitzonderingen daargelaten). Op de tweede plaats valt vervelend gedrag (neus ophalen, kliederen met eten) van jouw kind meestal niet op, voor de stiefouder kan het erg hinderlijk zijn. Jij bent het gewend, zij niet. Andersom kan dus ook.

Kleintjes kliederen vaak omdat ze nog niet beter kunnen, maar grotere kinderen moeten leren om fatsoenlijk te eten, daar zijn we het over het algemeen wel over eens. Meestal is het (zeker in het begin) niet verstandig dat de stiefouder corrigeert. Daarom is het lijden met een lange ij voor de stiefouder als de eigen ouder niets opvalt.

Een betere tafelschikking kan vaak problemen voorkomen en oplossen. Om de ouder te helpen eerder op te merken dat er iets niet goed gaat. Je kunt door elkaar aan te stoten of elkaar een tik met de voet te geven elkaar een teken geven. Kinderen merken er meestal niks van. Maar als je in de huiskamer elkaar nadrukkelijk aankijkt (vooral als het om pubers gaat) voelen zij het direct als de ouder door de stiefouder gesouffleerd wordt. Dus wat met eten vaak goed werkt, is voor andere situaties niet altijd wenselijk.

En dan moet je wat anders. Kinderen doen voortdurend dingen waar je op wilt reageren. En je kunt niet blijven verbieden, blijven vermanen, als er weer iets stoms gebeurt. De ouder waarvan de kinderen er minder vaak zijn (vaak de vader) heeft ook geen zin om steeds politieagent te spelen. Dus moet je ook kiezen waar je wel en waar je geen punt van maakt. Doe dat altijd in samenspraak met je partner en kies een overlegmoment dat je allebei rustig bent. Als je boos en gefrustreerd bent werkt dat nl. ook niet. Maak afspraken en hou je daaraan. Lukt dat niet? Wacht niet te lang met het vragen van hulp. Het kan echt meestal redelijk eenvoudig worden opgelost, maar als je te lang wacht niet meer.

De boosheid van mevrouw was groot. Na jaren ploeteren was de relatie met haar vriend stuk gelopen omdat hij zo’n akelige rot-dochter had. Zo zag ze dat. Als iemand zo duidelijk een kind de schuld geeft laat ik hem of haar eerst uitrazen. Natuurlijk is een kind nooit schuldig ook al kunnen pubers wel heel vervelend doen, dat is zeker zo.

Mevrouw had zelf een kind, en haar vriend had ook een zoon, die verder weinig problemen gaf. Mevrouw had zelf geleden onder Joyce, de dochter van haar vriend, maar haar kind eveneens. En natuurlijk, alle keuzes die wij als volwassene maken hebben invloed op onze kinderen.

Als mevrouw Joyce of haar vader aansprak op iets, nam hij steevast zijn dochter in bescherming. Dat doen ouders meestal, en nog meer als er ook sprake is van schuldgevoelens bij vader. Vader had medelijden met Joyce, omdat haar moeder nauwelijks in staat was om een kind op te voeden

Ook bij moeder, maar eveneens als zij bij vader en zijn vriendin verbleef, trok Joyce alle aandacht naar zich toe. Ze ging tussen de vriendin en vader in zitten, en als mevrouw daar een opmerking over maakte kreeg ze van vader te horen dat ze jaloers was op een kind van 13 jaar. Het gedrag van Joyce (verleidelijk gedrag naar vader) was vreselijk irritant. Zij wilde bepalen wat er gegeten en gedronken werd, anders at ze niet. En vader koos dan partij voor zijn dochter.

Als mevrouw (in het begin van de relatie) iets voor Joyce kocht werd het niet gewaardeerd. Sterker nog, ze kon er heel laatdunkend over doen (dat stomme vest). En als mevrouw haar of de kinderen in het algemeen een advies gaf, dan liet ze duidelijk blijken het allemaal onzin te vinden. Soms zei ze rechtuit: jij hebt niks over mij te zeggen.

Het was een enorme beproeving geweest en nu gaf mevrouw Joyce de schuld van het mislukken van haar relatie. Geen enkel kind voedt zichzelf op, dat moeten ouders doen. Vader had hier duidelijk in moeten grijpen. Mevrouw gaf zelf haar eigen kind een duidelijke en liefdevolle opvoeding. Dit kind gedroeg zich over het algemeen prima. Maar toch kon de vader van Joyce zich storen aan bepaalde gedragingen zoals langzaam eten. Dan kon hij het niet laten om daar wat van te zeggen. En dan werd mevrouw woedend: hoe dúrf jij iets te zeggen over mijn kind, terwijl jouw kind wel 100x erger is??

Uiteindelijk had men besloten de relatie te stoppen, maar dit betekende voor mevrouw een extra verhuizing met haar dochter naar een andere plaats, een verandering van school voor de dochter, kortom: een heleboel vervelend gedoe. Ook al die ergernis kwam bij Joyce terecht. En eigenlijk ligt de verantwoordelijkheid bij de ouders van Joyce, niet bij Joyce zelf. Een kind kan maar zo lastig zijn als je als ouders toelaat. Grenzen stellen is essentieel.

Je kunt het een kind niet aanrekenen als het verwend en vervelend is. Het moet wél een halt toe worden geroepen. Schelden dat het rotkind is, is dus ook niet correct. Toch kan iemand er zó veel last van hebben gehad, dat ik schelden en boosheid niet meteen de kop indruk.

Voordat je samenwoont als samengesteld gezin lijkt het allemaal tamelijk eenvoudig. Maar als je de kinderen van je partner dagelijks meemaakt is het wat anders. Je ergert je In stilte aan kleine dingen, probeert het niet te voelen, maar dan worden dingen steeds meer storend. Het ene kind slurpt, of hoest zonder hand voor de mond, het andere kind laat kleding en vuile kleding slingeren of gooit alle tassen, boeken etc. in de huiskamer op tafel.

Als het jou stoort, mag je er zeker iets van zeggen. Je moet je gevoelens serieus nemen. Maar ook al zeg je tegen kinderen 100 keer dat ze de deur moeten sluiten…. Als het 2 keer gebeurt mag je al blij zijn…..
Een kleinigheid in de ogen van de ander kan jou storen. Hoe zeg je dat? En hoe zorg je ervoor dat je geen zeurpiet wordt gevonden? Dat is een kwestie van leren, een kwestie van psycho-educatie.

Het is belangrijk te leren zowel de rol van partner als van niet-ouder vervullen. Volwaardig partner zijn, zonder jezelf tekort te doen en toch niet de rol van opvoeder over te nemen. En de ouder moet leren om de partner serieus te nemen, zijn/haar gevoeligheden serieus te nemen en de eigen gevoeligheid als het om de kinderen gaat, te verdragen. Want als het om jouw eigen bloedjes gaat dan ben je gevoelig. Niemand mag wat over jouw kinderen zeggen (zelfs niet als hij/zij gelijk heeft).

Er mag zeker gesproken worden over de opvoeding van kinderen, maar zodanig dat je de kinderen en elkaar heel laat. De nieuwe partner kan dan een prachtige rol vervullen en datgene aanvullen wat de natuurlijke ouder misschien niet in zich heeft. Dan is het een win-winsituatie.

Kleine dingen zullen er altijd zijn maar dan wordt het een uitdaging om ze op te lossen. En daarna voelt iedereen zich goed en serieus genomen. In een samengesteld gezin is echter nooit iets vanzelfsprekend. Altijd weer blijf je voelen het verschil tussen eigen/niet eigen. En dat is ook leerzaam. Zowel voor de kinderen als voor jezelf.

Als iets niet kapot is hoef je het ook niet te repareren

Een stiefouder (bonusouder) heeft in een samengesteld gezin (juridisch gezien) weinig in te brengen. Het gezag ligt bij de ouders. Over het juridische deel ga ik het hier niet hebben. Naast het juridische aspect is er een dagelijks leven, waarin de stief/bonusouder wel wat te zeggen zou moeten hebben. Hoe zit het met opvoeden in een samengesteld gezin? Dat is nog niet zo gemakkelijk, en kleine fouten daarin kunnen een hoop ellende geven. Soms gaat het goed, zeker als kinderen jong en gezeglijk zijn. Maar kom niet aan bij pubers….

Gezag verwerven
Gezag kun je “verdienen”. Zo hebben ouders automatisch wettelijk gezag en zijn er toch ouders die nauwelijks ooit gezag uitoefenen. Afwezige ouders, of onbetrouwbare ouders. Bv. gescheiden ouders die zelf kind zijn gebleven en geen enkele afspraak nakomen. Ook in een bestendige relatie kan één van de ouders door de andere gediskwalificeerd worden. Soms doorzien kinderen dat, soms niet. Dat is ernstig maar het gebeurt. Dit kan na een scheiding leiden tot ouderverstoting, waardoor ouder/kind contact zelfs stagneert.

Nieuwe partner in een samengesteld gezin
De nieuwe partner staat in zeggenschap en verantwoordelijkheid boven de kinderen en zou op den duur de kans moeten krijgen (en nemen) om enig gezag uit te oefenen. Hij is echter niet de opvoeder. Als de partners het oneens zijn beslist de eigen ouder. Onenigheid heb je in iedere relatie en is overkomelijk, maar het is geen geweldige situatie. Je moet daar echt met beleid mee omgaan, anders loopt het zeker fout. Kinderen gebruiken nog wel eens de woorden “jij bent mijn vader/moeder niet, je hebt niks over mij te zeggen…”

Een blijvertje
Na verloop van tijd kan het gezag over bepaalde opvoedingssituaties overgedragen worden aan een nieuwe partner. De kinderen moeten aanvoelen dat de nieuwe partner een blijvertje is. Er moet een vertrouwensband ontstaan tussen kinderen en de nieuwe partner, dan spreek je van verworven gezag. Dus na 2 weken is er geen gezag bij de stiefouder. Natuurlijk grijp je in als een peuter een drukke weg oploopt, maar dat heeft niks met gezag te maken.

Niet automatisch
Gezag heb je niet automatisch. Je kunt natuurlijk wel vragen of het kind de tafel zou willen dekken, en de meeste kinderen zullen dat ook wel doen, precies zoals ze dat doen als de moeder van een vriendje zoiets vraagt. Maar mijn voorkeur zou zijn dat dit op een weloverwogen manier gebeurt, waarbij de ouder gefaseerd het gezag overdraagt. Bij een goede zorgvuldige overdracht geeft dat zelden problemen. Gezag overdragen is geen ingewikkelde procedure, het maakt alleen voor iedereen de posities helder.

Deze fase overslaan
In sommige gevallen gebeurt er niks en gaat alles gewoon goed. Dat is mooi. Tóch zou ik het niet aanbevelen: het gebeurt ook dat de kinderen jullie dit later gaan verwijten. (Ik moest altijd…..) Helaas kun je dan niets meer terugdraaien.
Er zijn meer redenen om aandacht aan de overdracht te besteden. Bijvoorbeeld: het kind wordt door stiefmoeder gevraagd om de tafel te dekken en het kind appt direct naar moeder dat ze van stiefmoeder het hele huishouden moet doen…… Er zijn echt mensen die dit meemaken. Het kind zit enorm klem en hoewel het oneerlijk is, gaat het meestal niet om een extreem vervelend kind.

Repareren
Vandaar dat ik altijd voorzichtig ben met uitoefenen van gezag en opvoeden door stiefouders. Er dienen tevoren de juiste stappen te worden gezet en dan gaat het meestal prima. En ook als het niet volgens de regeltjes is verlopen kan er vaak nog wel het een en ander worden gerepareerd. Voorkomen is natuurlijk altijd beter.

Een samengesteld gezin runnen is niet makkelijk. De dynamiek in een samengesteld gezin is anders en er zijn meerdere loyaliteiten die door elkaar lopen. In een samengesteld gezin heb je uitdagingen die je niet hebt in een traditioneel gezin.
Een aantal van deze uitdagingen zijn:
* hoe maak je van twee gezinnen één gezin?
* als zowel jij als je partner allebei kinderen hebben dan zie je dat er vaak verschillende opvoedstijlen zijn. Hoe ga je hier op een goede manier mee om?
* de relatie met je kinderen is anders dan de relatie met je stiefkind. Hoe krijg je als stiefouder een goede relatie met je stiefkind?
* de relatie met je ex-partner kan zorgen voor spanningen in je samengestelde gezin.

Dit zijn onderwerpen waar stellen vaak niet aan denken wanneer ze verliefd en vol vertrouwen gaan samenwonen.

Het is belangrijk om met elkaar te bespreken hoe je hier mee om wilt gaan. Als je dit van te voren bespreekt en het lukt je om hier afspraken over te maken dan zal er meer harmonie zijn in je samengestelde gezin.

Ik hoor deze verzuchting nogal eens. Men wil een gewóón gezin zijn, en liefst ook één geheel. Een samengesteld gezin is echter allerminst gewoon, het is ook dáárom dat het scheidingspercentage zoveel hoger ligt dan bij gewone gezinnen (échte gewone gezinnen, voor zover die bestaan).

Enkele voorbeelden

Men probeert het verschil te ontkennen door:

Ontkennen dat men minder houdt van het kind van de partner dan van het eigen kind
Alles móet SAMEN gebeuren, niets mag alleen met de eigen kinderen
Er wordt steeds vergeleken (als jouw kind dat mag, mag het mijne dat ook)
Men neemt automatisch de opvoedingstaak van de afwezige (gescheiden) ouder over
Men gedraagt zich als papa of mama van de stief/bonuskinderen




Ken je plaats!

Je bént niet de ouder en je wordt het ook nóóit. Maar er kan wel een mooie band opbloeien tussen kinderen en de stiefouder, juíst als je accepteert dat je niet de ouder bent. “Moet ik dan altijd maar slikken? Mag ik dan nooit wat zeggen?” Nee hoor, je hoeft je niet op de kop te laten zitten. Jij woont er ook, ook aan jou moet recht worden gedaan.




Recht doen

En daar gaat alles over in een samengesteld gezin. Hoe kun je iedereen recht doen? Iedereen betekent ook de afwezige ouders, de gescheiden ex-partners, en soms: de overleden partner en diens familie. En ook: recht doen aan het verleden: wat waren de gewoontes voorheen.

Gewoontes hoeven niet altijd zo te blijven en kunnen zeker veranderen. Maar je kunt er ook niet zo maar aan voorbij gaan.




Gevoeligheid

Je dient een zekere gevoeligheid te ontwikkelen voor rollen, posities, belangrijke zaken. Tegelijk ben je er zelf ook nog. Waarom zou jij niet beledigd mogen zijn, als kinderen jou over het hoofd zien? Natuurlijk kan dat gebeuren, heel vaak zelfs. En inderdaad je voelt je soms buitenstaander. Het gaat erom dat iedereen zich bewust is van deze gevoeligheid, dat de uitdaging wordt benoemd.

Het gaat erom dat je het snapt

Maar daar moet je woorden voor hebben, daarvoor moet je ook snappen hoe het werkt. Willen jullie het ook beter begrijpen? Maak dan snel een afspraak.

Belangrijk is dat er ruimte is. Ruimte om aan te kunnen geven wat er bij je speelt. Ruimte om ook even alleen te kunnen zijn als de behoefte er is. Ruimte om leuke dingen te doen, die je energie geven. Ruimte om ruimte te creëren in jezelf door dat te doen wat jou persoonlijk ruimte geeft. Daar gehoor aan te geven en elkaar daarin te dragen.

Weet waar je aan begint!

Ze waren verliefd geworden. Hij was getrouwd, een zoontje van 12 jaar, hun huwelijk stelde al lange tijd niks meer voor. Zij was een heel stuk jonger, woonde op zichzelf. Bij de mediator gaf de zoon duidelijk aan wat hij wilde: bij papa blijven wonen en mama niet te ver uit de buurt, zodat hij zelf daarheen kon fietsen.

Vader zou moeder helpen bij het zoeken naar een woning in de buurt. Maar moeder kwam oorspronkelijk niet uit de omgeving, wilde liever terug naar haar geboorteplaats. Dit was zo’n 25 km verder weg. Ofschoon hun zoon daar erg verdrietig over was , bleef moeder bij haar besluit.

De vriendin die duidelijk was zelf geen kinderen te willen onderschatte duidelijk hoe een mens verandert als hij vader of moeder wordt, hoe logisch men de verantwoordelijkheid neemt voor de kinderen. Zij dacht heel naïef er weinig zou veranderen als ze bij hem introk. Ze zouden alleen vaker bij elkaar kunnen zijn. Zij had ook duidelijk te kennen gegeven géén rol in de opvoeding te wensen en vader had aangegeven dit ook niet te verwachten, maar hij had ook niet in de gaten dat iemand zonder kinderen niet weet hoe het is als je kinderen hebt. Hij was zijn kind gewend. Zij had een leuke baan en wilde alleen maar meer bij deze man zijn, niet bij “een vader”. Voor haar hoefde die zoon niet, voor hem was hij superbelangrijk.

Natuurlijk: de zoon was geen klein kind meer: op 12-jarige leeftijd doen ze een heleboel zelf. Maar ze hebben nog steeds behoorlijk wat ouderlijke begeleiding nodig. Het viel de vriendin zwaar tegen, dat vader de zoon niet wegstuurde naar moeder als zoonlief liever bij vader bleef. Zo had het stel weinig tijd voor elkaar, zaten ze steeds “opgezadeld” met een jongen waar zij niks mee had. Dat viel haar zwaar tegen.

Het viel vader juist tegen dat zijn vriendin geen behoefte had om te investeren in de relatie. Hij snapte niet dat zijn vriendin niet inzag hoe leuk zijn zoon was en hoeveel plezier je daarmee kon hebben. Pogingen om het contact tussen vriendin en zoon aan te moedigen mislukten omdat de vriendin daar geen zin in had. Gedesillusioneerd kwamen ze bij mij.

Met enige creativiteit hebben we allerlei kleine oplossingen bedacht zodat het stel meer tijd had voor elkaar, in de hoop dat contactgroei zou plaatsvinden. Maar zij bleek niet bereid om te investeren in de relatie met zijn zoontje. En dan is er geen houden aan. Inmiddels had ze geen eigen woning meer om op terug te vallen. Met een solide voorbereiding had dit allemaal voorkomen kunnen worden. Waarschijnlijk hadden ze dan nog een tijd blijven LAT-ten.

Ze waren verliefd geworden. Hij was getrouwd, een zoontje van 12 jaar, hun huwelijk stelde al lange tijd niks meer voor. Zij was een heel stuk jonger, woonde op zichzelf. Bij de mediator gaf de zoon duidelijk aan wat hij wilde: bij papa blijven wonen en mama niet te ver uit de buurt, zodat hij zelf daarheen kon fietsen.

Vader zou moeder helpen bij het zoeken naar een woning in de buurt. Maar moeder kwam oorspronkelijk niet uit de omgeving, wilde liever terug naar haar geboorteplaats. Dit was zo’n 25 km verder weg. Ofschoon hun zoon daar erg verdrietig over was , bleef moeder bij haar besluit.

De vriendin die duidelijk was zelf geen kinderen te willen onderschatte duidelijk hoe een mens verandert als hij vader of moeder wordt, hoe logisch men de verantwoordelijkheid neemt voor de kinderen. Zij dacht heel naïef er weinig zou veranderen als ze bij hem introk. Ze zouden alleen vaker bij elkaar kunnen zijn. Zij had ook duidelijk te kennen gegeven géén rol in de opvoeding te wensen en vader had aangegeven dit ook niet te verwachten, maar hij had ook niet in de gaten dat iemand zonder kinderen niet weet hoe het is als je kinderen hebt. Hij was zijn kind gewend. Zij had een leuke baan en wilde alleen maar meer bij deze man zijn, niet bij “een vader”. Voor haar hoefde die zoon niet, voor hem was hij superbelangrijk.

Natuurlijk: de zoon was geen klein kind meer: op 12-jarige leeftijd doen ze een heleboel zelf. Maar ze hebben nog steeds behoorlijk wat ouderlijke begeleiding nodig. Het viel de vriendin zwaar tegen, dat vader de zoon niet wegstuurde naar moeder als zoonlief liever bij vader bleef. Zo had het stel weinig tijd voor elkaar, zaten ze steeds “opgezadeld” met een jongen waar zij niks mee had. Dat viel haar zwaar tegen.

Het viel vader juist tegen dat zijn vriendin geen behoefte had om te investeren in de relatie. Hij snapte niet dat zijn vriendin niet inzag hoe leuk zijn zoon was en hoeveel plezier je daarmee kon hebben. Pogingen om het contact tussen vriendin en zoon aan te moedigen mislukten omdat de vriendin daar geen zin in had. Gedesillusioneerd kwamen ze bij mij.

Met enige creativiteit hebben we allerlei kleine oplossingen bedacht zodat het stel meer tijd had voor elkaar, in de hoop dat contactgroei zou plaatsvinden. Maar zij bleek niet bereid om te investeren in de relatie met zijn zoontje. En dan is er geen houden aan. Inmiddels had ze geen eigen woning meer om op terug te vallen. Met een solide voorbereiding had dit allemaal voorkomen kunnen worden. Waarschijnlijk hadden ze dan nog een tijd blijven LAT-ten.

Zij had 2 kinderen, die weliswaar contact hadden met hun eigen vader, maar daar weinig mee hadden. Hij was zelf ook kind gebleven en had ze niks te bieden. Maar moeders vriend was geweldig met de kinderen van zijn vriendin. Ze zagen hem (ook al was hij soms streng) meer als een vader dan hun eigenlijke vader.
De vriend van moeder had eveneens een zoon. Deze was 15 jaar maar functioneerde op een leeftijd van een kind van 5. De kinderen van zijn vriendin, die jonger waren, schoten hem op allerlei manieren mijlenver voorbij. Pijnlijk voor deze vader om te zien.

Deze zoon kwam slechts 1x per 2 weken bij dit gezin, en cirkelde dan voortdurend om vader heen. Hij kreeg amper de tijd om naar het toilet te gaan. Zijn vriendin ergerde zich eraan dat hij steeds werd opgeëist door zijn kind, zelfs zo erg dat ze het gevoel had dan nauwelijks te bestaan (niet voor de zoon, wat ze begreep, maar ook niet voor vader!) Ze nam het vader soms een beetje kwalijk dat hij dan alleen oog had voor zijn kind. Maar hij hield natuurlijk van zijn zoon, en was blij omdat hij hem eindelijk weer eens zag. Ook dat was volkomen gerechtvaardigd.
De vriendin had zeker geen hekel aan de jongen, maar steeds het gevoel te hebben dat niemand ertoe deed was lastig. Soms hadden haar jongens de jongen wel mee op sleeptouw genomen, maar uiteindelijk paste dat niet, ze waren hem ontgroeid.

De laatste tijd waren er steeds meer irritaties tussen het stel. Vader kreeg het gevoel dat zijn vriendin zijn zoon liever “wegmoffelde”. Hoewel dat niet haar bedoeling was, wilde ze soms wel liever dat hij maar vast op bed lag, zodat zij ook nog even tijd had met vader. Zij vond het lastig voor haar vriend een heel weekend nauwelijks te bestaan.
Erover praten hielp niet. Dan kwam hij direct met een vergelijking: ik doe toch óók van alles voor jóuw kinderen, ik offer me toch ook regelmatig op. En jouw kinderen zijn er bijna altijd!! Dan zei ze maar niks meer.

Gelukkig kon ik hen toch helpen: ik deed enkele tips aan de hand waardoor zij een begin van een band kon ontwikkelen met zijn zoon. Hierdoor kreeg zij iets meer invloed op de situatie en kon hij zien dat zij investeerde in zijn kind. En hij moest leren om vergelijkingen achterwege te laten en zijn verdriet toe te laten om datgene wat hij in zijn kind miste.

Andere opstelling van je kind kan alleen door een andere opstelling van jezelf.

(Maar dat is niet altijd eenvoudig.)

Je denkt misschien: dat varkentje was ik wel even, maar vaak valt het tegen als je je onvoldoende voorbereidt.

Mevrouw had er genoeg van steeds te investeren in de kinderen van haar vriend en niks terug te hoeven verwachten. Hij was van goede wil, begreep haar volkomen maar dacht eer niks aan te kunnen veranderen. Bij mij in de praktijk kwam hij erachter dat dit wél kon. En dat alleen HIJ er iets aan kon veranderen. Hij onderschatte echter hoe moeilijk dit was.

Ik probeerde hem te laten inzien dat zijn gedrag hierin cruciaal was, en dat hij vooral zichzelf onder de loep moest nemen. Het leek hem echter niet zo’n probleem. Hoewel hij goede voornemens had gemaakt was er weinig van terecht gekomen. Dat komt vaker voor. Het is vaak beter de stap uit te stellen, dan een halve stap te maken. Maar ook als de halve stap is gezet kan het probleem vaak alsnog worden opgelost.

Mensen hebben soms moeite om toe te geven dat ze iets niet kunnen, of niet durven. Ik begrijp dat volkomen. Angst om je kind te verliezen is niet vreemd. Echter: duidelijkheid is iets anders dan boosheid. Hij dacht dat hij boos moest worden. Echter ingrijpen is belangrijk, boosheid hoeft maar zelden. .

Echter je kunt een gedragsverandering niet “tussen de soep en aardappelen” bewerkstelligen. Een echte verandering kan pas als je er echt een PUNT van maakt, als je er echt voor gaat zitten.

Een goede voorbereiding is belangrijk. Ik heb daar wel honderd tips voor. Afhankelijk van het soort kind, de relatie zoals die is, het type ouder, de situatie eromheen, probeer ik mee te denken wat voor deze situatie verstandig is. Ik geef zelden zo maar wat tips uit de losse pols, want sommige tips kunnen desastreus uitwerken als je de situatie eromheen niet meeweegt.

Als je onzeker bent over het kiezen van je woorden is het soms een idee om thuis nog eens te oefenen met je partner, zodat je op het moment suprême niet voor verrassingen komt staan. Oefenen mag natuurlijk ook bij mij in de praktijk.

Ruim 8 jaar hadden ze gewacht om te gaan samenwonen. Twee gescheiden partners met kinderen. Ze waren het moe om steeds de spullen te pakken, steeds weer van de een naar de ander te gaan. Geschikte huizen hadden ze voorbij laten gaan en nu was er weer een huis wat voor hen ideaal leek. Deze keer zette men de stap.
Er was weliswaar wat gedoe met zijn zoon van 20 jr. Zijn twee dochters woonden inmiddels op zichzelf. Zijn vriendin had twee jongere kinderen. Ieder kreeg een eigen kamer.

De 20-jarige zoon van vader had zijn studie afgebroken en wilde gaan werken, maar dat kwam niet van de grond. Vader probeerde hem aan de slag te krijgen, maar behalve wat losse twijfelachtige baantjes, kwam er geen zekerheid. Vader wilde hem bijbrengen dat je niet kunt leven van de lucht.

De vriendin van vader was wel lang geduldig gebleven, maar zag eigenlijk al jaren aankomen dat dit zo niet goed kwam en dus zat zij vader op de hielen. Geduld raakt een keer op. En kon zij het niet meer laten om zich te bemoeien met deze jongen. Een keer had ze zelfs ronduit ruzie gemaakt met stiefzoon. Dat is nooit verstandig, maar wel begrijpelijk. Zij is niet de moeder, zij is dus niet de opvoeder. De ruzie tussen mevrouw en stiefzoon leidde dus ook tot ruzie met vader.

Dit soort situaties (waarbij het al te lang heeft geduurd) komen vaak voor. Vader zat er verslagen bij, toen ze bij mij in de spreekkamer dit verhaal vertelden. Het samenwonen met de nieuwe partner ging al zo snel mis. Hij had nu ook het problematische ontdekt van zijn “hart-op-de-tong” vriendin gezien. Het had geleid tot moeilijkheden met zijn zoon.

Hoewel ze dat niet direct inzagen was er intensieve begeleiding nodig, vooral om vader te helpen zijn standpunten te volgen, en niet die van zijn vriendin, als het ging om zijn zoon. Wil dat zeggen dat hij haar wensen niet moet respecteren? Nee. Maar je moet wel bij je eigen uitgangspunt beginnen.

Hoewel het goed tussen ons gaat, ben ik sinds kort aan het twijfelen over ons voornemen
om samen te gaan wonen. Mijn vriend en ik hebben beide kinderen uit een vorige relatie.
We kennen elkaar 1½ jaar en ik zou samen met mijn zoon bij hem intrekken. Mijn vriend heeft een zoon en een dochter die fulltime bij hem wonen (moeder is overleden). Hij heeft ervoor gekozen te blijven wonen omdat dat voor zijn kinderen minder ingrijpend is.
Ofschoon we een heerlijke tijd hebben en voortaan samen willen zijn, hoor ik vaak dat het ingewikkeld is om een samengesteld gezin te vormen. Ik heb steeds gedacht: bij ons wordt het geen probleem. Zijn kinderen mogen mij graag en mijn zoon mag hem ook graag, en de kinderen kunnen onderling goed overweg.

De laatste weken begin ik te twijfelen. Ik wil graag het huis wat aanpassen (andere gordijnen, ander kleurtje op de muur, etc.), zodanig het huis ook een beetje van mij wordt. En nu blijkt dat hij zich daartegen verzet: alles moet blijven zoals het was. Uiteindelijk is hij het alleen eens met de aanschaf van een nieuw bed, maar ook de slaapkamer is volgens hem goed zoals die is. Het begint me te benauwen.

Ik kan heus wel afstand doen van mijn eigen spullen, maar ik vind het toch wel ver gaan dat hij absoluut niet wil dat zijn kinderen geconfronteerd worden met veranderingen in huis. Ik heb steeds gedacht dat dit wel zou veranderen, maar ik krijg het nu benauwd. Vooral omdat ik elke keer weerstand krijg als ik een kleine verandering voorstel.
Mijn advies in zo’n geval: bij twijfel: niet doen.

De relatie tussen vader- en dochter is bijzonder. Het gedrag van dochters kan bezitterig en zelfs verleidend zijn richting papa. Vaders zijn daar gevoelig voor. Moeders en zonen hebben vaak ook zoiets, maar zonen zijn eerder beschermend naar hun moeder en minder verleidend. Natuurlijk is wat ik hier schets ook beslist niet voor iedereen geldig. Maar in een samengesteld gezin kan de band tussen vader en dochter in de weg staan als het gaat om de nieuwe relatie. Vaders houding hierin is belangrijk: hij is verantwoordelijk voor de grenzen hierin.

Hij is van mij
Vaak laten dochters (aankomende) de stief/bonusmoeder duidelijk weten dat zij nummer één zijn voor papa. (En dat de stief/bonusmoeder in de verste verte nooit nummer twee zal worden). Het is nogal een verschil: een kind of een partner hebben. Maar dochters kunnen hun vader volledig in beslag nemen en de nieuwe vriendin op afstand houden. En nee, dat wordt niet beter nadat men gaat samen wonen.

Geen lol aan
Dat is misschien grappig als het gaat om een kind van 4 en zo lang het tijdelijk is. Maar er is weinig lol aan als je steeds te verstaan wordt gegeven dat jóuw aanwezigheid eigenlijk niet gewenst is, dat jij voor dochter nog minder dan lucht bent. Het doet zeer. Zeker als je partner het niet serieus genoeg neemt.

Jaloezie
Vaders hebben vaak niet door hoe subtiel het gaat. En ook niet hoe het voelt om steeds aan de kant gezet te worden. Zij benoemen het als jaloezie. Alsof jij concurreren wilt met een meisje van 10 of 16 jaar…. Dat is niet wat het is, ook al lijkt het misschien zo

Is het goed voor een kind?
Of je het nu labelt als jaloezie (vanuit de vader) (jaloezie) of als hinderlijk gedrag (vanuit de partner), eigenlijk doet er dat niet toe. Het gaat erom of het goed is voor een kind dat zij papa om haar vingertje kan winden. Het is een ouderwetse visie dat meisjes hun vader “gebruiken” om hun verleidingskunsten op te testen, maar je komt het vooral in traditionele gezinssituaties nog tegen.….maar papa hoeft er niet in te trappen…toch?

Grenzen
Papa mag het stiekem best leuk vinden, maar moet er wel paal en perk aan stellen. In een samengesteld gezin is het extra vervelend: de partner is geen ouder en voelt het als concurrentie. Tenslotte is het nooit goed als kinderen altijd hun zin krijgen. Ze leren er niks van. Kinderen hebben gren

Een mevrouw stond op het punt na haar vakantie de relatie te verbreken. Ze had zich er enorm op verheugd zeker omdat ze ervoor hadden moeten sparen. Ze hadden het niet breed. Maar eenmaal in de auto begon het zoontje van haar vriend al te zeuren: hij wilde dat ze er al waren, hij wilde een ijsje, hij had honger, hij had dorst, etc.

Kinderen kunnen zeuren….
De twee kinderen van mevrouw waren heel anders, rustig en stil zaten ze zonder te zeuren, te mopperen en te ruziën in de auto. Uiteindelijk ging vriendin maar naast haar kinderen zitten en mocht het lastige zoontje voorin in de hoop van het gezeur af te zijn. Het hielp echter niet. Hij moest telkens wat hebben bij de volgende stop. En daarna begon het gezeur weer…..

Zwijgen of niet
Mevrouw had gezwegen om de vakantie niet te bederven. Tijdens de eerste twee dagen op de camping hield ze zich ook nog in. Maar ondertussen had zijn zoon al van alles gekregen, dingen die zij haar kinderen zelden gaf en ook niet kón geven. De verschillen waren groot en eigenlijk ook onnodig.

Dat verwende joch
Toen uiteindelijk de bom barstte en zij het niet meer kon inhouden viel ze tegen haar vriend uit: “potverdorie, dat verwende rotjoch krijgt steeds zijn zin”. Ze kregen ruzie en de volgende dag dacht ze er zelfs over om met haar kinderen te vertrekken. Maar dat kost ook weer zoveel extra geld…..

Uitzingen
Ze besloot de vakantie maar uit te zingen. Haar boze uitval had er wel toe geleid dat zoontje wat minder verwend werd en zelfs af en toe een “nee” te horen kreeg. Maar meestal werd een “nee” alsnog een “ja” als het joch maar lang genoeg zeurde. Mevrouw was opgelucht geweest toen de vakantie voorbij was.
Voorkómen van vakantieproblemen is niet gemakkelijk, maar als je weet dat je partner geen nee kan zeggen, dan is een gezamenlijke vakantie misschien niet verstandig.
En de relatie verbreken is niet persé nodig, eraan werken wel! Dat is wat ze nu gaan doen.

Dit boek geeft (plus)ouders inzicht in wat er speelt en wat hun rollen zijn. Het biedt concrete handvatten aan partners om steun en begrip te vinden bij elkaar. Zo kunnen emoties zakken en komt er een solide basis om met verschillen en uitdagingen om te gaan. Kinderen kunnen hierdoor gemakkelijker hun plek vinden. Aan de hand van vele voorbeelden toont dit boek hoe je door spanningen heen kunt groeien naar een nieuwe thuis.

Mevrouw was zwanger van hun 2e kindje. Haar man had al kinderen uit een eerdere relatie. Het contact met de moeder van zijn kinderen was zeer slecht geweest, nu was het draaglijk. Zijn kinderen klaagden regelmatig bij moeder over stiefmoeder, maar meestal werd dit door tussenkomt van vader redelijk snel opgelost.

Grootouders
De ouders van vader (dus nieuwe schoonouders van mevrouw) verzetten zich tegen haar. ). Zij steunden de kleinkinderen onvoorwaardelijk bij klachten over zijn nieuwe vrouw. Vooral de dochter van 13 jaar deed vaak zielig als zij haar zin niet in kreeg en werd dan alsnog beloond door de grootouders. Maar ook de andere kinderen hoefden maar te zeuren om iets wat zij van papa niet mochten en dan werd dat alsnog door de grootouders toegestaan

De schuldige
De nieuwe vrouw van papa (stiefmoeder, dus) werd aangewezen als de schuldige: papa zou bij haar onder de plak zitten en niet tegen haar in durven te gaan. Ik kan verzekeren dat dit niet het geval was. Hij was in veel zaken strenger dan zijn vrouw. (Ook wel omdat zij niks meer dúrfde te verbieden).

Scherpe kantjes
Vaker blijven de schoonouders loyaal aan hun eerste schoondochter, waardoor de nieuwe vrouw geen eerlijke kans wordt geboden. Ook hebben grootouders vaak medelijden met de kinderen. Na verloop van tijd verandert dit meestal, hoewel de nieuwe vrouw zelden even positief wordt binnengehaald als destijds de eerste. De scherpe kantjes slijten.

Slechte kinderen?
In dit geval sleet de scherpe kantjes niet: De kinderen namen iedere kans te baat om zich te beklagen over hun stiefmoeder. En juist daardoor (angst en onzekerheid) werden door stiefmoeder ook fouten gemaakt. Dit soort dingen kunnen soms oplosbaar zijn, maar in dit geval kon ik eigenlijk weinig uitrichten. Ik kon hen alleen aangeven dat het niet de slechtheid van de kinderen betrof. Kinderen nemen alle kansen die hen geboden worden waar. Dat is geen slechtheid, maar bijna een wetmatigheid.

Een ongelukkige uitkomst
Om zelf de conflicten te vermijden hebben deze mensen ervoor gekozen om het contact met opa en oma te verbreken, zelfs vader kwam niet meer bij zijn familie. Ik heb zo’n breuk ooit voorkomen, maar dan moet je er op tijd bij zijn.

Een man kwam bij mij om zijn relatie/samengesteld gezin te reden. Ze woonden al verschillende jaren samen. Zij had 3 kinderen uit een vorige relatie en daarna kregen zij samen nog een zoontje.

Er waren heus wel problemen soms, waarvan hij dacht dat die er gewoon “bijhoorden”. Bijvoorbeeld: Als de kinderen van zijn vriendinnen zich misdroegen voelde dat voor hem toch lastiger dan wanneer hun zoontje zich lastig gedroeg. Zij voelde dat verschil niet, hij wel. Haar kinderen hadden wel een goede band met hem en hij hield ook echt van hen. Daarom had hij ook nooit verwacht dat hij verschil zou voelen als er een eigen kindje bij kwam….

Dus ondanks kleinere en soms grotere problemen had hij gedacht met haar oud te worden. En nu ineens had wilde zij de relatie verbreken….. Zijn wereld stortte in. Hij was bereid om hulp te zoeken, zocht op allerlei websites en kwam op mijn site over samengestelde gezinnen terecht.

Zijn mond viel open, alsof alles op z’n plek viel. Alles wat hij las kwam in hun relatie ook voor. Hij had nog nooit gehoord van een stiefgezincoach en wist niet dat dat bestond! Hoe meer hij las, hoe meer hij herkende. “Ik kon eigenlijk alles afvinken” zei hij, alles wat ik las daar hadden wij mee te maken…..
Hij wilde er nog wel graag voor gaan en hoopte dat zij nog open stond voor hulp. Maar hoe hij ook zijn best deed, het was voor haar te laat. Zij vond dat hij echt verschil maakte tussen haar kinderen en dat van hen beiden. Hij besefte dat hij dit inderdaad deed, en wilde dat niet langer, maar zij had hem hier al zo vaak op gewezen. Zij was al bezig met afscheid nemen van de relatie.

Soms kan de afscheid nemende partner nog worden gemotiveerd tot hulp omdat er ook een gezamenlijk kind is. In dit geval lukte dat niet meer. Zij had te lang verdragen wat voor haar niet te verdragen was……

Voor het eerst op vakantie met je samengesteld gezin?

Vakantieplannen maken is het leukste wat er is…. Misschien nog wel leuker dan de vakantie zelf. Je hóeft niks, je mag lui aan het strand liggen maar ook veel interessante plekken bezoeken als je daar zin in hebt… Maar heb je een samengesteld gezin wordt dat al minder eenvoudig. Allereerst moet je met de ex-partner(s) in overleg als je graag alle kinderen mee wil nemen. En dat wil je….. of toch niet?

Als jouw kinderen meegaan en die van je partner dan wordt de groep groot. Misschien heel gezellig als het goed gaat met elkaar. Sommige kinderen zijn juist in de vakantie uit hun doen, omdat de structuur ontbreekt. Andere kinderen hebben een gebruiksaanwijzing die dagelijks al de nodige onderlinge conflicten opleveren.

Een vakantie is bedoeld om jezelf op te laden, niet om opgebrand terug te komen. En toch komt het regelmatig voor dat een vakantie een grote beproeving wordt. Er zijn ook andere oplossingen mogelijk zoals:
Ieder gaat een weekje met de eigen kinderen op stap, zodat je al die grote ergernissen vermijdt, maar ook quality time hebt met je éigen kinderen. En probeer daarnaast nog een weekje of weekendje mét je partner en zónder kinderen te gaan. Quality time voor de relatie!

Het grote voordeel is dat je met je eigen kinderen kunt “lezen en schrijven”. Je weet wanneer je iemand even met rust moet laten. Je weet waar ze van houden. Het verloopt “automatisch” goed. Natuurlijk kan een gezamenlijke vakantie ook heel leuk zijn, maar ik heb al zo vaak gehoord en gezien dat het een tegenvaller werd. En dan kom je gefrustreerd terug i.p.v. verkwikt.

Het kan heel goed gaan, maar veel dingen die regelmatig voor tegenvallers zorgen zijn:
- Verschillende verwachtingen en behoeftes, vooral als deze niet uitgesproken zijn
- Verschillende gewoontes en rituelen
- Een kind met extra behoefte aan aandacht niet kunnen geven wat nodig is
- Irritaties over elkaars kinderen
- Ruzies tussen de kinderen onderling

Jongeren van Villa Pinedo hebben een brief geschreven met de aanhef; ‘lieve (nieuwe) partner van papa of mama’. Daarin vragen ze aandacht voor een aantal dingen waaronder;
• Geef ons de tijd om aan je te wennen.
• Interesseer je écht voor ons.
• Doe af en toe iets leuks met ons, en gun ons ook tijd alleen met papa of mama.
• Als onze ouders vervelend doen tegen elkaar, blijf dan alsjeblieft onpartijdig.
• Verander niet de huisregels, onze ouders hebben er namelijk al méér dan genoeg.
Blijkbaar zijn dit issues waar kinderen uit samengestelde gezinnen tegenaan lopen. Als volwassenen kunnen we proberen om (nog) meer rekening met ze te houden.

Zoveel mensen met verschillende gevoelens en wensen, ga er maar aan staan.
Een aantal punten die in mijn ervaring van belang zijn, afspraken zo je wilt;
- iedereen is belangrijk, van jong tot oud wil gehoord en gezien worden, zich serieus genomen voelen.
- ruimte en aandacht wordt niet door iedereen gevraagd, dus kan vaak beter georganiseerd worden.
- Er zijn manieren om te leren luisteren en kijken naar elkaar zonder oordeel.
- Niemand beschuldigen is een heel helpend iets. En dat is iets anders dan niet zeggen dat je last hebt van (iets dat )iemand (doet/laat). Het moet alleen op die manier dat je je ook echt gezien en gehoord kunt voelen en dus ook op die manier waarop de ander het kan zien/horen zonder te verdedigen, op te lossen, zich aangevallen te voelen....

Hulp nodig? Ik helpt graag met structuur, oefenen en gezamenlijk werken aan een universele taal in de complexiteit van het samen-leven met verschillende achtergronden, verwachtingen en emoties.

Een samengesteld gezin vormen is vaak een hele uitdaging. Kinderen samenbrengen die elkaar niet van geboorte af aan kennen, verschillende opvoedstijlen, wennen aan de nieuwe bonus ouder, verschil in gevoelens naar eigen of andermans kinderen en dan nog de ex partner die een rol blijft spelen in je nieuwe gezin als het gaat om verjaardagen, vakanties en andere belangrijke momenten in het kinderleven.

Spreek vooral duidelijk je behoeften en gevoelens uit als dingen niet lekker lopen. Laat iedereen aan het woord en zijn of haar zegje doen als er iets speelt. Kijk of er compromissen mogelijk zijn. Wat heeft iedereen nodig?

Mijn tweede tip (naast het hierboven genoemde afspraken maken en loyaliteit passend toepassen), is: neem de kinderen heel serieus.
Zij hebben niet perse voor de nieuwe situatie gekozen en hun gevoel kan dan ook in groot contrast staan met dat van jou/jullie.
De kinderen serieus nemen betekent: laat hen de ruimte om te vertellen hoe zij het ervaren, zonder ze te overtuigen dat het bijvoorbeeld "toch ook leuk' is. Dus zonder jouw eigen sausje er steeds overheen te gooien. Begrijp dat het moeilijk voor hen kan zijn en geef ze de tijd om te wennen en uit te vogelen hoe de nieuwe situatie werkt,
De kinderen serieus nemen betekent NIET: Ongepast, bewust kwetsend/vervelend gedrag naar de nieuwe partner goedkeuren. Vaak zie je het één of het ander. Mensen laten kinderen begaan en ze krijgen teveel ruimte ten koste van de nieuwe partner, of kinderen worden wel bijgestuurd in gedrag, maar er is geen ruimte voor hun emoties en behoeften. Terwijl beide dingen vaak heel hard nodig zijn.

Het kan gebeuren. Je hebt een fijne relatie, en jij of je partner, of jullie allebei hebben al kinderen uit een vorige relatie.
Hoe mooi zou het zijn als alles in harmonie verloopt, helaas is de praktijk weerbarstiger. De nieuwe huisgenoten vinden elkaar niet leuk, er is weerstand, de verschillen zijn groot.
Het is wat het is.
Probeer in dat geval geen vrienden met elkaar te worden, en verwacht dat ook niet van elkaar, hoe verdrietig dat ook kan voelen.
Houd beleefdheidsvormen aan en forceer niets. Misschien heeft het tijd, heel veel tijd nodig om aan elkaar te wennen en nieuwe rituelen te vinden. Accepteer verschillen en gun ieder zijn of haar plek in het systeem.