Tips bij autonomie in relatie

Geef elkaar de ruimte - hou ook je eigen leven
Als je een relatie hebt, dan betekent dit niet dat je altijd samen moet zijn in je vrije tijd. Word niet te afhankelijk van elkaar.

Hou ook je eigen leven. Hou je eigen hobby's. Spreek met je vrienden/vriendinnen af (ook zonder je partner). Dit kan juist een extra impuls geven aan je relatie.

En het is dus ook goed dat jouw partner zijn/haar eigen hobby's heeft en tijd met vrienden/vriendinnen doorbrengt.

Op die manier kun je meer autonoom blijven in je relatie, en brengen jullie ook allebei nieuwe energie in de relatie.

Vaak denken we dat onze partner kan raden wat we nodig hebben. Het staat echter niet op je voorhoofd geschreven!

Dus in plaats van het verwijt te maken: "Hij/zij geeft me geen knuffel als ik daar behoefte aan heb", kun je het ook zelf aangeven en naar je partner uitreiken: "Mag ik een knuffel van je?"

Zo neem je verantwoordelijkheid voor je eigen behoeften en draag je bij aan een volwassen relatie tussen jou en je partner.

Voor de duidelijkheid ga ik de extremen op de 'autonomieschaal' beschrijven:

Voor sommigen is het lastig om meer autonoom te worden, omdat dat nooit is aangeleerd. 'Ik weet wel wat ik wil, ik wil namelijk juist AL-TIJD bij die ander zijn!' Dit noemen we ook wel symbiose-behoefte, of verstrengeling.

Voor anderen kan autonomie een prettig excuus zijn om helemaal langs de ander heen te kunnen leven en diens 'eigen ding' te doen. Dit noemen we ook wel onthecht (of bindingsangst).

Beide extremen zijn vaak reacties op 'vroeger.' Iedereen leert namelijk 'hoe te overleven' binnen een gezin.
Voor de ene was dat door zijn of haar eigen gang te gaan, voor de ander was dat door zich vast te klampen aan een ander.

Gezonde hechting, met ieder zijn of haar eigen autonomie, houdt in dat je zowel rekening houdt met jezelf, als met de ander. Waar hebben jullie beiden (gezamenlijk en los van elkaar) behoefte aan?

Door hierover te praten, wordt het mogelijk om hier een balans in te vinden die bij jullie past, zonder wrok naar je partner.

In het boek "Liefde is een werkwoord" legt specialist Alfons Vansteenwegen goed uit hoe de autonomie werkt. Wil je meer weten over eigen ruimte in balans met een betrokken relatie? Dan is dit een goede leestip.

Heb je na het lezen nog vragen, of lukt het nog niet om het goed in je eigen praktijk te brengen? Dan kan een gespecialiseerde systeemtherapeut je hierin goed ondersteunen.

Niemand wil zich eenzaam voelen, iedereen wil zich in een relatie veilig en verbonden voelen.

Sommige mensen zijn geneigd hun eigenheid, hun eigen zelfstandigheid op te geven om de relatie maar in stand te houden. Ze negeren hun eigen grenzen, geven hun eigen grenzen niet aan of schroeven hun eigen grenzen op uit angst de ander niet te verliezen.

Maar is dat Liefde? Is dat respectvol naar jezelf en naar je partner? Hoe kan je partner weten dat iets echt belangrijk voor je is als je je eigen behoeftes en wensen niet kenbaar maakt? Hoe kan je partner weten dat h/zij te veel ruimte inneemt als jij dat toestaat en zelf geen ruimte inneemt? Hoe kan je verwachten dat je partner jou en je grenzen respecteert als jij dit zelf niet doet? Hoe kan je partner van je houden als jij jezelf niet serieus neemt?

Daar gaat het om bij autonomie. Dat we onszelf zichtbaar maken als individu. Dat we accepteren dat we uniek zijn.

Dat we zelf leren nadenken over wat we belangrijk en waardevol vinden en ons gedrag daarop afstemmen. Dat we leven naar onze eigen waarden, Ja zeggen en ook Ja doen. Dat we rechtop gaan staan in onszelf en oprecht (lees: echt) zijn.

Dat we beseffen dat onze keuzes gevolgen hebben voor anderen en dat de keuzes van anderen gevolgen hebben voor ons.

Dat we zowel onderdeel uitmaken van het grotere geheel (JIJ en IK) als ook individueel verschillend en uniek zijn.

Een (h)echte relatie kan pas ontstaan als twee gelijkwaardige mensen zichzelf en elkaar accepteren en waarderen (respecteren) en beseffen. Wanneer 2 mensen elkaar willen liefhebben, beseffen ze dat de ruimte die er tussen hen beiden bestaat overbrugd moet worden.

 

Liefdevolle partners willen die brug slaan, tonen interesse voor elkaar omwille van elkaar, voelen mee met elkaar, ontwikkelen empathie, overleggen en werken samen en behoeden elkaar zo van eenzaamheid.

Cijfer jezelf niet weg, onderzoek wat voor jou belangrijk en waardevol is en leef daarnaar. Sta op, durf je te onderscheiden en kom er achter dat je dit juist krachtiger maakt.

Je partner zal er misschien aan moeten wennen. Je verandert namelijk eenzijdig jullie 'contract': het patroon dat er tussen jullie is ontstaan.

Houd het een tijdje vol, praat erover, geef hem/haar de kans er aan te wennen. De uitkomst is van te voren niet met zekerheid te voorspellen.

Misschien merk je dat je relatie erdoor verbetert en gelijkwaardiger wordt, gefeliciteerd!
Misschien merk je dat jij je steviger en heler voelt terwijl de afstand tussen jou en je partner juist groter wordt. Wellicht is het dan tijd in therapie te gaan als jullie dit beiden willen. Het kan ook zijn dat het tijd is afscheid van elkaar te nemen.

Veel succes!

Autonomie en verbondenheid: twee kanten van dezelfde medaille.

Autonomie en verbondenheid zijn twee kanten van dezelfde medaille. We kunnen niet uitsluitend verbonden zijn. We kunnen ook niet alleen autonoom zijn.

In een optimale situaties bewegen we op een natuurlijke manier vanuit autonomie naar verbinding en laten de verbinding weer gaan om weer terug te stappen in onze autonomie.

In onze relatie uit zich dit in de behoefte om samen te zijn met onze partner en ons geborgen te voelen en tegelijkertijd willen we ook onszelf kunnen zijn en ruimte hebben voor onszelf. Hoe breng je hier balans in? Dat kan knap lastig zijn.

Om je eigen autonomie te ervaren is het belangrijk dat je weet wat je voelt. Want je gevoel is een kompas naar binnen toe om in contact te komen met wat je nodig hebt.

Het is fijn als je van jezelf autonoom mag zijn en vanuit zelfrespect je behoeften duidelijk kunt uiten. Tegelijkertijd betekent autonoom zijn dat je mijn en dein kunt scheiden. En je ook oog kunt hebben voor wat de ander voelt en nodig heeft. Dat je de ander toestaat ook zichzelf te kunnen zijn.

Het ervaren van verbondenheid in je relatie maakt dat je je veilig kunt voelen. En je je kunt openen voor elkaar. Je je kwetsbaar kunt en mag opstellen en elkaar kunt vertrouwen. Er is voldoende liefde en aandacht voor elkaar.

Ervaar je het als een uitdaging in jezelf de balans te vinden tussen je behoefte aan onafhankelijkheid en intimiteit met je partner? Tussen jezelf mogen zijn en je aanpassen aan de ander? Hoe zit het bij je partner?

Autonomie in je relatie betekent niet alleen maar je eigen ding (kunnen) doen. Het betekent ook juist verantwoordelijkheid nemen voor de verbinding.

Als je je verantwoordelijkheid neemt voor de verbinding (aandeel nemen in problemen, behoeftes van jezelf en de ander tegemoet komen, elkaar serieus nemen, etc), dan ontstaat er ook vanzelf meer ruimte voor eigen dingen.

Alleen in een verbinding die voor beiden veilig voelt, is er plaats voor echte autonomie, zonder schuldgevoelens of verwarring.

Voor veel mensen lucht het op als ze hun verhaal opschrijven en delen. Je kunt jouw verhaal delen op het autonomie-in-relatie-lotgenotenforum op deze website.

Heb je de neiging om altijd ja te zeggen op verzoeken van je partner, omdat je je partner een plezier wilt doen, terwijl je het eigenlijk liever niet doet? Oefen dan om nee te zeggen en laat op die manier ruimte voor iets wat je wel wilt.

Leer dus "nee" zeggen. Nee zeggen hoeft niet moeilijk te zijn. Je kunt ook altijd om bedenktijd vragen, als je je overvallen voelt door een verzoek van je partner.

Je hoeft geen excuses te verzinnen als je nee zegt. Veel mensen hebben de neiging om een "nee" in te kleden met excuses, leugentjes of onwaarheden. Hou het open en simpel. Als je ergens geen zin in hebt of geen tijd voor hebt, dan kun dat gewoon zeggen.

De "kapotte grammofoonplaat methode" is geschikt voor als je "nee" gezegd hebt, maar de ander toch blijft aandringen. Het enige wat je hierbij doet is je ‘nee’ en het bijbehorende motief blijven herhalen: als een grammofoonplaat die blijft hangen. Zo laat je je niet verleiden tot een discussie of tot het maken van excuses.

Geef je grenzen aan als iemand over je grenzen heen gaat. Jij bent de enige die je grenzen kan voelen. Als je van jezelf geen "nee" mag zeggen, dan kan dat stress en spanning geven.

Het onderhouden van je eigen gevoelsleven is iets wat je het beste met je partner kunt doen. Onderzoek wat je voelt en bespreek dit met hem of haar zonder dat hier direct acties aan gekoppeld te hoeven zijn.

Het gaat om het proces van dit samen aangaan en bespreken, de uitkomsten zijn secundair. Als jullie merken hier moeite mee te hebben kan het helpend zijn om een relatietherapeut te gaan bezoeken om jullie hierbij te helpen.

Natuurlijk is het gezellig om samen dingen te ondernemen. Dat is heel belangrijk. Maar soms kan het benauwend worden.

Ga eens bij jezelf na waar jij blij van wordt? Kijk of je datgene kan organiseren.
bijvoorbeeld; wil je graag wandelen en je partner liever niet: word lid van een club. Spreek eens af met een vriend(in).

Ga eens naar een film die je partner niet leuk vindt. Alleen of met een vriend(in).

Juist als je apart van elkaar dingen onderneemt is het leuk om elkaar daar over te vertellen.

Herstel vindt plaats, wanneer twee mensen zichzelf zijn en werkelijk contact maken met elkaar.
(Martin Buber)

Mijn tip: lees dit citaat van R.M. Rilke over de liefde, relaties en autonomie

Wanneer het besef aanvaard wordt, dat zelfs tussen de meeste mensen oneindig veel afstanden blijven bestaan, kan een prachtig samenleven naast elkaar ontstaan.

Als zij er in slagen de afstanden tussen hen lief te hebben, wordt het mogelijk dat ieder de ander als een geheel en tegen een wijde hemel ziet.

Ik beschouw dit als de hoogste taak van een band tussen twee mensen: dat ieder de eenzaamheid van de ander behoedt.

In de basis kan niemand de ander helpen. We ervaren allemaal keer op keer bij ieder conflict en in iedere verwarring: ik ben alleen.

Alle kameraadschap kan alleen bestaan in het versterken van elkaar. Maar wanneer een persoon zichzelf wegcijfert en verlaat, is hij/zij niemand meer. En wanneer twee mensen zich allebei wegcijferen om dichterbij de ander te komen (nabijheid te ervaren), is er geen grond meer onder hen en bestaat hun 'samenzijn' uit een 'continu vallen'.

Uit 'Love and other difficulties' door Rainer Maria Rilke

Boek; Van elkaar houden zonder jezelf te verliezen, van Hal en Sidra Stone, is een boek voor jou als je het verlangen voelt naar een intieme relatie waarin plaats is voor passie en liefde.

Een gids om de magie weer in je relatie te vinden en om te leren van jullie relatie.

Heb je zelf moeite om autonoom te blijven in je relatie en kom je er zelf niet meer uit? Een relatietherapeut kan je dan verder helpen.

Autonomie gaat over jezelf, in relatie met de ander. Wanneer je worstelt met het thema autonomie, besef jezelf dat je dit niet los kan zien van anderen. Hoe autonoom je ook wilt zijn.

Stel jezelf de vraag wat autonomie voor jou betekent en hoe autonomie voor jou eruit ziet. Stel jezelf daarna ook de vraag wat jouw antwoorden over jouw autonomie betekenen voor jouw relaties. En voor jullie verbinding.

Met andere woorden; zie autonomie in het licht van relaties. En in het licht van de ander.

Een minisessie voor jou en je partner. Als je hem goed voorbereidt geeft die veel duidelijkheid.
Zorg voor een rustig moment samen.

 

Stel je nu voor dat jullie tien jaar verder zijn in je leven. Noteer vanuit die toekomstige situatie enkele adviezen aan jezelf voor het hier en nu. Wat zou je kunnen doen, wat zou je kunnen laten waarmee je jullie relatie en daarmee jouw leven meer kwaliteit kunt geven?
Wissel ze vervolgens uit.

Jullie gesprek heeft waarschijnlijk al meer kwaliteit dan het de afgelopen periode heeft gehad.

Hoe ontwikkel je autonomie? Hoe werkt dat in relaties?

Autonomie is een belangrijk aspect van ieders leven. In onze westerse cultuur wordt er veel waarde aan gehecht, in andere culturen overheerst meer het 'wij'.

 

Autonomie ontwikkel je vooral tijdens de kinder- en pubertijd.
Als er daar iets niet goed gaat met bijv. de hechting, dan kun je je later in relaties misschien moeilijk verbinden met je partner of kun je je alleen maar op je partner richten (wat verstikkend kan zijn).

Leren om evenwicht tussen jou en de ander te hebben, is 1 van de sleutels voor een goede relatie: jullie zijn samen omdat jullie dat willen, met ruimte voor ieders eigen stuk.

Relatie- en/of individuele therapie kan helpen.

Blijf oprecht nieuwsgierig naar de man/vrouw die je ooit tot je partner hebt gekozen. En ga niet op zoek naar de man/vrouw waarvan je denkt dat die er is maar nog niet tot uiting gekomen is. Dit roept frustratie en wanhoop op.

Pas als je echt durft te zien wat er is kan je kijken of het je past.

Ben je nog een team samen, waarin je het goed met elkaar voor hebt, versterk je elkaar, is er een samen waar er geluisterd wordt en waarin je lief bent voor de ander, hoe verras jij je partner zodat hij/zij voelt dat er zorg en aandacht is.

"Ga ik voor mijn gelijk of voor mijn geluk" kan daarin een helpende zin zijn om je motivatie en richting helder te houden.

Zórg dat je autonoom bent, wèrk aan jezelf, dóe dingen voor jezelf.

Zorg dat je bezigheden hebt die van jou alleen zijn. Ga sporten, zoek een hobby.

'Deel' niet alles wat van jou is met je partner maar zorg dat je, buiten bezigheden, ook mensen en vrienden hebt waar jij alleen dingen mee onderneemt.

Voel jij je wel eens aangevallen of bekritiseerd door iemand uit de familie van je partner? En heb je dat verteld aan je partner? Verwacht je misschien dat h/zij het voor je opneemt wanneer dat opnieuw gebeurt? Verwacht je misschien dat je partner je zou kunnen aanvoelen en zou kunnen weten wat je nodig hebt?

Wanneer je met JA antwoordt op bovenstaande vragen, wordt het tijd dat je je bewust wordt van iets heel belangrijks: je partner kan je niet altijd aanvoelen wanneer jullie je in gezelschap van anderen begeven.

Bovendien is je partner niet verantwoordelijk voor hoe jij je voelt. En ook niet voor het stellen van jouw grenzen. Hoe lastig ook, dat zul je toch echt zelf moeten leren.

Misschien heb je vroeger ervaren dat er iemand was die je te hulp schoot zodra jij liet zien dat je het ergens moeilijk mee had. Of juist niet en verwacht je dit nu wel van je partner.

Autonoom zijn in een relatie wil zeggen dat je verantwoordelijk bent voor wat jij voelt en wat jij lastig vindt. Je partner kan je natuurlijk ondersteunen maar het is niet de bedoeling dat hij jouw verantwoordelijkheid overneemt.

Je kunt alleen of samen leren hoe je dat doet.

Verlang je naar een stabiele en autonome relatie, richt je dan op de drie steunpunten die daarvoor nodig zijn. Je kunt er niet een missen en ze zijn min of meer gelijkwaardig. Het zijn ‘Uitwisseling’, ‘Passie’ en ‘Inzet’.

Regelmatige uitwisseling van wat erin ieder van jullie omgaat, is van belang als je na verloop van tijd niet uit elkaar wilt groeien.

Passie is uiteraard seks, maar ook aantrekkingskracht en regelmatig een arm om de ander heen kunnen slaan. Elkaar dus blijven vasthouden.

Zonder inzet lukt er uiteindelijk niets. Geen sport, geen opleiding, geen vriendschap. Ook een stabiele, autonome relatie houdt dus geen stand zonder die inzet.

Sommige mensen verwarren autonomie met 'kunnen blijven doen wat je zelf wilt' binnen een relatie. In plaats van samen te overleggen of te delen wat er in je omgaat en wat je wensen zijn, wordt er meegedeeld.

'Ik heb je toch gezegd dat ik wegging, wat zeur je nou!'

Maar meedelen wat je gaat doen heeft niets met autonomie te maken en ook niet met relatie bewustzijn en zeker niet met liefde.

Zou je graag iets willen ondernemen zonder je partner? Deel het dan niet mee, bespreek het samen. Zeg bijvoorbeeld: 'ik zou zaterdag graag .... willen doen. En wat zijn jouw wensen?'

Samen is mooi, alleen ook. Eenzaam is minder fijn. Dus verbinding maakt sterk: in welke relatie dan ook kun je een gevoel van versmelting ervaren: aanvoelen, zielsverwanten, eenheid. Maar je blijft individu en dat is mooi om naar jezelf en in gesprek met de ander te erkennen: laadt op door vanuit autonomie bewust eigen momenten te pakken. In de vorm van ontspanning, bezinning en zelfreflectie: bewaak je autonomie omdat daarin jouw unieke kern zit verweven en die mag je laten zien en beschermen door bewust soms een eigen 'eilandje' op te zoeken om op te laden en weer vol in contact te staan.

Persoonlijke groei
Volgens Schnarch (Passionate Marriage, 2008) maak je een persoonlijke groei door wanneer je:
1) Zicht krijgt op waar je zelf voor staat.
2) Eigen angsten leert reguleren.
3) Leert om niet te reageren op de angsten van je partner.
4) Tijdelijk ongemak leert verdragen.

Echte autonomie en echte verbondenheid komt meer in zicht wanneer je beter kunt omgaan met deze vier punten. Voor Schnarch staat het zelfgevoel binnen de intimiteit van een liefdesrelatie centraal. Juist in de confrontatie tijdens de intimiteit en seksualiteit met je partner is het van belang het zelfgevoel te behouden.

Hierbij een oefening: Huggen tot je ontspannen bent:
1) Ga op allebei je eigen benen staan. Schoenen uit.
2) Houd elkaar vast, niet omklemt, maar ook niet te afstandelijk.
3) Leg de focus bij jezelf.
4) Kalmeer jezelf, helemaal!

Het verlies van autonomie is een veel voorkomend probleem binnen partnerrelaties. Ongemerkt past de één zich steeds meer aan aan de ander. Je vormt samen patronen waar je ongemerkt op gaat vertrouwen. En dat schept verwachtingen.

Het kan heel verfrissend zijn om deze patronen eens te doorbreken. Je doet de taken die je partner meestal op zich neemt. Of je vraagt je partner juist eens te doen wat jij meestal doet. Verras elkaar maar!

Probeer elkaar niet te veranderen, bepaalde eigenschappen horen nu eenmaal 'bij de aard van het beestje', accepteer dat het zo is.

Iemand die bijvoorbeeld introvert is, kan en moet je niet willen veranderen in een extravert persoon. Accepteer van elkaar dat je verschillend bent.

Wat je wel kunt veranderen is je gedrag, kijk dus in hoeverre jij qua gedrag tegemoet kunt komen aan de wensen van je partner.

Dingen voor ons zelf doen, onze hobbies uitoefenen of alleen op vakantie gaan kunnen belangrijke stappen zijn die ons laten voelen dat we ook buiten onze relatie gelukkig kunnen zijn.

Het kan ruimte geven om met regelmaat zelf op pad te gaan. Alleen, met een vriend of vriendin of met een groep anderen. Een relatie hebben betekent niet dat je altijd samen moet zijn. Elkaar bij tijden niet zien en wellicht missen, is belangrijk. De behoefte naar de ander kan dan weer ontstaan, dat doet je relatie alleen maar goed.

Een relatie is de dans van 'afstand behouden en nabijheid ervaren'.
Deze kunnen niet zonder elkaar!

Door de muziek zorgvuldig te kiezen en misschien eens bewust te veranderen, verandert echter ook de dans.

Verras jezelf en je partner met nieuwe muziek, met extra sfeer en met uitnodiging in jullie dans -en geef je over aan het ritme dat komt.

Veilig gehechte partners zorgen uitstekend voor zichzelf, reguleren zichzelf en ervaren ook de ander als regulerend. Lichamelijk, neurologisch en emotioneel weten deze stellen hoe ze overprikkeling moeten kalmeren en hoe ze zichzelf en de ander kunnen oppeppen of uit een depressie kunnen komen. Ze kunnen elkaar gemakkelijk kalmeren als ze getriggerd worden en weten dat ze zonder twijfel bij elkaar terecht kunnen in tijden van nood. Alles wat er in de relatie naar voren komt, wordt op een veilige, veerkrachtige en gereguleerde manier opgevangen. (Diane Poole Heller, De kracht van gehechtheid, 2019)

Relatie therapie doe je het liefst met z'n tweeën maar alleen kan het ook prima. Bijvoorbeeld als je steeds tegen dezelfde patronen oploopt. Of als je merkt dat er iets in de communicatie met je partner niet lekker gaat of je ergert je aan van alles of als er twijfels zijn of je wel de juiste keuze maakt. Ook met al dit soort vragen en nog veel meer natuurlijk, kan het verhelderend zijn om met een relatie therapeut te praten.
En net als in elk systeem is het zo, dat wanneer jij iets anders gaat doen, anders reageert, zal de ander ook anders reageren.

Het Hollywood idee dat je partner jou compleet kan maken is een leugen. Niemand kan jou compleet maken, behalve jezelf.

Deze verwachting naar jouw partner toe is een garantie voor teleurstelling, want jouw partner kan helemaal de incompleetheid in jou compleet maken.

Zolang jij weigert om jezelf compleet te maken, blijf je jezelf afhankelijk maken van jouw partner die nooit aan jouw eisen kan voldoen.

Een relatie hoort een aanvulling te zijn en geen invulling. Als je zelf dus niet compleet bent, zorg dan dat je dat wordt en je zult totaal anders in je relatie komen te staan.

Het boek ‘de vijf talen van de liefde’ geeft je zicht op en in je liefdestaal, dát wat jij zoekt in een relatie.
Als je elkaars en je eigen liefdestaal kent komje nader tot elkaar!

Een makkelijk te lezen boekje met veel tips

Corinne Koole schreef het boekje ‘De zeven wetten van de liefde’.

Hierin beschrijft zij op basis van vele interviews met koppels wat de ingredienten zijn voor een waardevolle en respectvolle relatie

Liefdesbang is een boek dat in gemakkelijke taal uitleg geeft aan de dynamiek van afstand en nabijheid in een relatie. Zodra er meer bewustzijn komt op deze dans , komt er ruimte om negatieve patronen te doorbreken.

Relatietherapie is daar ondersteunend in zijn.
Om het ontstaan van een negatief patroon te begrijpen, waardoor er weer een 'samen' ontstaat in de inzet, om tot een positief patroon in de relatie te komen.

Blijf je eigen interesses en vrienden houden in de relatie en deel met je partner wat je daar vindt.

Wanneer dingen niet meer doet je wilt, je aanpast aan de ander om conflicten of lastige thema's te vermijden, creeer je afstand en onvrijheid in de relatie.

De oplossing ligt in het delen van wat je bezig houdt met je partner , zo creer je meer vrijheid en meer verbinding.

Lukt dat niet samen, zoek dan een therapeut die je daarbij coacht.

Ben jij degene in jullie relatie die snel ziet hoe de ander zich voelt? En ben je geneigd de ander te hulp te schieten, te verzorgen of te vertellen wat h/zij kan doen bij moeilijkheden?

Vind je partner dit fijn en is h/zij er inmiddels helemaal op gaan vertrouwen dat jij altijd wel klaarstaat....met hulp, zorg en helpende handen?

En word je daar wel eens moe van? Denk je inmiddels wel eens 'ik zou ook wel eens willen dat jij mij te hulp schoot als ik jou?'

Dan is het tijd om wakker te worden en het patroon dat er onbewust is gegroeid tussen jou en je partner onder de loupe te nemen.

Vaak zijn mensen het patroon zat dat er is ontstaan, niet de persoon. Onbewust hebben beide partners aandeel aan het patroon dat is ontstaan uit goede intenties maar na verloop van tijd iets 'teveel van het goede' is geworden waardoor het effect uitblijft en de boel doet kantelen. Met alle nare gevolgen van dien.

Hulp zoeken en jullie patroon ontrafelen kan de lucht doen klaren. Samen bewust een nieuw patroon opbouwen versterkt jullie relatie en doet de liefde bloeien.

Autonomie start met geestelijke autonomie.

 

We zijn verbonden in allerlei relaties(kinderen, ouders, partner, familie, werk) waarin er steeds een ander appel gedaan wordt op het autonoom of in teamverband te kunnen functioneren.

 

Als jij merkt dat je steeds andere mensen of activiteiten nodig hebt om niet stil te hoeven staan, is het wellicht handig om een therapeut te gaan bezoeken. Deze kan met jou uitzoeken wat maakt dat het lastig is voor jou om geestelijk zelfstandig het leven door te kunnen gaan.

Een boekentip; Jan Geurtz; Over liefde en loslaten.

Toen je elkaar leerde kennen, vond je de ander aantrekkelijk en vooral goed zoals die was. Je had toen niet de drang om je nieuwe liefde zo te willen veranderen dat die meer hetzelfde werd als jij. Jullie konden allebei je eigenheid, je autonomie behouden.

Gek maar waar krijgen veel mensen op den duur het verlangen om de ander om te vormen. Je vindt dan dat de ander dingen beter op jouw manier kan doen, beter op jouw manier tegen het leven aan kan kijken en er ook zo over gaan denken. Dat werkt dus helemaal nooit.

Probeer samen een nieuwe weg in je relatie te vinden. Vergelijkbaar met het beeld van twee paarden die - hoe verschillend ze ook zijn - naast elkaar eenzelfde richting op galopperen. Iedereen heeft ze zo weleens enthousiast door een wei ziet rennen.

Als je dat samen vorm gaat geven, kom je niet alleen in beweging, dan je blijft je beweging. Twee verschillende mensen die ervoor kiezen samen een kant op te gaan.

Men denkt nog wel eens dat je 'onafhankelijk' moet kunnen zijn, ook in een relatie.

Ik geloof daar niet zo in. Je verlangt immers heel wat van je partner. En als je dat niet bij je partner vindt, dan kan het op den duur tot problemen leiden.

In die zin vind ik autonomie een illusie. Wel is het zaak om op je eigen benen te kunnen staan. Maar dat is iets heel anders. Je kunt op elkaar leunen en toch op eigen benen staan. Van daaruit ben je vrij om de ander te vragen wat je verlangt zonder je zelf uit te leveren.

Er zijn altijd tijden waarin je even niet op je eigen benen kunt staan. Dan heb je je partner meer dan broodnodig. En daar is niets mis mee.

Maar als de crisis weer luwt is het goed om je eigen evenwicht weer te zoeken. Autonomie is dus niet hetzelfde als onafhankelijk. Het is veeleer vanuit je eigen evenwicht je toevertrouwen aan de ander omdat je dat verlangt of omdat je het bij tijden nodig hebt.

De paradox van de mens is dat er twee oer-behoeftes aan ons trekken die we beide vervuld willen hebben in ons leven.

Aan de ene kant willen we autonoom zijn; zelfbeschikking hebben over ons leven, eigen keuzes maken, niet hoeven overleggen, eigen voor en afkeuren etc..

Aan de andere kant hebben we net zo'n groot verlangen naar liefdevolle verbondenheid met andere mensen. Dat vraagt juist de ander boven jezelf stellen, overleggen en samenspraak.

Levenskunst is een goede balans vinden tussen deze twee behoeftes, ik help je daar graag bij.

Balans in zorgen voor jezelf en zorgen voor de ander.

Deze balans is nodig in iedere relatie (partners, familie, vrienden, etc) om deze gezond te houden.
Helaas lukt dit niet altijd.

Vaak is er weinig tot geen zorg voor jezelf.
Het gaat dan om vragen als: wat ervaar ik? wat denk ik? wat wil ik? wat doe ik?
Het gaat dus eigenlijk om het innemen van jouw positie.

Meestal lukt het ons wel deze vragen te beantwoorden, maar wordt het ingewikkeld wanneer we dit moeten inbrengen in de relatie met een ander persoon.
We drukken onze positie door of we laten onze positie varen.

Beide manieren zorgen ervoor dat de balans tussen autonomie en verbondenheid verstoord raakt.

Wanneer je geneigd bent jouw positie door te drukken, probeer dan eens een keer ook te luisteren naar wat de ander inbrengt en weeg dit eerlijk af met je eigen positie.

Wanneer je geneigd bent jouw positie te laten varen, probeer dan eens een keer wat jij vindt en ervaart te delen met de ander en de ander te vragen hier open en eerlijk bij stil te staan.

Heb je problemen met het behouden van je autonomie binnen een (liefdes) relatie?
Wellicht heb je dan last van codependency of relatieverslaving.

Codependency (dat ook ten grondslag ligt aan relatieverslaving) is een dynamiek van relaties waarin een afhankelijkheid van elkaar op de voorgrond staat.

In essentie komt het erop neer dat je datgene wat je tijdens je opgroeien bewust of onbewust gemist hebt opzoekt bij een ander, en daardoor afhankelijk wordt van de ander. Vaak gaat dat in de praktijk gepaard met een sterk aanpassingsgedrag of juist vermijden van contact met de ander.

Mocht je jer hierin herkennen dat kun je je zowel wenden tot zelfhulpgroepen van CODA of SLAA of tot een professional die gespecialiseerd is in de behandeling van codependency.

Er zijn mensen die 'grenzen aangeven' verwarren met hun partner overtuigen te doen wat zij willen.

Stel dat een vrouw wat meer zelfstandig wil ondernemen zonder haar man. Ze houdt van hem maar wil niet alles samen doen. Haar man vind dat maar niks omdat hij zich snel alleen thuis verveelt. Hij zegt dan dat hij zijn grenzen aan geeft als hij tegen zijn vrouw zegt dat hij niet wil dat zij zonder hem een avondje uit gaat. Hij wil dus eigenlijk zijn vrouw begrenzen, en overtuigen dat ze bij hem thuis blijft.

Veel mensen hebben niet of verkeerd geleerd hoe ze hun wensen en grenzen aan kunnen geven op een respectvolle manier.

Bovendien zijn er veel mensen die een voorwaardelijke definitie van liefde hanteren. Als je echt van me houdt, dan doe je ... voor mij.

Zitten jullie ook vast in een ongezond relatiepatroon? Heb je moeite met het uiten van je grenzen en wensen? Durf jij je niet kwetsbaar op te stellen of weet je gewoon niet hoe je dat doet? Aarzel niet en neem contact op met een therapeut of psycholoog.!

ASSUMPTION IS THE MOTHER OF ALL FUCK-UPS.

Beide partnerts brengen met zichzelf ook hun verleden, hun achtergrond, hun toekomstbeeld, hun verwachtingen mee de relatie in. In het begin is dat vaak interessant en aantrekkelijk, en wordt er tot diep in de nacht informatie uitgewisseld.

Na verloop van tijd kan nieuwsgierigheid veranderen in aannames, vanzelfsprekendheden die niet meer gecheckt worden. Je bent al zo lang bij elkaar en je kent elkaars familie en achtergronden, nu weet je het wel. Het gesprek verstomd en de nieuwsgierigheid lijkt gedoofd.

Vaak ontstaan hier de problemen. Want als het gesprek verstomd en de relatie zelf naar de achtergrond schuift, blijven er twee individuen over die een huis delen.

In de relatie zijn beide partners verantwoordelijk voor het welzijn van die relatie, voor het welzijn van elkaar en van jullie kinderen. Neem je verantwoordelijkheid en red jullie relatie!

Als je dit herkent is jullie relatie toe aan RELATIETHERAPIE. Kies ervoor om het gesprek weer te starten, kies voor elkaar en voor je relatie. Dat is niet makkelijke en kan ook pijnlijk zijn. Maar als jullie bij elkaar willen blijven hebben jullie werk te doen.

Als je daar bij geholpen wilt worden ben je van harte welkom voor een gratis kennismakingsgesprek om te zien of ik de therapeut ben om jullie verder te helpen.

Zolang we er van overtuigd blijven dat de grootste problemen die we ervaren veroorzaakt worden door iets buiten onszelf, kunnen we niet zo veel aan de situatie veranderen. Pas als we in gaan zien voor welk deel van het geheel we zelf verantwoordelijk voor zijn, kunnen er transformaties plaats vinden. De mate waarin we verantwoordelijkheid willen nemen verschilt nogal. Het lijkt makkelijk de schuld altijd aan een ander of de omstandigheden te geven, maar wat we hiermee doen is het stokje van de eigen kracht, dat wat in jouw vermogen ligt, weg geven. En zo komt er natuurlijk nooit verandering. Op het moment dat we die macht inzetten door verantwoordelijkheid te nemen, begrijpen we ook dat wij alleen het vemogen hebben daar iets aan te doen. Dan kan er ruimte ontstaan voor diepere behoeften en keuzen. Zo ontstaat er autonomie, ook binnen de relatie.

Vraag je je wel eens af of je nu de verantwoordelheid in je leven volledig neemt? Stel jezelf dan eens vijf jaar verder in de toekomst voor en denk hier eens na over hoe je nu zou willen leven om over vijf jaar geen spijt gevoels te krijgen.

In een betrouwbare wederkerigheid tussen mensen is het van belang dat de verantwoordelijkheid die we menen te nemen in relatie met de ander ook passend is voor degene waarmee je in verbinding staat en die het dus betreft.

Het is daarbij rekening houden met de behoeften en grenzen van de ander, dit kan bijdragen aan een passende verantwoordelijke wederkerigheid ten opzichte van elkaar.

Nodig daarom elkaar uit om te kunnen vertellen hoe je balans ervaart in het nemen van verantwoordelijkheid in verbinding met elkaar.

Moeite met passend verantwoordelijkheid nemen neem contact met mij op.

Je wordt binnen een relatie geen twee eenheid . Jij bent uniek, vanuit daar mag iemand je aanvullen, toelaten, met je delen. Blijf in contact over eigen behoeften, plan elke week een vast moment voor elkaar. Geen tv, geen telefoon...misschien wat muziek, een lekkere geur, sensaties om te delen. Bespreek behoeften en verlangens zodat je elkaar oprecht blijft zien.

Het is heel verhelderend om te weten dat veel communicatie tussen stellen plaatsvindt tussen de polen autonomie en verbondenheid.
Vaak is het zo dat de ene partner meer behoefte heeft aan verbondenheid, en de ander meer autonomie. Op zich is dat helemaal geen probleem! De kunst is om hierover met elkaar in gesprek te gaan.

TRANSPARANT
als mijn NEE
niet wordt gehoord
vervagen de grenzen
tussen ik en jij

het wordt wij
het wordt ons
het wordt samen

versmelten onze namen
tot één geheel
mijn ik jouw deel

ik besef
ik stik,
ik onttrek mijn ik
aan wij

ik maak een scherm
om mijn ik
transparant
en met een poort
zodat mijn nee
wordt gehoord

binnen dat scherm
groei ikzelf
ik koester ik
voed ik
omarm het lijf
waar in ik woon
totdat ik
thuis ben
bij mijzelf
 
Bron:
Meg van Schaik

Hoe weet je wanneer je uit liefde of uit gehechtheid/behoeftigheid in een relatie zit? Hoe kun je elkaar in liefde vast houden en je toch vrij voelen? Geen restricties, geen torenhoge verwachtingen hoe het hoort, geen ruilhandel, geen verwijten of kritiek. 'Slechts' acceptatie en steun daar waar gevraagd. Zoek je begeleiding, individueel of samen met je partner, om meer vanuit (zelf)liefde in een relatie te zitten, dan ben je van harte welkom.

Ik zie vaak mensen die enorm aan hun autonomie vasthouden en daardoor, zonder dat ze het willen, de verbinding met hun dierbare kwijtraken en zich dan pas realiseren wat ze zijn verloren. Andersom kom ik ook veel tegen: een partner die alleen maar dingen samen wil doen.

Beiden zijn extremen en zorgen voor een disbalans in de relatie. "De waarheid" ligt, zoals met alles, ergens rondom het midden met ruimte voor verschuiving.

Zonder autonomie geen verbinding, zonder verbinding geen autonomie.

Mensen met AD(H)D gaan bijna twee keer zo vaak scheiden als iemand zonder AD(H)D
De impact van AD(H)D op een relatie blijkt groot te zijn. Veel relaties en huwelijken stranden op de misverstanden en problemen die worden veroorzaakt door de symptomen van AD(H)D.

Zeker als de partners niet weten dat er sprake is van AD(H)D in de relatie. In de praktijk kom je regelmatig tegen dat AD(H)D nog niet gediagnostiseerd is bij één van de volwassen partners.

Vaak wordt de partner met AD(H)D verweten dat hij geen stappen wil zetten. Echter er is geen sprake van onwil. Ongemerkt belanden partners herhaaldelijk heel snel in een negatief patroon. Dit kan bij de partner zonder AD(H)D leiden tot grote frustratie, boosheid en verlies van vertrouwen. De partner met AD(H)D heeft vaak het gevoel dat hij het niet goed kan doen en dit versterkt zijn vaak al lage zelfbeeld.

Toch betekent dit niet dat mensen met AD(H)D geen goede partners kunnen zijn. In deze relaties worden beide partners namelijk slachtoffer van de combinatie van AD(H)D symptomen en hun wederzijdse reacties hierop.

Het is van groot belang dat beide partners empathie kweken voor elkaar en bewust worden wat de AD(H)D-symptomen voor zichzelf en hun relatie betekenen. Het is raadzaam om hierbij professionele gespecialiseerde relatietherapie in te schakelen. Samen kun je dan jullie relatie nieuw leven inblazen waardoor je juist ook kunt gaan genieten van de mooie aspecten van AD(H)D!

Bij de positieve aspecten van AD(H)D kun je denken aan: een enorme kracht om zich met mensen te verbinden, veelal creatief, zijn vaak sterk probleemoplossend en denken out of the box, goed gevoel voor humor, beschikken over grote veerkracht, hebben vaak vernieuwende ideeën, zijn vindingrijk en hebben vaak een unieke kijk op de wereld.

Een veilige afhankelijkheid bevordert autonomie en zelfvertrouwen. Als je je veilig voelt binnen je relatie, voel je je van nature onafhankelijk en zelfredzaam. Je voelt dat je partner achter je staat en dat je je daar niet onzeker over hoeft te voelen. Met zo'n back-up wordt ook je zelfbeeld verbeterd.
Wanneer stress je relatie beïnvloedt, merkt je dat je gevoel van veiligheid, onafhankelijkheid en zelfrespect wordt aangetast. Dat is een belangrijk symptoom om te overwegen om na te denken over wat er is gebeurd en wat er moet worden gedaan om een veilige hechting te herstellen. Je kunt beginnen met elkaar te vragen: kan ik op je rekenen wanneer ik je nodig heb?

Vergroot je autonomie door eigenaarschap te nemen over je gevoel en je behoefte.

Wat doe je als je denkt dat relatietherapie iets voor jullie is en je partner wil dat absoluut niet?
Dan kun je het laten zitten en je neerleggen bij het NEE van de ander; je kunt ook alleen een afspraak maken en met de therapeut bespreken en uitzoeken wat jij zelf wil, kunt of niet kunt in jullie relatie. Dit levert vaak inzichten op, die jou tot stappen aanzetten: anders communiceren met je partner, grenzen aangeven, voelen wat jouw verlangen is enz.

Geregeld zie ik dat de partner toch nieuwsgierig wordt en wel mee komt naar de volgende afspraak. Of als het NEE blijft, dat er of dingen veranderen in de relatie door degene die wel in therapie is of dat het afstevent op verdere verwijdering van elkaar. Het blijft nooit bij het oude doordat jij wel de stap naar hulp/begeleiding hebt gezet.

In veel relaties geven partners ten opzichte van de ander zichzelf een gevoel van zelfstandigheid of samenzijn. Je doet je eigen dingen, geeft je grens aan, of je stemt je af, vraagt om aandacht of support. Als jouw wens voor zelfstandigheid en samenzijn past bij de wensen van de ander lijkt er geen vuiltje aan de lucht.

Een belangrijke vraag als de verhouding tussen zelfstandig of samen een probleem vormt in de relatie, is of je werkelijk 'jezelf hebt'. Kun je je eigen behoeftes herkennen, of leef je vanuit een automatische afstemming op de ander. Gun je jezelf het samen, of houd je jezelf veilig op een afstandje.

Regelmatig vraag ik koppels naar hun relatiewaarden: wat vind je belangrijk in een liefdesrelatie? Er komen vaak dezelfde weer terug, zoals goede communicatie, samen kunnen lachen etc. Wat bijna altijd bovenaan het lijstje staat, is vertrouwen, direct gevolgd door respect. Deze gaan onlosmakelijk hand in hand met elkaar. Wanneer het vertrouwen wordt geschaad, zal het respect voor de ander ook afbrokkelen.
Het werken aan vertrouwen zit hem niet alleen in grootse zaken, ook in het alledaagse kan je hier bewust mee bezig zijn. Bijvoorbeeld, wanneer je doet wat je wilt doen, vraag je dan eens af welk effect dit op jullie onderlinge vertrouwen en respect zal hebben. Verwacht je een positieve of een negatieve uitkomst? In het tweede scenario kun je alternatieven bedenken die misschien meer opbouwend voor de relatie zijn.

Wist je dat de meeste ruzies in de basis gaan over óf Macht/controle, Erkenning/respect of Vertrouwen?

Bij macht gaat het niet over domineren, maar over welke invloed jij als individu hebt op je omgeving, je leven en je relatie. Wiens prioriteit gaat voor? Wie neemt de beslissingen? In hoeverre voel jij ruimte om authentiek en autonoom te zijn? En is het misschien zo dat jij je ruimte telkens moet bewaken tegen (dreigende) overname van de ander?

Dat kan je bijvoorbeeld tegenkomen in zoiets “simpels” als de wijze waarop jullie het huishouden runnen. Mag dit voldoende op jouw manier of moet het teveel op de manier van de ander? Bij te veel overgave kan het gaan schuren en reden tot conflict geven.

Brené Brown schreef al eerder het boek De kracht van kwetsbaarheid. In haar boek 'de moed van imperfectie' neemt ze je mee in haar onderzoeksresultaten rondom de thema's authenticiteit, liefde, een bezield leven, loslaten van ideaal beelden over jezelf en je omgeving. Dankbaarheid beoefening, en het herkaderen van alles wat je in je hoofd niet bent en niet kunt. Met humor geschreven en een mooi pleidooi voor imperfectie.

Zou je je niet heerlijk voelen als je in elke relatie, met je ouders, met je baas, je vrienden of geliefde gevoelens van liefde en respect zou oproepen?
Ja! dat kan!
Alles wat je uitzendt krijg je namelijk terug.

of het nu in liefdes- of in werkrelaties is, de principes waarmee je aan een goede relatie werkt zijn hetzelfde. Word meer bewust van wat je laat zien.

Een glimlach bijvoorbeeld; wanneer je glimlacht tegen ieder die je tegenkomt heeft de ander eigenlijk geen keus en zal vanzelfsprekend positief reageren.

Vergeet niet dat iedereen eigenlijk naar liefde verlangt, hoe hij of zij zich ook gedraagt.

Geef ruimte aan jezelf en geef ruimte aan de ander.

Te bestellen via bol.com "Het relatiespel" van Pieternel Dijkstra,
Al vele cliënten die positief zijn over het spel. Vooral mensen die moeilijk communiceren en daar aan willen werken hebben er veel baat bij om weer met elkaar in gesprek te komen

Autonomie in je relatie wil ook zeggen verantwoordelijkheid nemen. Een relatie is best te vergelijken met een onderneming waarin van alles geregeld en gedaan moet worden. Daar gaat, net als in een bedrijf, veel overleg aan vooraf. Stem dingen af met elkaar, neem je deel en draag daar verantwoordelijkheid voor. Ga regelmatig met elkaar om de tafel of de gemaakte afspraken nog passen bij de levensomstandigheden die op dat moment gelden. (Onder) steun elkaar, ben flexibel als het nodig is.

Gezond assertief zijn kan helpen in de communicatie met je partner. Bijvoorbeeld door simpel ‘nee’ te zeggen, zonder jezelf in te kleden. Of juist naar voren te brengen wat jij wilt.
Belangrijk is de manier waarop je de boodschap brengt. Kun je jouw wens en jouw grens bij jezelf houden en blijf je ruimte hebben voor het standpunt van de ander?

Vraag je af: zou je anders leven zonder je partner als met?

Je partner zegt vaak tegen je dat je de enige liefde bent in zijn/haar leven en veel van je houdt. En toch blijf je daar aan twijfelen. Wat zou er dan aan de hand kunnen zijn?
a. De relatie met zijn/haar ex vertrouw je niet
b. Je voelt je in alle relaties onzeker.
c. Je hebt een relatie gehad waarin je gekleineerd bent.
d. Je hebt een relatie gehad waarin je bedrogen bent.
e. In je opvoeding waren je prestaties nooit goed genoeg.
f. Je partner is al eens vreemd gegaan.
g. Je vriend/vriendin zegt ook dat je partner nogal flirterig is.
Zo zijn er meer dingen te noemen. Praat hier met iemand over die jou goed kent. Eventueel een therapeut of coach, maar dat is niet altijd nodig.

Hoe maak je van een ruzie een gesprek?
Uiteraard is dat super lastig. Wat kan helpen is: stel je oordeel en je boosheid uit. Stel een vraag en blijf soms doorvragen. Als de ander onzin kletst, kan hij zichzelf op die manier vast praten, door de mand vallen, of je hebt hem geholpen met denken. De toon waarop je doorvraagt, is natuurlijk wel heel belangrijk: probeer dat op een open, oprechte manier te doen (tuurlijk, dat is moeilijk). Wil je ook echt graag weten wat de ander beweegt om een bepaalde mening te hebben?

Een relatie haalt je mooiste en donkerste kanten, patronen en mechanismen tevoorschijn. Niemand ontkomt eraan om patronen te herhalen die jou iets hebben geleerd over liefde in het verleden.

Wat de sleutelfiguren uit jouw leven geloofde over de liefde en deden ben jij zelf (on)bewust ook gaan doen óf juist gaan vermijden.

Dit kun je herkennen door de manier waarop jij om erkenning vraagt van en afwijzing probeert te voorkomen door je partner.

Wanneer je herkent en erkent dat je in de eerste plaats jezelf lief hoort te hebben kun je nagaan hoe jij je wilt verbinden met de ander.

Je kunt dan nagaan wat jouw verantwoordelijkheid is om aan te pakken in de relatie en waar de verantwoordelijkheid is van de ander om rekening te houden met jouw waarden, verlangens, behoeften.

Wanneer je aan jezelf merkt dat je teveel gericht bent op je partner, neem dan bewust afstand door iets te doen wat helemaal van jezelf is, een eigen hobby, afspreken met vrienden of vriendinnen, op regelmatige basis logeren. Wie ben jij zonder je partner? Wanneer je een lange relatie hebt is het risico dat je versmelt met elkaar en vergeet wie je zelf bent. Door echt afstand te nemen dus ook lijfelijk, geef je jezelf weer ruimte. Je kunt ook een tijdje gaan latten met je partner. Dit kan angst veroorzaken omdat je bang bent dat de relatie dan over gaat. Maar je geeft jezelf en elkaar ook weer de ruimte om elkaar opnieuw te ontdekken. Zoals Esther Perel zegt: "je partner is het meest aantrekkelijk wanneer er wat afstand is en wanneer je ziet dat je partner iets doet waar hij/zij goed in is". Je partner is minder aantrekkelijk wanneer hij steeds op 2 cm van je af zit.

Het handboek voor Transactionele Analyse - Ian Stewart

Dit boek geeft een goed inzicht hoe Transactionele Analyse als model ingezet kan worden om inzicht te krijgen in:
Intermenselijke verhoudingen
Communicatie

Daardoor kan meer helderheid in de communicatie ontstaan en kan worden aangeleerd hoe meer vanuit de eigen autonomie te handelen.

Uit de schaduw van het narcisme - Marja de Vries

Helder geschreven boek met praktijkvoorbeelden. Besproken wordt hoe de onwederkerigheid en ongelijkwaardigheid in een relatie een rol kunnen spelen in het contact met personen met narcistische eigenschappen en hoe verwarrend dit proces kan zijn. Uitgelegd wordt hoe je narcisme kunt herkennen en je hoe je meer voor jezelf kan opkomen binnen de relatie of de relatie kan beëindigen

Wil je balans houden in je relatie, zorg er dan voor, dat je een leuk en goed leven hebt. Investeer in je werk als je het anders wilt, onderhoud je vriendschappen en doe leuke dingen! Zo blijft ook je intieme relatie in balans, want de ander is dan een toevoeging ipv een invulling van je leven.

In deze mooie tekst van Khalil Gibran kan je lezen hoe je er kan zijn voor elkaar zonder jezelf er in te verliezen. Samen zijn zonder je autonomie te verliezen. Samen zijn zonder je eigen identiteit te verliezen.

“Let there be spaces in your togetherness, And let the winds of the heavens dance between you. Love one another but make not a bond of love: Let it rather be a moving sea between the shores of your souls. Fill each other’s cup but drink not from one cup. Give one another of your bread but eat not from the same loaf. Sing and dance together and be joyous, but let each one of you be alone. Give your hearts, but not into each other’s keeping. And stand together, yet not too near together.”
– Khalil Gibran

We dragen vaak de nodige overtuigingen met ons mee. Overtuigingen die we hebben opgedaan in onze opvoeding en levenservaringen.
De mindere kanten van jezelf die voortkomen uit deze overtuigingen heb je al vroeg leren onderdrukken, je weet vast precies hoe je 'mooi' kunt zijn naar de buitenwereld.

De angst voor afwijzing is vaak groot en dit proberen we dan ook uit alle macht te voorkomen.
Maar als je deze schaduwkanten niet aan kijkt projecteer je die delen op de mensen om je heen. Het meest sterk komt dat naar voren in liefdesrelaties.
Kijk ze aan, wees mild voor ze, begrijp ze en omarm ze. Ook zij horen erbij!

Veiligheid is niet de afwezigheid van gevaar maar de aanwezigheid van verbinding. Ontdek je eigen manier van veiligheid van veilig zijn in relatie met de ander.

Samen praten over autonomie

Ik gebruik vaak twee ronde viltjes. Ieder van jullie representeren 1 viltje. Beiden een heel persoon, vol zelfbeschikking. Als je samen een relatie aangaat dan schuiven die twee viltjes over elkaar heen, voor een deel. Je geeft wat van je autonomie op om samen liefdevol verbonden te kunnen zijn. Relatie hebben kost je ook wat.

Een gezonde relatie is voor 1/3e deel overlappend/verbonden, maar voor 2/3e deel blijf je een eigen leven houden, waar de ander ook niet zomaar rechten heeft of kan claimen. Dat is waar zaken als elkaars eigenheid respecteren en vertrouwen begint.

Over doorpraten? Neem contact op!

Op welke plek stond jij als kind? Of op welke plek sta je nu als ouder? Was je vriend of vriendin van je ouders of van je kind? Hierdoor is het lastig als je zo met elkaar verweven bent om op je eigen plekje te staan en de regie te nemen. Ook als je in de dramadriehoek van hulpverlener, dader of slachtoffer terecht komt. Wat heb jij dan nodig om je bv niet langer te pleasen, je eenzaam te voelen of schuldig te voelen enz?

Vraag jezelf af: waar wil ik weg? En kan ik daar bij zijn? Of zet ik bv een vermijdingsstratie/overlevingsstrategie in.

Veel succes. Mocht je verder een helpende hand nodig hebben? Dan help ik je graag verder.

Hartelijke groet,

Het kan niet zo zijn dat jij jouw geluk opgeeft ten behoud van je relatie, ook niet deels

Het is belangrijk om je bewust te zijn van je behoeften en hier zorg voor te dragen. Wanneer je dit niet doet, kan het gebeuren dat je je partner verantwoordelijk stelt voor het vervullen van jouw behoeften en je je boos, verdrietig of teleurgesteld voelt, wanneer je partner jouw niet ziet in je behoefte.
Wanneer je je behoeften weet en kent, kun je hier zelf zorg voor dragen door ze te delen met je partner en te vragen of hij/zij hierin iets voor je kan betekenen, en zo niet, dan kun je hiervoor zorg dragen op een andere manier.

Mocht je in een discussie geraken met je partner, wat is dan de aanleiding van dit gesprek. Wat was de intentie van je om dit onderwerp in te brengen.
Het is belangrijk dat je voor jezelf waarden die je belangrijk vindt in het leven, t.a.v. de discussie op een rijtje hebt.
Zijn er emoties bij betrokken, zo ja, bij wie en hoe hoog zit je in de emotie.
Dit zijn o.a. voorwaarden waarbij een gesprek in een discussie kan eindigen op een onjuiste manier of een goede manier.

Soms kom ik stellen tegen die zo voor de ander aan het zorgen zijn, dat ze verwaarlozen dat ze zelf ook iets willen of behoefte aan hebben. Toch broedt er dan vaak wel een soort onbehagen: wie zorgt er nu voor mij? En de ander moet maar raden waar je precies behoefte aan hebt.
Als je allereerst goed checkt bij jezelf wat je behoeften en wensen zijn, kun je die daarna eerlijk inbrengen. Daarmee neem je je partner ook serieus, want als je beiden aangeeft wat je graag zou willen, kan er daarna een open gesprek plaatsvinden wat je dan samen wilt gaan doen. En alle aannames en inspanningen om iets voor de ander te doen, waar die misschien helemaal niet zoveel waarde aan hecht laat je dan achter je.

In een relatie is het belangrijk dat je jezelf goed kent. Je behoeften kan voelen en je verantwoordelijkheid nemen er zorg voor kan dragen En samen kunt bespreken/uitspreken welke behoeften jullie ieder afzonderlijk hebben in je relatie en of jullie elkaar daarin tegemoet kunnen/willen komen. Het is goed daarbij te weten dat je partner niet verantwoordelijk is om evt. onvervulde behoeften uit je kindertijd, bijv. gezien of gehoord worden, te vervullen. Je mag zelf je eigen kindsdeel zien en horen.

Beste lezer,

Herken je de fase waarin je je steeds meer gaat realiseren dat je eigenlijk niet doet wat je graag zou willen doen. Dat je autonomie begint te schreeuwen dat het nu toch echt tijd wordt om een stap te gaan zetten maar dat tegelijkertijd veranderen angst oplevert bij jou of bij je partner.
Want wat als je gaat groeien......
Het helpt om deze periode samen aan te gaan, bij de ander leeft het mogelijk ook. Maak er een gezamenlijk proces van en leer elkaar daarin opnieuw kennen. Samen iets symbolisch ondernemen, weekendje weg, relatieretraite of wat dan ook kan hier enorm toe bij dragen.
Even uit die sleur van de dag maar echte stilstand om met elkaar te delen wat misschien wel je diepste verlangens zijn.

Voel, spreek en verbind.

Hartelijke groet

Dat mensen helemaal 'onafhankelijk' van elkaar moeten zijn in een relatie vind ik teveel gevraagd. We zijn ten diepste relationele wezens. We groeien en bloeien juist in de verbinding met elkaar. Aan de andere kant is het wel de relatiekunst dat je je eigen leven en je zelfwaardering niet bij de ander weghaalt, maar zelf ook onderhoud. Je hebt elkaar dus nodig, niet noodzakelijk, maar wel om een goede relatie met elkaar te kunnen hebben en op elkaar te kunnen steunen in grote en kleine gebeurtenissen. Tegelijkertijd is het de kunst om voor je zelf te zorgen en niet alles van je partner te verlangen en op hem of haar te steunen.

Op zoek naar een goede balans tussen zorgen voor jezelf en zorgen voor de ander? Het is een hele uitdaging om je eigen koers te varen en in verbinding met de ander te blijven. Zoek samen naar de balans van autonomie en verbondenheid in jullie relatie. Komen jullie samen niet in balans? Zoek dan hulp, je relatie is het waard.

Als mensen onzeker zijn hebben ze de neiging om van hun partner goedkeuring te vragen. Ze willen vooral niet onaardig zijn of dingen fout doen. Vaak werkt dat juist tegendraads. Je partner heeft er op een gegeven moment wel genoeg van als je steeds maar vraagt en reageert steeds vaker korzelig of kortaf. We willen allemaal graag een partner op wie we ook aan kunnen. Dat is het tegenbeeld van een weifelende onzekere partner die zo graag aardig wil zijn. Als je dat merkt, bedenk dan zelf of wat je wilt redelijk is of niet en doe het. Je kan hoogstens commentaar krijgen. Bedenk dat ook: als je partner commentaar geeft betekent dat niet meteen dat je niet voldoet. Relaties moeten kunnen schuren anders wordt het saai en loopt op een gegeven moment één van beiden de kamer uit.

Teveel opgaan in de zorg voor de ander betekent vaak dat je aan jezelf voorbijgaat.. Wat belangrijk is voor jou, is dat je dan meer gaat luisteren naar je eigen behoefte aan rust, zorg, hulp enz.. Dat betekent dat je meer gaat stilstaan bij wat je voelt en nodig hebt. Vaak geeft je lichaam signalen af in wat je nodig hebt, maar ook geeft het je ook een seintje wanneer je over je grenzen gaat. Probeer daar eens wat meer naar te luisteren i.p.v. alleen maar op die ander gericht te zijn. Vaak doe je dat uit angst dat de ander je afwijst of je verlaat. Angst is een gevangenis. Zorg dat je steeds meer jezelf mag zijn binnen de relatie die je hebt.

In elke partnerrelatie ben je beiden verantwoordelijk voor de kwaliteit ervan. Neem dus regelmatig de tijd om je af te vragen of die kwaliteit nog voldoende is. Het is goed om dat samen te doen maar het kan ook ieder voor zich.

Geef beiden de relatie een cijfer van 1 tot 10. Als je allebei tevreden bent met de uitkomst is het tot de volgende check-up o.k. Als jullie cijfer niet is wat het zou kunnen zijn, bedenk en bespreek dan samen wat er te veranderen is.

En begin daar dan meteen mee.

We wijzen vaak met de vinger naar de ander, om zo maar niet naar je eigen aandeel te hoeven kijken. Zo verschuif je het probleem en neem je niet de verantwoordelijkheid voor jouw gevoel en het gedrag wat hieruit voortkomt. Je positioneert je dan als slachtoffer en bent op zoek naar de redder. Zo ontstaat er emotionele afhankelijkheid. Om dieper naar jezelf te kijken zul je dan ook zelf de regie moeten nemen. Ook als er situaties ontstaan die buiten jouw macht gebeuren (denk aan overspel, ziektes, onredelijke mensen enz). Je hebt altijd een keuze hoe jij reageert op een gebeurtenis of situatie. Je creëert hiermee onafhankelijkheid en neemt 100% verantwoordelijkheid voor jouw gevoelens en welk gedrag volgt. Hiermee kom je in je kracht te staan, vanuit rust. Denk na waar het vandaan komt.

Iedereen gaat anders om met het uiten van emoties. We willen ze elimineren, wegwuiven of gaan ermee aan de haal. Een emotie is een signaal van je lichaam. Die wil gezien en gehoord worden vanuit een verbindende wijze met jou als persoon. Het is dus van belang dat je eerst je emotie gaat erkennen en herkennen. Adem er rustig naar toe, geef het aandacht en vraag jezelf af wat je eigenlijk voelt. Is het boosheid, verdriet, eenzaamheid, machteloosheid enz. Wellicht ben je bang om alleen te zijn of erg jaloers? Op deze manier kom je je emoties onder ogen. Je krijgt de controle erover, zonder dat je hiervoor van een ander bevestiging nodig hebt.

Soms zijn er kwetsbare gebeurtenissen in een relatie, waardoor we de controle over onze partner kwijt raken. Vaak uit onmacht creëren we dan regels om de ander "onder controle" te houden. Hoe zwaar het wellicht ook voelt, liefde is ook weer proberen los te laten. Zo kan de ander zijn/haar liefde voor jou bewijzen op eigen kracht. Wat helpend is als je toch de controle niet los kan laten is om samen afspraken te maken, zonder dat het de ander benauwd. Zo behoud je de gelijkwaardigheid. En ben jij degene die graag bepaald wat de ander wel en niet mag? Realiseer dan dat regels haaks op liefde staan. Wat maakt dat de één over de ander mag bepalen? Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld; De was moet zo hangen, deze kleding mag je niet aan, om die tijd verwacht ik je thuis, ik heb liever niet dat je met die omgaat enz. En zo zijn er een heleboel stellen die op deze wijze met elkaar om gaan. Je wilt invloed uitoefenen op de ander, maar je kunt iemand niet veranderen om wie hij/zij is. Wel kun je samen in gesprek gaan om aan te geven hoe jullie een fijnere relatie kunnen ontwikkelen en beiden hier uit eigen wil iets aan toevoegen. Regels zijn killing, zeker op langer termijn als de ander géén ruimte meer ervaart voor eigen inbreng.

Zorg ervoor om de komende weekenden iets te plannen waar jij persoonlijk van opknapt. Dat hoeft niet veel tijd in beslag te nemen. Kondig het vooral ook van tevoren aan.

Je mag best even alleen willen zijn. De buitenlucht in, tijd nemen om echt te luisteren naar je eigen muziek, afspreken met een vriend of vriendin, een uurtje lezen, slapen of relaxen, uitvoerig in bad gaan etc. Geeft energie voor de hele verdere dag en als het meezit voor de verdere week.

Gun elkaar zo’n kleine break, ook als je kinderen hebt. Neem voor de ander dan gewoon even waar.

Wanneer de balans tussen verbinding en autonomie zoek is kom je in de knel. Dat is het punt waarop mensen meestal hulp zoeken. Misschien ben je erg autonoom, maar neigt het teveel naar solistisch zijn en het jezelf afsluiten waardoor je partner zich eenzaam voelt. Zaak is dan dat je, binnen je behoefte aan autonomie, jezelf stretcht in het telkens weer de verbinding maken met je partner.
Ga je teveel op in de ander en ervaart de ander je als benauwend (of omgekeerd), dan is het zaak dat er meer autonomie ontwikkeld wordt. Meer los doen van elkaar, meer andere mensen opzoeken, minder bemoeienis met elkaar hebben en elkaar meer vrijheid gunnen. De balans hierin vinden is de sleutel!

JAN Magazine vroeg mij advies over relaties met een groot leeftijdsverschil. Uit de statistieken blijkt namelijk; des te groter het leeftijdsverschil des te groter de kans op een scheiding.
Hoe komt dit eigenlijk en hoe kan je het voor zijn? Een inzichtgevend artikel die je online op JAN kunt lezen.

Ik vertel aan JAN dat er zeker stellen met een groot leeftijdsverschil met uiteenlopende uitdagingen bij mij komen voor hulp. Het probleem dat ik het vaakst tegenkom bij stellen met een leeftijdsverschil is ruis vanuit dierbaren: ‘Die schrikken van het leeftijdsverschil. Vaak omdat ze het simpelweg niet begrijpen en er ook niet open voor staan. De verliefdheid krijgt dan geen ruimte en het liefdespaar heeft te maken met de druk van anderen.’ Lees het hele interview op Jan Magazine online.

Heb je zelf een relatie met een groot leeftijdsverschil en ervaar jij dit als een uitdaging? Kom gerust eens langs in mijn praktijk in Enkhuizen. Ik kijk graag met jullie mee om hier een positieve verandering in te brengen.

Als je merkt dat je altijd het initiatief neemt voor gezamenlijke activiteiten, kun je je partner vragen om een uitstapje te organiseren. De voorwaarde is dat jij zonder zeuren meegaat.

Herken je het dat wanneer jullie onenigheid hebben, je vragen stelt? Waarom doe je dit, waarom doe je dat niet? Waarom, waarom, waarom. Eigenlijk zet je de ander voor het blok.

Probeer dit eens om te draaien. Al die vragen die je afvuurt op de ander. Stel die eens in alle rust aan jezelf.

Hoe voelt dat, al die vragen?

'Liefde Een onmogelijk verlangen'. Een dun maar veelomvattend boek van Dirk de Wachter.

Kwaliteit en duurzaamheid zijn begrippen die hoe langer hoe meer gewaardeerd worden in vergelijking met wegwerpartikelen. Zo is duurzame liefde voor velen van ons een diep verlangen. Een verlangen dat toch vaak onbereikbaar lijkt.

Vanuit verschillende posities neemt Dirk de Wachter je in dit boekje mee in de verkenning van de liefde in "woorden en verhalen [...] tegenstrijdig, verwarrend, onbegrijpelijk, veranderlijk en steeds weer open".

Een waardevol boek voor wie het eigen verlangen naar liefde serieus neemt

" Wat wil jij? "
" Zeg jij het maar, maakt mij niet uit...."
Een veel besproken irritatie punt in liefdesrelaties. Partners die hun mening niet aangeven als er een keuze is.

GEVOLG?
- De partner die tevergeefs om een mening vraagt, wordt moedeloos. Het gevoel altijd te moeten bepalen.
- De partner die geen mening geeft, gaat op de ander leunen. Het onbewust verliezen van identiteit.
- Een relatie kan daardoor uit balans raken. Simpelweg omdat je elkaar niet meer bereikt.

Het is van belang om je mening uit te spreken. Samen discussiëren is heel normaal. En ervaar je geen ruimte voor jouw mening en "dans je naar de pijpen" van een ander voor "de lieve vrede"? Dan is het een kwestie van tijd...niemand wordt daar gelukkig van.

Willen jullie samen weer gelukkig zijn en leren hoe het anders kan? Ik deel graag mijn mening en expertise met jullie. Kom gerust eens langs in mijn praktijk in Enkhuizen.​ Kennismaken is kosteloos en vrijblijvend.

Als je je ergert aan je partner.
Neem de tijd om op jezelf te focussen en jezelf af te vragen
wat is het precies waar ik mij aan irriteer.
Je kan daarna kijken wat die eigenschap voor jou betekent.

Het kan betekenen, dat je ook wel zou willen wat je partner kan.
Zou jij dat ook wel willen, boos worden, of verdriet uiten?
Of juist andersom.
Je irriteert je aan de ander zijn gedrag, maar misschien laat die ander gedrag zien, wat je irritant van jezelf vindt.

Je partner houdt met zijn gedrag, jou een spiegel voor waarin jij kijkt en je informatie krijgt over jezelf.

Vooral in discussies kan het moeilijk zijn om je eigen autonomie vast te houden. Het is daarom goed eerst te kijken naar wat jij zelf belangrijk vindt, los van je partner. Hoe ziet jouw ideale oplossing er uit? Kijk vervolgens welk deel van de oplossing zo belangrijk is, en welk deel je nog wel zou kunnen laten varen of aanpassen. Dus waar zit de onderhandelingsruimte? Vervolg met dit in je achterhoofd de discussie. Hierdoor geef je ook erkenning aan jezelf aan voor wat voor jou belangrijk is, wie jij bent en waar jij voor staat.

Typisch beeld per hechtingsvorm. 2 typische relaties ; symbiotisch 1 + 1 =1 (close versmolten ik en jij zijn hetzelfde) autonoom 1 + 1 =3 (ik en jij vullen elkaar aan en samen zijn we meer).

Veilige hechting lijdt tot een evenwichtige relatie symbiose en autonomie in balans.

Relatieproblemen overbelasting, geleefd worden elkaar uit het oog verliezen.

Angstig gehecht vallen meestal onder categorie symbiotische 1 + 1 = 1 probleem is te afhankelijk, te opdringerig, van pleaser tot bitch.

Vermijdend gehechte mensen 1 + 1 = 3 relatie weinig intiem, desinteresse, onverschilligheid.

Moeilijkste groep gedesorganiseerde gehechte mensen willen autonomie en intimiteit teveel symbiose en teveel autonomie. Klassiek aantrekken/afstoten – gedoe over intimiteit, echo’s uit het verleden

Heb jij het idee dat autonomie in de relatie voor jou belangrijk is, dan kan het best moeilijk zijn om daar de goede weg in te vinden. Het gebeurt nogal eens dat mensen denken dat ze door autonoom te zijn, dicht bij henzelf dienen te blijven. Dat voelt immers goed?

Maar autonomie kan ook worden verkregen door juist mee te bewegen met de ander. Blijf in verbinding met de ander. Vindt ruimte voor jouw autonomie in de relatie door bijvoorbeeld meteen je verontschuldigingen aan te bieden als je onenigheid hebt en de ander hebt gekwetst. Zo blijf je in verbinding en dicht bij jezelf.

Opvallend is in relaties die niet gelijkwaardig zijn, dat partners zich dan op hun partners richten: wat zij willen of wat hun behoefte is? Ze stellen zich onderdanig op. De belangrijjkste vraag die ik dan stel is: Wat maakt dat je jezelf niet serieus neemt?

Heb jij behoefte om in relaties de controle te houden? Is dat een voorkeursstijl waarop je wilt vormgeven in een relatie? Controle kan dan een wijze zijn waarop je de betrokkenheid toont omdat je wilt voorkomen uitgebuit te worden, dit in de preventie om geen risico te lopen. Dit kan te maken hebben met beschadiging van liefde en vertrouwen vanuit eerdere gebeurtenissen in je leven. Hierover praten met een therapeut kan helpen om op ander vertrouwen te verbinden.

Het is een beetje een vanzelfsprekendheid dat je autonoom moet zijn, ook in je relatie. Ik geloof daar niets van. Tenminste, als dat betekent dat je helemaal op je zelf moet kunnen leven ook in je relatie. Als je een liefdesrelatie aangaat doe je dat juist vanuit je verlangen om niet alles zelf te moeten, maar je leven te delen, en dat betekent dat je wat van je zelf inlevert omwille van de relatie. Dat betekent niet dat je afhankelijk bent, maar wel dat je van hart tot hart verbonden bent, en dus ook in al je doen en laten juist niet alleen op jezelf bent. Autonomie betekent dan ook niet dat je alles op jezelf doet, maar juist dat je je vrij voelt om je te verbinden aan de ander en daarvoor welbewust kiest.

Kun je slecht tegen het bazige gedrag in je relatie? Vind je je partner erg ijdel? Grote kans dat je die eigenschappen bij jezelf onderdrukt. Durf dus eens eerlijk in de spiegel te kijken naar je eigen theater in je hoofd; of te wel de verborgen ikken in je hoofd...
Er huizen talloze karakters in ons. En een paar subpersonen spelen meestal de hoofdrol in ons leven, andere ikken hebben we weggestopt, soms zonder het te weten.
Bij je partnerkeuze speelt herkenning van subpersoonlijkheden een belangrijke rol. Je wordt verliefd op delen van je partner die je (her)kent. In verliefde en goede tijden zijn dat de gewenste delen, de ikken die je graag tegenkomt. In lastigere tijden, komen helaas de weggestopte en minder gewenste delen naar de voorgrond. We zijn geneigd dat irritante gedrag volledig aan de ander toe te schrijven... maar is dat wel zo?

Het vraagt uiteraard moed en ook wat zelfspot om eens eerlijk naar je eigen theater te kijken. Het mooie daarvan is dat jij dan opnieuw regisseur kan worden over het gezelschap en zelf de hoofdrollen bepaalt die jij tegen wil komen in het theater van je leven. Niet verkeerd toch?

In de loop der jaren heb ik als relatietherapeut gemerkt dat het 'je niet uitspreken' vaak ten grondslag ligt aan allerlei problemen die daarna komen. Je niet uitspreken leidt tot ontevredenheid, het gevoel niet gezien/gehoord te worden, niet gewaardeerd te worden. En dat kan weer leiden tot uit elkaar groeien, vreemdgaan, ruzies etc.
Dus: spreek je uit. Over de dingen die je dwars zitten, die je zou willen en nodig hebt. En als het gesprek dan vastloopt, kun je altijd nog naar een therapeut.

Vaak gaan stellen de strijd met elkaar aan doordat er een verschil is in behoefte aan tijd voor jezelf en tijd voor elkaar.
Is dit een strijdpunt in jullie relatie? Zorg dat je hier uitkomt, al dan niet in relatietherapie. Anders gaat het vroeg of laat ergens tegen werken wanneer je in die strijd blijft of, erger nog, wanneer één van beiden zijn/haar verlangen heeft losgelaten.

Liefde moet gevierd worden. Kies minimaal 1 moment in het jaar voor jullie samen. Een moment om van te genieten. Om aandacht te geven aan elkaar, zowel stil te staan bij jezelf als bij de ander. Wat zijn jullie wensen en verlangens? Zowel persoonlijk als in de relatie. Toon interesse en respect voor elkaars wensen en verlangens. Deel ook welk effect het benoemen van deze wensen en verlangens op jou heeft. Welke emoties het bij jou oproept. Misschien alleen blijdschap. Maar mogelijk ook angst. Groeien in een relatie gaat niet zonder risico. Liefde is onzeker. Liefde is een risico. En van iemand houden betekent dat we ons emotioneel blootgeven. Dat is eng en we lopen de kans op een pijnlijke ervaring maar kun jij je een leven zonder risico voorstellen?

Er is al veel over geschreven; de cyclus van de vrouw en wat dit in een relatie doet.

Boodschap voor de mannen:
Erken het, geef haar aandacht en laat haar juist even leunen op jouw mannelijke energie. Het is geen gezeur of gezeik. Het is even die warme deken die ze van jou nodig heeft. Juist omdat haar emoties haar ongevraagd uit balans brengen. Als jij dit kunt geven...krijg je juist de wereld van haar terug.
Dan voelt ze zich veilig bij jou...
Je bent haar held!

Boodschap voor de vrouwen:
Heb vertrouwen dat je mag leunen op jouw man. Hij is er voor je. Deel vanuit zachtheid wat je fijn zou vinden en geef ook aan dat je soms niet de leukste versie van jezelf bent. En ja, daar hoort soms een liefdevolle 'sorry' bij als jouw hormonen met scherp schieten. Dat verdiend hij ook niet altijd, toch?

Als je merkt dat je in een oeverloze discussie geraakt bent met elkaar, is de kans groot dat jullie beide innerlijke beschermers met elkaar in gevecht zijn. Een innerlijke beschermer heeft maar 1 taak en dat is kost wat kost jou beschermen tegen het opnieuw ervaren van (oude) pijn. Die heb jij en die heeft jouw partner. Als je een stap uit de situatie zet kun je als het ware zien dat jullie beide aan het voorkomen zijn om pijn te ervaren. Wat niet wil zeggen dat dat gelijk ook de oplossing is voor de situatie, maar het (h)erkennen van dit automatische mechanisme geeft wel ruimte en begrip voor jezelf en de ander waardoor de kans op verbinding mogelijk wordt.

Je kunt pas een volwaardige relatie van jij en ik hebben als je IK daadwerkelijk inbrengt. Hoe breng jij jezelf in? durf je te staan voor je eigen verlangen en behoeften? Door daar voor te gaan staan neem je jezelf en daarmee je partner serieus wat de relatie sowieso ten goede komt.

Veel relatie problemen komen voort uit een ongelijkwaardigheid. de ene partner steekt veel meer energie in de relatie dan de ander. Hij/zij trekt telkens de kar. Vaak komt dit voort uit een verantwoordelijkheidsgevoel. Hij /zij weet ook goed te verwoorden waaraan het ligt en wat de ander zou moeten doen en spreekt hem daar soms ook nog wel op aan. Maar degene heeft juist zijn/haar eigen kar te gaan trekken en de relatie kar los te laten. Laat de ander maar eens in beweging komen. Dat is de beste manier om dit patroon te doorbreken

Met regelmaat komen stellen met de opmerking 'we zijn zo verschillend '. Achtergrond is dan dat over allerlei grote en kleine dingen onenigheid is. Als je dan verder praat blijkt het vaak niet over de inhoud te gaan maar over autonomie. Beiden willen gelijk hebben en het doet er niet toe waarover het gaat. Je kunt als richtlijn volgen dat als je veel onenigheid hebt over kleine zaken, dat er iets anders onder ligt: de vraag 'wie heeft het voor het zeggen'. En hoe je daar uit komt? Verander de vraag: wil je gelijk of wil je het goed hebben. Bewaar je meningsverschillen voor dingen die er echt toe doen. Dat betekent niet dat je overal maar op ingeeft, maar dat je voor jezelf bepaalt wat je belangrijk vindt om voor te staan. Eigenlijk zijn dat maar enkele wezenlijke dingen.

In een gezonde relatie kan je het beste in elkaar naar boven halen en van elkaar leren. Je partner mag jou liefdevol attenderen wat jouw gedrag met hem/haar heeft gedaan. Zo om elkaar beter te begrijpen en lief te hebben.
Dit kan alleen als je openstaat voor feedback en kan invoelen hoe het voor de ander is of is overgekomen. Heb jij het vermogen om te reflecteren op je eigen handelen of schuif je het liever veroordelend van je af?
De kracht is dan om naar binnen te keren. Om te reflecteren op jouw eigen handelen. En wees dan ook zuiver om erop terug te komen. Alleen daar zit de groei om een beter mens te worden en een fijnere liefdespartner.

Van elkaar houden zonder jezelf te verliezen van Hall en Sidra Stone.

Een boek vol inzichten hoe je bij jezelf kunt blijven, je eigen ruimte kunt blijven innemen en tegelijkertijd verbondenheid kunt ervaren samen. Verschillende manieren om verbinding te ervaren, waaronder de energetische verbinding. Mooi boek!

In een relatie spelen er altijd twee componenten: autonomie en verbondenheid. Ze zijn beide nodig voor een gezonde balans. Teveel autonomie maakt dat er weinig van de relatie overblijft, teveel verbondenheid maakt dat je teveel inlevert totdat er geen individu meer overblijft.
Vaak heeft de ene partner meer behoefte aan autonomie en de ander meer aan verbondenheid. Een klein verschil in behoefte kan uitgroeien tot een groot issue, als men elkaars behoefte niet erkent en wederzijds tegemoetkomt. In de praktijk is het meestal één van de twee die inlevert ten koste van zichzelf en dat gaat zich een keer wreken.
Dan is het goed om deze behoeften samen eens open te bespreken, zelf of bij een therapeut.

Alhoewel 'samensmelting' met je partner 'verbindend' klinkt, toch is het gezonder om je eigen IK te blijven zijn. Een IK die beslissingen mag en kan nemen die voor die IK belangrijk zijn. Jezelf in een partner verliezen zal uiteindelijk leiden tot een gebrek aan autonomie of te wel; zelfbeschikking. Je kunt een relatie vormen waarbij jullie Partneren en dat is fijn en verbindend. Echter, het is belangrijk om ook los van je partner te kunnen zijn en verschillend mogen zijn in jouw waarden, gewoonten en behoeften. Op die manier vul je elkaar aan en blijft de relatie dynamisch.

In een relatie zijn twee dingen nodig, en een goede balans daartussen: autonomie en verbondenheid. Ik kom wel eens tegen dat de ene partner sterker is in verbondenheid en de ander in autonomie. Dat kan voor problemen zorgen. Vaak ontstaat een patroon waarbij de een de ander 'achterna zit'. Degene die meer gehecht is aan autonomie wil zijn of haar 'eigen ding' doen, en degene die meer gericht is op verbondenheid, wil dingen samen doen. Dit kan voor de autonome persoon voelen als claimend gedrag. En het autonome gedrag kan voor de verbonden persoon voelen als vluchtgedrag. Het versterkt elkaar dan als het ware.
Dit patroon valt in therapie te doorbreken door weer in verbinding te komen over beide behoeftes en samen een balans te zoeken waarbij zowel de autonomie als de verbondenheid mogen bestaan.

Liefdesrelaties zijn bij uitstek de plek waar je (na de wittebroodsperiode) elkaar kunt triggeren. Dat is niet iets slechts! Het is juist zo bedoeld. Omdat elke keer wanneer je getriggerd wordt door je partner dit wijst op een oude gevoelige plek in jou, die er al zat. Al voordat je elkaar leerde kennen.

Deze gevoelige plek is ontstaan in je jeugd en is toen bedekt geraakt door overlevingsstrategieën. Je kon het toen niet processen. Maar nu wel. Iedere keer als je getriggerd raakt, is dat een uitnodiging, een signaal dat er in jóu nog iets te helen valt.

Neem daarin je eigen verantwoordelijkheid. De verleiding is namelijk groot om te wijzen naar de partner waarvan je wilt dat hij of zij dit en dat anders doet. Niet dat daar geen kern van waarheid in zit, maar wanneer je er met lading op reageert, is er zeker ook iets van binnen wat aandacht en zorg vraagt. Wat helpt is je te oefenen in jezelf niet te veroordelen wanneer je getriggerd raakt, maar te onderzoeken.

Mensen (vooral vrouwen) zijn meer of minder gevoelig voor emotionele besmetting (overdracht). Het is daarom slim je bewust te zijn (te blijven) van je eigen emoties; en afstand te houden van andermans emoties. Dit brengt een meer zuivere en eerlijke gevoelsbalans in je relatie.
En daarmee ook meer autonomie tussen 2 individuen.

Hier enkele tips 'ter zelfverdediging' van je gevoeligheid:

1. Neem een time-out
Want hoe weet je überhaupt hoe bevattelijk je bent voor andermans stemmingen ...? Pak daar even een moment voor..

Gevoelige mensen zijn goed in het omgaan met en begrijpen van anderen, maar na een poosje put het uit. Neem daarom op tijd een time-out!
Sta je dat toe! Beperk bijvoorbeeld het familiebezoek tijdens de feestdagen als de kans bestaat dat er veel negatieve emoties over tafel vliegen.Of begrens een vriendschap of relatie met emotie 'zuigende' types.

Ongevoeliger (kunnen) zijn heeft als voordeel dat je een stuk langer in een emotioneel geladen situatie kunt blijven. Het nadeel is wel dat je misschien minder goed op anderen bent afgestemd. En voelbaar afstandelijker bent. Maak daar iets positiefs van!

2. Oefen in compassie
Bewustwording (van emoties) alleen is niet genoeg. Er is een extra stap nodig om te voorkomen dat nare emoties van de ander je gaan overspoelen.
Belangrijk daarbij is een gevoel van warmte en zorgzaamheid behouden, zonder dat je daarbij direct ook de emotie (én de verantwoordelijkheid) van de ander overneemt. Jij bent niet de ander! En doet de ander ook geen goed met 'erin mee gaan'.
Een advies kan zijn: ga mediteren, of zoek een andere relax manier, waarbij je écht liefdevol, steunend en sterkend voor jezelf zorgt.
Het helpt je om op een heftig moment, compassie vol doch ook onafhankelijk -naar lijden te kijken.

3. Zoom uit

Ben je in aanraking geweest met iemand die veel energie kost? Zoom uit en bekijk de interactie tussen jullie beiden alsof je naar een film kijkt. Hang erboven en wees toeschouwer..
Deze dissociatie, jezelf mentaal (soms ook letterlijk fysiek) buiten de gebeurtenis plaatsen, kan ertoe leiden dat mensen minder geraakt blijven.

Het blijft voor gevoelige mensen een kwetsbaar gebeuren (dicht bij andermans emoties zijn) omdat ze zich soms (fysiek letterlijk) in de ander verplaatsen. De visualisatie van een beschermende glazen stolp op jezelf zetten, kan al helpen...

Maar allerbelangrijkst- verander je overtuiging .. de ander vraagt medeleven (niet lijden) en jouw andere (eigen) staat is daarin heel belangrijk.

Blijft dit moeilijk voor je dan is een coach aanpak rond persoonlijk (mentaal) leiderschap wellicht heel helend!
Je bent welkom M@

Zoek een hobby voor jezelf, iets wat van jou is en wat je plezier oplevert. Deel dat plezier met je partner. Dat geeft je ik-kracht en eigenheid en autonomie en maakt je relatie steviger.

Check in bij jezelf om te voelen waar je echt voor staat, waar jij behoefte aan hebt, welke kernwaardes jij bij je draagt. Maak helemaal contact met deze dingen in jezelf en bedenk dan hoe je dit vorm kunt geven in je relatie. Als het van binnenuit komt zal het krachtig zijn.

In een gezonde relatie is het belangrijk dat elke partner voldoende Autonomie EN Verbondenheid ervaart. Dat betekent eigenlijk dat jij als individu voldoende invloed en zeggenschap hebt over jouw leven en jouw leefomgeving. Wanneer dit er voor jou gevoel voldoende is, wordt het makkelijker om je Verbonden te voelen met een ander. Teveel autonomie (dus teveel je eigen flow volgen bijvoorbeeld) zorgt voor te weinig verbondenheid. Teveel verbondenheid kan verstikkend voelen voor de ander waardoor er juist minder autonomie ervaren wordt. Beide horen hand in hand te gaan en in balans te zijn. Teveel van het ene zorgt voor de weinig van het andere en visa versa. Blijf goed voelen hoe dat voor jou is op deze twee vlakken en stuur bij waar nodig.

Wat vind je belangrijk in een relatie?
Wat is liefde voor jou?

Een echte relatie kan pas ontstaan als je jezelf accepteert en waardeert en dit bewust bent.
Jezelf zichtbaar maken als individu op je eigen unieke manier.
Hoe kan je als individu jezelf verbinden in liefde met de ander…hoe kan je elkaar tegemoet komen op de brug.

Vanuit een IK gaan naar WIJ.
In een gezonde situatie bewegen we op een manier die eigenlijk vanzelf gaat naar verbinding en laten de verbinding weer gaan om zo weer terug te gaan naar individuele autonomie.
Het is balanceren net als een koorddanser die met zijn stok over een lijn balanceert en voelt wanneer hij de volgende stap kan zetten. Bewustwording in jezelf wat kan en niet kan en wat goed voor jou is.

Patronen van autonomie en afhankelijkheid in jullie relatie zijn vaak verbonden met "oude" patronen vanuit jullie gezin van oorsprong.
Stil te staan bij jullie vroegere ervaringen tijdens relatietherapie of relatiecoaching kan helpen om jullie huidig gedrag, overtugingen en verwachtingen beter te begrijpen en te verbeteren.

Het gaat in een relatie om de balans tussen autonomie en verbonden zijn waarbij het één niet kan bestaan zonder het ander.
Ook is het niet een statisch gegeven; de balans ligt soms meer richting autonomie, een andere keer meer richting verbinding. Het gaat om de beweging. Net als in een dans. Dan weer wat meer de ene kant, dan weer wat meer de andere kant.

Met zelfvertrouwen en zonder schuldgevoel duidelijk maken wat jouw wensen en grenzen zijn, dat kun je leren zonder je daarna schuldig te voelen.
Tips om je grenzen te oefenen zijn: Bijvoorbeeld een keer ‘nee’ tegen je partner zeggen zonder je te verontschuldigen. Of een keer eerst stil te staan bij wat jij wilt, voordat je je naar de wens van de ander voegt. Geeft dit veel angst of zelf-kritiek, zeg dan eens nee tegen de innerlijke kritische stem.

Heb je het gevoel dat er iets niet helemaal klopt in je leven? Voel je je opgebrand en haal je nog weinig voldoening uit de dingen die je doet? Wil je iets anders, maar weet je niet wat? Dan schort er iets aan de ervaren autonomie en wordt het tijd te kiezen voor wat jij echt belangrijk vindt.

Autonomie is naast groei, waardering en gezondheid een van de belangrijkste waarde voor een goed bewust geleid leven.

Deze coaching, naar autonomie, gaat over zingeving. Over het inrichten van je leven op een manier die bij je past en het maken van keuzes die daarbij aansluiten. Dat kan over werk of relaties met anderen gaan, maar ook over grotere levenskeuzes. Het kan heel verhelderend zijn om samen met een coach te kijken je wat jij écht belangrijk vindt in het leven, wat je kernwaarden zijn en waar je talenten liggen. Zo vergroot je je zelfinzicht, maar ook je levensgeluk.

Coaching kan je vaardigheden en handvatten bieden waardoor je meer zelfvertrouwen krijgt; je kunt daardoor vaak meer aan en dus ook bewuster kiezen vanuit een plan. Soms kijk je samen hoe je meer veerkracht kunt ontwikkelen en scherp kan krijgen hoe je verder wilt. Soms is het contact maken met zelfvertrouwen en varen op je eigen gevoel. Los van blokkades of belemmerende overtuigingen die je soms al jaren hebt en die in de weg kunnen zitten.

Vragen of thema's kunnen zijn:

Past mijn relatie nog bij me.. in deze vorm? Of wil ik iets anders?
Word ik nog blij van m’n werk? Of past een andere baan beter?
Hoe komt het dat ik niet lekker in m’n vel zit?
Ik wil iets anders in het leven, maar wat dan precies?
Hoe maak ik de juiste keuzes?
Is dit het nou? Wat is het doel van mijn leven?

Soms heb je nog niet echt een expliciete vraag, maar knaagt vooral het gevoel dat je iets moet... Of weet je dat je vastloopt, of dat je meer uit je leven wilt halen. Ga dat altijd onderzoeken met een passende Coach.
Je hoeft ook niet diep in de put te zitten om naar een coach te gaan: een Coaching kan ook helpen als je nieuwsgierig bent naar wat je nog meer uit je leven kunt halen. Of biedt antwoorden als je graag met professionele en persoonlijke begeleiding meer wilt leren over jezelf.

Coaching helpt je dichter bij je gevoel te komen, om blokkades die er zijn te duiden en ze zo weg te nemen. Ook kan een coach je trainen om flexibeler om te gaan met rotsvaste overtuigingen die je in de weg zitten, bijvoorbeeld bij het maken van keuzes in je leven. Samen met je coach breng je in kaart wat jouw belangrijkste waarden zijn. En hoe je meer daarnaar kunt leven... vanuit Autonomie.

Je bent welkom...@marion

Ik maak regelmatig mee dat behoeftes in een relatie veranderen en dat dat verwarrend is voor beide partners, vooral bij stellen die al vanaf jonge leeftijd bij elkaar zijn.
Ik zie veel stellen waarbij één of beide partners het ouderlijk huis zijn ontvlucht, 'in de armen van de partner'. Bijvoorbeeld wanneer je je niet geliefd hebt gevoeld door je ouders, dan is een partner die helemaal voor jou gaat, en wellicht zelfs wat jaloers is aangelegd, erg aantrekkelijk. Maar wanneer je dan (tientallen) jaren verder bent, kan jaloers of claimend gedrag als heel vervelend worden ervaren. Voor de partner is het vaak onbegrijpelijk waarom het gedrag dat eerst zo welkom was, nu wordt afgekeurd. En voor degene die in de ergernis zit, is het vaak een onbewust proces.
Daar ligt dan ook het risico om uit elkaar te groeien, of juist de kans om je samen verder te ontwikkelen. Een therapeut kan helpen om dit proces bewust te maken en een balans in de relatie te vinden, die voor beiden fijn is.

‘Ik voel me geleefd.’
‘Ik kan alle indrukken die ik opdoe niet meer verwerken.’
‘Ik heb het gevoel dat ik helemaal leeggezogen word door bepaalde types.’
‘Zit ik weer in zo’n appgroep waarin vijfduizend foto’s per dag worden gedeeld, zonder dat ik daarom gevraagd heb.’....

Grensproblemen!
Wij denken vaak dat het aan die ander ligt, die zo onbehouwen of overgevoelig is of die altijd maar van alles van ons wil. Aan de maatschappij, die steeds meer informatie op ons afvuurt. De baas of de kinderen, die zo veeleisend zijn.

Maar de oorzaak van onze frustratie en uitputting, van ons gevoel overvraagd te worden, ligt allereerst in gebrek aan zicht op onze grenzen. We merken tijdens een gesprek zelden dat er iets gebeurt rond onze grens of die van onze gesprekspartner. Wel ervaren we bijvoorbeeld ineens woede, zijn we verrast of voelen we ons aangevallen. Maar dat dit gevoel iets te maken heeft met je eigen psychische ik-grens komt niet bij ons op.

Ook als we de ander onbeschaamd of lomp vinden, of als we gekwetst of verontwaardigd zijn, is lang niet altijd duidelijk wat er nou echt is gebeurd: n.l. dat de ander onze mentale ik-grens zonder toestemming heeft overschreden!

Ondertussen maken we die ik-grens ook steeds minder waard, met alles dat online gedeeld wordt, door het mengen van werk en privé, en al die vlogs en realityshows. Volledig transparant en beschikbaar zijn lijkt de norm, maar is zeer ongezond.’

Meer bewustzijn van die grens kan ons helpen gezonder en met meer voldoening te leven! En dan bedoel ik begrenzen terwijl je in contact blijft.
Het gaat dus niet om assertiviteit en nee zeggen, maar om het beeld (de visualisatie) van jouw innerlijke noodzakelijke ruimte en de daarbij behorende begrenzing.

Bekijk het bijvoorbeeld eens als een tuintje, want innerlijke beleving is levendig en veranderlijk. Jij bepaalt wat je aandacht wilt geven, wat je koestert en waar je vanaf wil... Door regelmatig liefdevol aandacht te geven aan deze tuin, wordt het natuurlijker en duidelijker wat je wilt en gemakkelijker om daarvoor op te komen. Dat vraagt wel een soort van mindful leven. Maar het kan heel praktisch aangepakt worden.

Hier 3 oefeningen voor een steviger ik-grens!

Oefening 1: Hoe ziet je persoonlijke grens eruit?

*Stel je een normale doordeweekse dag voor. Als een film zie je hem voor je: je vrienden, collega’s, misschien gezinsleden om je heen. Hoe je zelf bezig bent met de dingen die je graag doet, en ook met de dingen die je minder prettig vindt.
*Nu stel je je voor dat je eigen mentale innerlijke wereld zich achter je bevindt. Met je gevoelens, oude en nieuwe ervaringen; met je overtuigingen, je ideeën, de beelden van dingen die je hebt gezien en meegemaakt. Bereid je voor om je zo dadelijk te gaan omdraaien naar je innerlijke wereld. Hoe is het om je van de mensen om je heen af te wenden? En is er iets in die innerlijke wereld wat je liever niet zou willen zien?
*Stel je voor dat die mentale innerlijke wereld een tuin is, met daaromheen een hek of schutting. Je ziet, als je je zo dadelijk omdraait, alleen de omheining. De schutting om jouw tuin beschermt je tuin tegen de blikken van buiten. En tegen jouw eigen blik, vanuit de buitenwereld. Draai je nu heel langzaam om. Nu zie je je ik-grens, jouw afgrenzing naar de buitenwereld. Hoe ziet je omheining eruit?

Oefening 2: Bescherm je innerlijke ruimte

Houd de komende dagen een dagboek bij en schrijf ’s avonds steeds op:
*Was er vandaag een situatie waarvan je op dat moment of achteraf hebt vastgesteld dat die iets met je mentale ik-grens te maken had?
*Wie was of waren erbij betrokken?
Dit helpt je om mensen en hun grensgedrag van elkaar te onderscheiden. Waarschijnlijk heb je mensen in je omgeving die je grenzen respecteren en anderen die dat, om wat voor reden dan ook, minder goed kunnen.
*Welke gevoelens wekt of wekte deze situatie op?
Door daar een tijdje op te letten ontdek je wat het met je doet als iemand op je tuindeur klopt of je grens overschrijdt.
*Hoe reageerde je?
Dit opschrijven helpt je om oude patronen te doorgronden: reageer je automatisch boos, verslagen, of reageer je juist helemaal niet?
*Wat zou je in een soortgelijke situatie anders kunnen doen?
Nu je zicht krijgt op je patronen en je grenzen kun je nadenken over welke reactie wenselijk of passend was geweest.
*Stel je voor dat je reageert zoals je had willen reageren.
Denk na over wat je voortaan op zo’n moment kunt zeggen en schrijf dat op. Zeg deze zin hardop: dat helpt je om oud gedrag door nieuw gedrag te vervangen.
*Het helpt als je deze oefening elke ochtend even doorleest. Zo word je je overdag steeds meer bewust van grenssituaties.

Oefening 3: Zo geef je je grenzen aan

1. Begin bij kleine dagelijkse dingen die je irriteren of afleiden
Denk aan een collega die zijn stress over een bepaald project steeds luidkeels laat blijken. Het aangeven van wat je ervaart – ‘Je doet wel erg gestrest’ – is geen grens.
Je zult voor jezelf moeten bepalen of het bijvoorbeeld voor jou van belang is om de ochtend rustig te kunnen doorwerken zonder dat iemand steeds over zijn lastige project begint.

2. Breng je grens vriendelijk en vanuit jezelf
De ander hoeft het niet te snappen, als er maar wel respect is voor jouw wens. Zoek zo mogelijk samen naar een oplossing – bijvoorbeeld bijpraten tijdens de lunch – die voor jullie beiden acceptabel en helder is.

3. Voorkom een discussie over je grenzen
Als de ander zegt: ‘Nou, zo gestrest ben ik niet, hoor,’ dan is dat een reactie vanuit verdediging. Dat de ander zich misschien aangevallen voelt, is niet jouw verantwoordelijkheid.
Zeg vriendelijk: ‘Het is voor mij in elk geval heel prettig als ik deze ochtend geconcentreerd kan werken.’ En eventueel: ‘Zou je dat oké vinden?’

4. Maak jezelf niet kleiner
Zeg dus niet: ‘Nou ja, het is misschien ook overdreven, ik ben nou eenmaal een beetje gevoelig…’ Voor je het weet heb je de grens die je zo duidelijk voor jezelf had bepaald alweer losgelaten.

Kijk bij het oefenen of je voldoet aan deze SMART grens checklist:
*Is je grens concreet en duidelijk? Bijvoorbeeld: ik wil vanochtend ontspannen kunnen werken. Hoe formuleer je je grens?
*Breng je je grens vriendelijk en niet verwijtend?
*Kan de ander eraan voldoen?
*Zijn de consequenties helder als de ander er niet aan voldoet? Bijvoorbeeld: als dat niet kan, zoek ik een andere werkplek. Wat zijn de consequenties?

Noteer de komende dagen:
*In welke situatie grenzen nodig waren:
*Welke grens voor jou belangrijk was:
*Check of dat ook echt een grens is die je verwoordt en niet een constatering van iets wat je vervelend vond.
*Hoe het je is gelukt je grens te bewaken: wat heb je gezegd, gevraagd of gedaan?
*Als het niet is gelukt: wat kun je de volgende keer anders doen, als je een grens wilt stellen?

Heb je hier toch nog wat meer hulp bij nodig - een passende no-nonsense Coach kan je met creatieve werkvormen snel op weg helpen.

Autonomie en verbinding, inzicht in het samenspel tussen beiden maken dat je erachter kan komen waar je staat in relatie tot de ander en tot jezelf, een zoektocht. Therapie kan hier helpend bij zijn.