Tips bij communicatieproblemen

Geef aandacht aan de goede dingen in je relatie. Zie ook het positieve van je partner, juist ook wanneer jullie relatie in zwaar weer verkeert. Elkaar af en toe eens een compliment geven, in feite een klein gebaar wat groots verschil kan maken.

Let erop dat je niet invult wat de ander denkt of hoe de ander zal reageren. Wellicht denk je de ander zo goed te kennen dat je dit goed in kunt schatten, maar het effect is dat je met oogkleppen naar de ander kijkt en geen open houding meer hebt. Dit kan erg beklemmend en beperkend werken voor de interactie tussen jullie en een bron van irritatie vormen. Probeer een open houding naar de ander te houden. Dan geef je de ander veel meer ruimte en dat is veel prettiger voor je partner. Wie weet word je nog eens verrast!

Er worden wat ruzies verspild aan het gebruik van smartphones of tablets. Natuurlijk is het fijn om ze te gebruiken als jullie niet bij elkaar zijn en op deze manier in contact blijven. Ik heb het over de vrije momenten samen met je liefdespartner. Dan vormen ze namelijk een behoorlijke afleiding van jullie liefde. Als relatietherapeut zie ik zelfs het gevaar dat we het vermogen kwijt raken om 1 op 1 te praten. Laat staan de generaties die ons gaan volgen. Wat helpend is om jullie verwachtingen over het gebruik met elkaar te bespreken. Zo om onnodige frustraties te voorkomen. Zeg nou zelf, met elkaar is het toch leuker? En lukt het je/jullie niet om zonder smartphone of tablet de avond door te brengen, dan is het probleem wellicht groter en is het tijd om samen in actie te komen!

Al doe je nog zo je best om je partner nooit te kwetsen, soms gaat er toch iets mis en is er sprake van boosheid of verdriet. Als je dan samen hierover wil praten, en zeker als er langere tijd relatieproblemen zijn, gaat zo'n gesprek nogal eens gepaard met (stevige) verwijten. Hieronder wat tips:

1. Realiseer je dat wat er gezegd wordt gekleurd wordt door emotie en pijn en focus op wat je feitelijk ziet of hoort aan emotie, niet op de inhoud! Vaak zie je dat mensen ingaan op de inhoud van wat er gezegd wordt of de verwijten. Als je dat doet, kom je makkelijk in een welles-nietes-gesprek terecht. Je partner voelt zich niet gehoord en het gesprek wordt daardoor steeds pittiger totdat beiden het gefrustreerd opgeven. De keer daarna wordt het gesprek al beladen gestart en zo wordt het probleem steeds groter.

2. Het helpt om jezelf goed te grounden in zo'n gesprek. Daarmee bedoel ik dat je jouw aandacht brengt bij je fysieke ervaring. Als je zit, voel je voeten op de grond, voel de stoel onder je en de rugleuning in je rug. Blijf zoveel mogelijk met je ervaring bij de sensaties in je lichaam als je luistert naar je partner. Het helpt om de stroom aan emoties en verwijten te dragen en open te staan voor wat er daadwerkelijk nodig is: elkaar steunen in dit moeilijke moment.

3. Let op je ademhaling, adem laag vanuit de buik en blijf dat actief doen.

In een pittig gesprek is de kans groot dat je getriggerd wordt, jezelf aangesproken voelt, op je tenen getrapt voelt enz. en van daaruit reageert op elkaar. Door de hand op de buik te leggen en je adem laag te houden, is het makkelijker om kalm te blijven en steunend te zijn door de gevoelens die er spelen te bevestigen en elkaar te blijven steunen.

Wil je dit samen onder begeleiding oefenen? Neem dan contact op met een relatietherapeut in je omgeving. Het is een waardevolle investering in je toekomst en geluk.

In het beginstadium van de relatietherapie gaat de aandacht uit naar de-escalatie van de strijd die gaande is. Deze uit zich vaak in de vorm van een discussie waarin beide partners allerlei voorbeelden noemen waarin ze de ander verwijten maken. Aanval en verdediging staan centraal. Het zijn de kenmerken van een klassieke discussie waarin het lijkt te gaan over de inhoud van wat er gezegd wordt, maar het doel eerder ligt in gelijk krijgen ofwel de discussie winnen. Centrale houding hierin is 'ik heb gelijk en dat moet je toegeven'. Je ziet je partner in deze discussie meestal eerder als vijand die overwonnen moet worden, dan als vriend(in).

Als we aannemen dat je jouw partner niet als vijand wil zien en ervaren, is een dialoog een betere vorm om persoonlijke visies, gevoelens of problemen te bespreken. Kenmerk van een dialoog is een oprechte interesse in de mening, gevoelens en visie van de ander. Je ziet en ervaart elkaar als gelijkwaardig en hoeft niet van elkaar te winnen. Nieuwsgierigheid is een belangrijke mentale houding in een dialoog.

Hoe voer je een dialoog in plaats van een discussie?
Een belangrijke vaardigheid is luisteren, samenvatten, doorvragen.
- Luister met een open mind. Open mind wil zeggen dat je open staat voor wat er gezegd en gevoeld wordt. Je hoeft het er niet mee eens te zijn!
- Van tijd tot tijd even samenvatten wat je partner zegt, helpt om onderling afgestemd te blijven. Tevens krijg je zo samen de bevestiging dat er oprecht naar je geluisterd wordt.
- Trek niet direct bij alles wat er gezegd wordt direct je conclusie. Laat je oordeel, mening en aannames (OMA) even thuis. Vraag door naar achtergronden, ervaringen en gevoelens. Daardoor kom je sneller op de beleving van een situatie en op wat er daadwerkelijk tussen jullie speelt.

Probeer het eens samen uit. Je zult merken dat luisteren, samenvatten, doorvragen als basis voor een dialoog meer verbinding geeft dan de eeuwige discussie.

Ik begin met het laten kennismaken met de dialoog als

Ben je bewust van elkaars pijnplekken en / of kwetsuren en probeer die niet te raken. Gebeurt het ondanks je goede intenties toch, zeg dan sorry!
Dat stelt gerust, steunt, troost

Probeer goed naar elkaar te luisteren: wat is de boodschap van de ander en hoe voelt hij / zij zich hierbij? Laat ook met je lichaamstaal zien dat je luistert. Laat de ander uitpraten, stel evt. vragen en check of je hem / haar goed hebt begrepen? Erken gevoelens, dat steunt.

Wanneer je gezellig samen bent en de sfeer is goed, dan loopt de communicatie vaak gesmeerd. Anders wordt het, wanneer irritaties of teleurstelling worden gewekt. Partners onderbreken elkaar dan meer en zijn tijdens het verhaal van de ander in hun hoofd al bezig met hun eigen verdediging te formuleren. Het gevolg is, dat je niet meer goed hoort wat de ander zegt.
Probeer daarom elkaar uit te laten spreken, zelfs wanneer je partner iets zegt wat je raakt, wat je pijn doet. Probeer je in plaats van te onderbreken je in te leven in de ander: hoe zou het voor jou zijn als je op zijn/ haar plek stond?

Wanneer je ergens niet blij mee bent of je aan irriteert dan ben je snel geneigd om dit als een verwijt te brengen naar je partner. Daardoor zal die snel in de verdediging schieten en niet echt naar je luisteren en je ook niet voldoende begrijpen. Zo bereik je dus niet wat je wil. Door het te communiceren vanuit een behoefte en daarbij aan te geven wat de huidige situatie met je doet, zal je partner beter luisteren en sneller geneigd zijn je hierin tegenmoet te komen.

Vermijd het woord 'waarom' in je communicatie met je partner. Het woord waarom leidt tot redeneren, argumenteren, tot het gevoel dat er iets niet goed is met jou. Vaak zit in het woord waarom al veel angst, en een poging tot controle.

Belangstelling voor je partner uit je beter door het woord 'hoe'. Dat nodigt meer uit tot vertellen vanuit ruimte.

Van negatieve naar positieve relatiepatronen

Als je het gevoel hebt dat je vastloopt en je je partner, of bepaalde gewoonte patronen van de ander of jezelf niet meer kan verdragen, dan is het tijd voor onderzoek.

Wat is ons gewoonte patroon, wat delen we nou precies of wat niet, wat mist ieder van ons daarin en wat is het verlangen.

Pas als je werkelijk kijkt en onderzoekt, krijgt de relatie en de liefde een eerlijke kans om andere, meer plezierige, steunende of verbindende gewoonte patronen te ontwikkelen. De weg naar meer verdieping en intimiteit.

Als partner hebben we vaak niet in de gaten dat we luisteren vanuit ons eigen perspectief en reageren vanuit ons eigen perspectief. En dat is niet zo raar. We doen dit de hele tijd en meestal gaat dit 'goed': anderen begrijpen ons en wij lijken anderen goed te begrijpen.

Wanneer er misverstanden ontstaan denken we dan ook niet in eerste instantie aan onszelf. We reageren meestal NIET met: 'oh, wacht even, ik zou wel eens iets verkeerd kunnen hebben begrepen', of: 'laat ik eerst even controleren of wat ik denk ook is wat h/zij bedoelt'.

We vinden WEL dat wat we zelf zeggen heel logisch en duidelijk is.
Dat onze partners hier wel eens anders over denken, kan er bij ons vaak 'niet in'.

Waar we last van hebben is blikvernauwing. Wat we nodig hebben is blikverruiming. Dat begint bij je bewust worden van het feit dat:
Ik anders ben dan Jij.

TIP: Sta bij ieder misverstand stil bij: dit is wat ik denk, maar wat bedoel jij eigenlijk? Of: wat denk jij eigenlijk? Of: wat wens jij eigenlijk?

Luister om te begrijpen en niet om te reageren. Wacht met je reactie totdat je hebt gecontroleerd of wat jij denkt ook is wat de ander bedoelt.

Veel misverstanden ontstaan doordat we een mening hebben over de ervaring van onze partner.

Vaak delen we een ervaring op een manier die doet denken aan een mening. We zeggen dan: 'ik vind....' als we bedoelen: 'ik heb … als …. ervaren'.

Maak daarom een duidelijk onderscheid tussen een mening en een ervaring.
Wil je een ervaring delen? Vertellen wat je hebt ervaren? Geef dat helder aan door woorden en zinnen te gebruiken als:

'Ik heb dit als …. ervaren. Ik voelde me toen..... en ik dacht toen....'

Wanneer je gedrag van de ander als … ervaart, benoem dat dan ook zo.

Is je partner bijvoorbeeld iets vergeten te doen wat jullie hebben afgesproken, zeg dan bijvoorbeeld: 'Ik zag dat ... nog niet is gedaan. Ik merk dat ik me daardoor .... voel'. Stop dan en sta je partner toe te reageren.

Heb je een mening over iets? Wees duidelijk waarover je een mening hebt. Is het een krantenartikel? Iets dat je hebt gezien op tv? Of gehoord van iemand anders, een onderwerp? Benoem het en geef aan wat je er van denkt.

Vraag in beide gevallen wel even van te voren of je partner dit ook wil horen. Kom niet 'binnen zonder te kloppen'. Vraag of het je partner uitkomt dat je iets wilt delen met haar/hem.

Ervaar je weer eens dat er storing op de lijn zit en jullie elkaar niet begrijpen? Luisteren jullie om te reageren en ervaar je afstand en kilheid?

Stop dan direct met praten (vaak discussiëren) en verander van strategie.

Probeer het perspectief in te nemen van de ander. Verplaats je aandacht naar je partner en luister echt naar hem/haar om te begrijpen en niet om te reageren. Zorg dat er eerst weer verbinding is voor je verder praat.

Dat doe je niet door de ander te overtuigen van je eigen gelijk of te eisen dat z/hij naar jou luistert. Dat doe je door mee te voelen met elkaar, je partner je volledige aandacht te geven.

En als jij begint, merkt je partner dit en is h/zij ook meer geneigd jouw gedrag te kopiëren en hetzelfde te doen. Wanneer we ons gehoord en begrepen voelen, zijn we sneller geneigd de ander ook te willen horen en te willen begrijpen.

Als partner willen we elkaar niet alleen begrijpen, we willen ons ook begrepen voelen. Wanneer we ons begrepen voelen, voelen we ons meer verbonden met onze partner. We ervaren minder afstand en meer nabijheid.

Willen we dat onze partner zich door ons begrepen voelt dan is het belangrijk dat we naar hem/haar luisteren en met hem/haar meevoelen.

We zullen met andere woorden eerst moeten zorgen dat we ons verbonden voelen met onszelf, met ons lichaam. Ik noem dat 'binnen' zijn.

Wanneer we 'buiten' zijn, kunnen we samen goede gesprekken voeren, een mooie vakantie uitzoeken, discussiëren over een boek of artikel, een situatie analyseren, onderzoeken welke route we het beste kunnen nemen. het zijn cognitieve acties waarbij we niet verbonden zijn met ons lijf.

Als we binnen zijn, kunnen we voelen, ons lijf voelen, de sensaties waarnemen in ons lichaam. En ook de lichamelijke reacties waarnemen wanneer we in gesprek zijn met anderen, lijfelijk ervaren wat 'het met ons doet'. Dat is de positie waarin we kunnen meevoelen met elkaar en ons verbonden voelen met elkaar. Alleen als we mindful zijn, aanwezig, hier en nu, kunnen we voelen en dus ook meevoelen.

Geef complimenten aan je partner. Een compliment is een steuntje in de rug, een oppepper, waardoor er positiviteit tussen jullie komt. Belangrijk is wel dat je echt meent wat je zegt. Het hoeft niet groot te zijn, maar kan over de kleine dingen van het leven gaan.